Beste,

De komende tijd zul je veel meer van mij horen. Samen met mijn Britse collega Morgan Meaker volg ik de de uitbouw van surveillancemaatregelen die gebruikt worden voor de bestrijding van covid-19 over de hele wereld.

Denk aan contact tracing-apps, de inzet van drones en robots, biometrische technologie zoals temperatuurmeting op afstand en gezichtsherkenning, kunstmatige intelligentie die daarbij helpt, monitoring van werknemers en studenten.

We willen dit voor lange tijd gaan doen, want we zijn benieuwd naar de effecten van deze maatregelen en of ze worden gehandhaafd als de pandemie onder controle is. En we doen dit in samenwerking met onderzoekers en journalisten over de hele wereld.

Je begrijpt, dat is een flinke kluif en daarom hebben we hier een heus project van gemaakt: Track(ed) Together. Morgan en ik zullen wekelijks een Engelstalige nieuwsbrief uitbrengen. En kun je ’m lezen. Ik zal geregeld de belangrijkste elementen daaruit in deze Nederlandstalige nieuwsbrief verwerken.

Ontwerp: Luka van Diepen, De Correspondent.

There is no app for that

Om te beginnen: vandaag publiceren we de uitkomsten van een flink onderzoek naar contact tracing-apps. Daar is iets raars mee aan de hand. Nog niet zo lang geleden werden die apps in veel landen, waaronder Nederland, gezien als een belangrijke voorwaarde om uit de lockdown te komen. Na veel gestuntel en gedebatteer horen we er eigenlijk nauwelijks nog wat van.

Morgan en ik hebben een rondje over de wereld gemaakt en in kaart gebracht waar deze apps worden gebruikt, voor welke technologie is gekozen en wat de ervaringen zijn. Het is een mooi internationaal verhaal geworden al zeg ik het zelf. Conclusie: er is niet altijd an app for that. De werkelijkheid is complex en soms moet je gewoon vertrouwen op ouderwets maar bewezen handwerk. Hier lees je de en hier de

Game of drones

Morgan bekeek een die in Tunis zijn geschoten. De politie daar zet vierwielige robots in on de plaatselijke lockdown te handhaven. Eentje toont een man die in discussie gaat met zo’n robot, die de vorm heeft van een onderzeeboot. ‘Ik ging alleen maar even sigaretten kopen’, zegt hij. ‘Oke, schiet op’, zegt de robot, ‘haal je sigaretten en ga dan snel naar huis.’

Deze ‘Pguard’-robot – gemaakt door de Tunesische firma – praat natuurlijk niet zelf. De bewegingen, microfoon en speakers worden geonctroleerd door een mens, die voor het Tunesische ministerie van Binnenlandse Zaken werkt. De bediener kan de identiteitspapieren van mensen op straat opvragen en checken of ze buiten mogen zijn.

In Singapore wordt sinds kort een robothond (Spot) in een stadspark ingezet. Dit hondje is een stuk beleefder en vraagt de omstanders een meter afstand te houden van elkaar. Maar Spot is ook uitgerust met camera’s en analysesoftware om het aantal mensen op straat in te schatten.

Of drones en robots ‘goed’ dan wel ‘slecht’ zijn hangt af van hoe ze worden gebruikt. Wel geven ze autoriteiten nieuwe mogelijkheden om grote gebieden in de gaten te houden

De pandemie verandert op veel plekken hoe de politie surveillancetaken uitvoert. Soms worden voor die taken drones en robots ingezet. Onze Track(ed) Together-database telt nu zestien van dit soort maatregelen, zoals in China, Rwanda, het Verenigd Koninkrijk, Portugal en Saoedi Arabië. De Associated Press dat in Israël drones naar ramen van appartementen vliegen om te checken of mensen die positief zijn getest op covid-19 wel thuisblijven.

In de Verenigde Staten zijn het Chinese drones die rondvliegen en controleren. Het Chinese bedrijf DJI heeft 100 drones aan 43 instanties in 21 staten. In één geval werd een drone ingezet om boven een daklozenkampementje te vliegen om gezondheidsadviezen om te roepen.

Is het gebruik van dit soort technologie problematisch? Niet noodzakelijk. Of drones en robots ‘goed’ dan wel ‘slecht’ zijn hangt af van hoe ze worden gebruikt. Maar ze geven autoriteiten wel nieuwe mogelijkheden om grote gebieden in de gaten te houden. Daarnaast kunnen ze uitgerust worden met andere sensoren, zoals thermische camera’s of stingrays – technologie die mobiel verkeer kan onderscheppen.

De backlash lijkt al begonnen. Drones zijn uit Parijs verbannen nadat twee Franse mensenrechtenorganisaties een zaak In de Verenigde Staten heeft een Republikeins parlementslid de Buzz Off Act ingediend om het gebruik van drones te verbieden.

Selfies tegen covid-19

Een andere trend die wij in de database zien, is het groeiende aantal landen dat selfies eist als bewijs dat mensen zich aan hun quarantaine houden.

  • 🇵🇱 Op 1 april werd in Polen een app verplicht voor mensen die uit het buitenland kwamen. Ze moeten daarmee bewijzen dat ze gedurende 14 dagen binnen bleven. Op ieder moment tussen zeven uur ’s ochtends en tien uur ’s avonds kunnen gebruikers een bericht krijgen. Die moeten dan binnen twintig minuten een selfie sturen, anders wordt de politie
  • 🇮🇳 De Indiase deelstaat Karnataka heeft een app die ieder uur een selfie vraagt. De selfie bevat gps-coördinaten zodat autoriteiten kunnen controleren of iemand zich aan de quarantaine houdt. Als iemand die overtreedt, wacht mogelijk een verblijf in een quarantainecentrum dat door de staat wordt gerund.
  • 🇰🇼 De Shlonik-app van Koeweit bevat ook een quarantainefunctie die op willekeurige tijden om selfies vraagt.
  • 🇦🇪 Het ministerie van Gezondheid van de Verenigde Arabische Emiraten eist dat mensen die in quarantaine zitten zich dagelijks inchecken met een selfie.
  • 🇺🇦 De Oekraïense app Home Action vraagt gebruikers om een fotobevestiging van waar ze zich bevinden.

Zijn er nog maatregelen, apps, etc. die wij missen? Laat het

Tot slot een paar leestips

En vergeet je dus niet in te schrijven voor de Engelstalige Track(ed) Together-