Het blijft bizar: zeven jaar na de grootste financiële crisis ooit, is er vrijwel niets veranderd. Zeven jaar na een legale roof van wereldhistorische proporties, ziet ons bankwezen er nog vrijwel hetzelfde uit. ‘Stel je voor dat we na de Tsjernobyl-ramp niet alleen de centrale gewoon weer hadden nagebouwd en aangezet,’ de journalist Joris Luyendijk, ‘maar ook het oude management hadden laten zitten.’

Dit is min of meer wat er gebeurd is in de financiële sector.

Luister maar naar professor Bas Jacobs, een van de genuanceerdste stemmen in het publieke debat. Economen vinden ‘vrijwel unaniem’ dat banken veel meer eigen vermogen moeten hebben, zo hij onlangs nog in NRC Handelsblad. Maar naar de onafhankelijke experts wordt niet geluisterd. ‘Hogere kapitaaleisen en strengere regels zijn door bankenlobby’s vakkundig verzwakt,’ aldus Jacobs.

In de afgelopen zeven jaar kwamen we niet verder dan symptoombestrijding (een eed voor bankiers!) en symptoomverontwaardiging (schandalig, weer een bonus!). Weet je nog, Jelle Brandt Corstius die eiste dat de ‘boerenbraadlul’ zijn bonus teruggaf? Wat waren we boos met zijn allen. En nu weer: terwijl de bazen van ING en ABN AMRO denken dat ze nog wel een extra bonus verdienen, is Luyendijks Dit kan niet waar zijn het best verkochte boek sinds Harry Potter.

Maar Luyendijk hebben de bankiers maar één ding geleerd van de crisis: dat we alles pikken.

Natuurlijk, we zijn weleens boos. Maar die woede leidt nergens toe. En waarom niet? Een deel van het antwoord zit hem ongetwijfeld in de omvang van het probleem. Toch is me in de afgelopen tijd ook een ander gevoel bekropen: is het niet evengoed onverschilligheid? Of zelfs luiheid?

Al zeven jaar is er immers een doodeenvoudige handeling die iedereen kan verrichten om de financiële sector iets beter te maken. Toch heeft vrijwel niemand de moeite genomen.

Ik heb het natuurlijk over het overstappen van bank.

Deze week zeg ik mijn rekening op. Ik nodig jullie allemaal uit om hetzelfde doen

In de grote kranten werd in de afgelopen jaren steeds weer hoe eenvoudig het is. Toch verandert per jaar maar 0,4 procent van de rekeninghouders van bank. Toen ik laatst een peiling deed in mijn omgeving, bleek vrijwel iedereen nog bij ING, ABN AMRO of de Rabobank te zitten. Kleine bekentenis: ik ben zelf al sinds m’n eerste Penny-rekening klant bij ING, toen nog de Postbank.

De wereld wordt niet veranderd door eenzame consumenten. Keer op keer blijkt dat de geschiedenis in beweging wordt gezet door grotere bewegingen, of we het nu hebben over de afschaffing van de slavernij of de totstandkoming van de democratie. En dit is ook precies de reden waarom zo weinig mensen overstappen van bank: wat heeft het immers voor zin, als je toch de enige bent?

Al met al kan ik maar één conclusie trekken.

Het is tijd voor een nationale Ik Stap Over Van Bank Week.

Deze week zeg ik mijn rekening op. Ik nodig jullie allemaal uit om hetzelfde doen. Welke nieuwe bank goed bij je past, dat kun je het beste zelf uitzoeken. Je kunt eventueel gebruik maken van de Eerlijke Bankwijzer, een die je helpt om verschillende banken met elkaar te vergelijken. Bedenk: geen enkele bank is perfect. Maar voor miljoenen Nederlanders bestaat er wel degelijk een eerlijker en duurzamer alternatief.

En natuurlijk, de problemen met ons bankwezen - van te hoge hypotheekschulden tot te lage buffers - zijn niet ineens allemaal opgelost als we overstappen naar een andere bank. Maar het kan een krachtig signaal zijn - veel krachtiger dan de futloze woede over bonussen en boerenbraadlullen.

Als bijna 100.000 Nederlanders een petitie kunnen tekenen om iemand Farao der Nederlanden te maken, als meer dan 1.000.000 Nederlanders kunnen overstappen van zorgverzekeraar en als meer dan 4.000.000 Nederlanders 50 minuten en 56 seconden over hebben voor de laatste aflevering van Boer Zoekt Vrouw - dan moet zo’n Nationale Overstapweek ook een succes kunnen worden.

Wanneer? Deze week.

Deadline? Zondagavond, 26 april, 24.00 uur.

Hashtag? #ikstapovervanbank

Zegt het voort!

Geef op Facebook aan dat je meedoet! Laten we eindelijk eens een stap verder zetten dan al die futloze ophef over bonussen. Laten we samen, deze week nog, de financiële sector een beetje beter maken. Hier kun je aangeven dat je meedoet. Hier vind je het Facebook-evenement Zo stap je over van bank Overstappen van bank is iets ingewikkelder dan overstappen van zorgverzekering, maar het is goed te doen. Lees hier hoe overstappen in zijn werk gaat. Welke bank past het beste bij je? De Eerlijke Bankwijzer, een initiatief van onder andere Oxfam Novib, Amnesty International en FNV, helpt je om verschillende banken met elkaar te vergelijken op een reeks van thema’s. Denk aan: dierenwelzijn, bonussen, wapenhandel en mensenrechten. De Bankwijzer is uitgevoerd door het onafhankelijke en ‘not-for-profit’ onderzoeksbureau Profundo. Bekijk de Eerlijke Bankwijzer hier Of misschien is deze bank een goede optie? In de Eerlijke Bankwijzer wordt een interessante bank niet meegenomen: het van oorsprong Zweedse Handelsbanken. Deze bank keert geen bonussen uit, werkt zonder targets en laat al het personeel evenredig delen in de winst (maar pas bij pensioen, zodat korte termijn belangen niet de overhand krijgen). Handelsbanken wist - als een van de stevigste banken ter wereld - de crisis van 2008 goed te doorstaan. Bekijk hier een reportage van Nieuwsuur over Handelsbanken