Beste,

bezocht ik voor het eerst de door Koerden bewoonde delen van Noord-Syrië. Media-aandacht ging toen vooral uit naar het niet-aflatende geweld rondom Aleppo, maar in het noorden van het land vond in stilte een ingrijpende revolutie plaats. Het Syrische leger was grotendeels verdreven, en de Koerden bouwden stap voor stap aan een eigen ministaat. 

Toen ik midden in de nacht te voet vanuit Irak de grens overstak, doemde een enorme poster van PKK-leider Abdullah Öcalan op – hun ideologische leider, die in Turkije een levenslange gevangenisstraf uitzit. Een jongen met een kalasjnikov in zijn hand vroeg verbaasd wat ik kwam doen, en nodigde me uit voor thee en baklava. 

In een klein huisje vertelde hij over zijn droom van een onafhankelijk ‘Rojava’. Die was zo groots dat ik het haast niet kon geloven. Alle religies en etniciteiten zouden er vrij zijn, er zouden vrouwenrechten gelden, democratie, en er zou zelfs biologische landbouw worden bedreven. Overal waar ik die week kwam hoorde ik dezelfde verhalen. Een vreemde mix van angst voor oorlog en hoop dat het daarna beter zou worden.

De Koerdische droom

Twee jaar later waren de Koerden wereldnieuws. IS had in korte tijd grote delen van Syrië en Irak ingenomen en richtte zich daarna op de Koerden. Die bleken inmiddels goed georganiseerde, onverschrokken strijders. Voor het oog van de wereld verdreven ze IS uit en daarna met steun van de VS en zijn bondgenoten uit heel Syrië. 

Trump tweette dat hij in zijn ‘grote en ongeëvenaarde wijsheid’ had besloten een einde te maken aan Amerika’s oorlogen in het Midden-Oosten

De door Koerden gecontroleerde delen van Syrië waren daarna relatief vreedzaam en stabiel. De Koerdische droom van een eigen staat kreeg steeds meer vorm. Toch was het altijd de vraag hoelang dat nog zou duren. Ze waren immers omgeven door vijanden. Turkije in het noorden, IS-cellen in hun midden, en in het zuiden het Syrische leger. 

Ze hadden dan wel steun van de VS, maar die was broos. In kondigde Trump aan zijn troepen terug te trekken uit Syrië, maar trok die beslissing onder druk van zijn eigen ministers weer in. kwam hij daar na een telefoontje met de Turkse president Erdogan op terug. 

Trump tweette dat hij in zijn had besloten een einde te maken aan Amerika’s ‘oneindige oorlogen’ in het Midden-Oosten. Erdogan beloofde een ‘veilige zone’ te creëren waar duizenden Syrische vluchtelingen zouden worden gehuisvest en geen ruimte zou zijn voor

Leven of dood

De Turken bleken toch niet zo vredelievend als Erdogan aan Trump had beloofd. Op 9 oktober vielen pro-Turkse milities gesteund door Turkse straaljagers en tanks de door Koerden gecontroleerde regio binnen. Tegenstanders werden steden werden onder vuur genomen. Volgens de Verenigde Naties sloegen mensen op de vlucht. 

De Koerdische leiders stonden voor een groot dilemma. Acht jaar lang hadden de Koerden gevochten voor vrijheid en zelfbeschikking, waarbij omkwamen. Nu stonden ze voor de keuze: Ze kozen voor het laatste en riepen met pijn in hun hart de hulp van het Syrische leger in. 

Terwijl de Turken de Koerden vanuit het noorden belegeren, trekt het Syrische leger vanuit het zuiden de regio binnen. In de Syrische stad Manbij rijden inmiddels rond. de voormalige hoofdstad van IS die door de Koerden en Amerikanen is bevrijd, valt vermoedelijk zonder een schot te hoeven lossen in handen van Assad. 

Het Amerikaanse verraad

De overname van het Syrische leger is ook een overwinning voor hun grootste bondgenoten: Rusland en Iran. Dat levert haast symbolische beelden op. Terwijl Amerikaanse militairen Syrië verlaten, ze Syrische soldaten die hun plaats innemen. Een deed lachend verslag uit een verlaten Amerikaanse legerbasis. 

Het vertrek van de Amerikanen zorgt ook voor een mogelijke terugkeer van IS, de voormalige Amerikaanse minister van Defensie Jim Mattis. De Koerden houden ruim 11.000 IS-strijders gevangen in de regio, maar in de chaos zouden er al honderden zijn  

Amerikaanse militairen die jarenlang zij aan zij met de Koerden IS bestreden, zeggen zich te schamen voor het ‘verraad’

Arabische strijders die meevochten aan de kant van de Koerden tegen IS maken zich over de terugkeer van het regime. Velen van hen keerden zich eerder tegen Assad en vrezen voor hun leven.

Trump ligt dan ook van alle kanten onder vuur. De VS was in Syrië om IS te bestrijden en de invloed van Rusland en Iran Die worden door het plotse vertrek van de Amerikanen juist sterker. Democraten en Republikeinen hekelen de en het van de Koerden. Amerikaanse militairen die jarenlang zij aan zij met de Koerden IS bestreden, zeggen zich te

Maandag Trump de Turkse economie te vernietigen als Ankara de aanval in Syrië niet zou afblazen. Maar dat is te laat. De VS is al zijn invloed in Syrië binnen een week kwijtgeraakt, en toont zich voor het oog van de wereld een onbetrouwbare bondgenoot. De prijs die het daarvoor zal betalen moet nog blijken.