Vimeo

De organisatie van het Wereldkampioenschap Voetbal, dat twaalf juni begint, en de Olympische Spelen van 2016 kosten de Braziliaanse staat inmiddels bijna 10 miljard euro. Minstens 80 procent van de kosten van de twaalf nieuwe stadions, ter totale waarde van 3,5 miljard euro, wordt door de staat zelf gedekt.

Bij de aftrap van de WK-organisatie drie jaar geleden, beloofde toenmalig Braziliaans president Luiz Inácio Lula da Silva dat de bevolking volop zou profiteren van de mega-evenementen. Van die belofte is weinig terechtgekomen.

De gaststeden zijn niet opgeknapt. De metroverbindingen zijn niet af, dan wel helemaal geschrapt. De socialewoningbouw is niet van de grond gekomen. Wel zijn er gigantische nieuwe stadions in afgelegen oorden als Manaus, waarvan niemand weet wat er mee moet gebeuren als de sportevenementen zijn afgelopen.

Nog erger: de in Rio de Janeiro en São Paulo, om ruimte te bieden aan winkels en hotels, gaan met ongekend geweld gepaard. Volgens de beste schattingen zijn in ieder geval meer dan 150.000 mensen zijn uit hun woningen verdreven, zonder zicht op onderdak.

De marktverkopers, die zich mooie omzetten voorstelden in de buurt van de stadions, is eenzelfde lot beschoren. Ze krijgen geen toegang tot de afgesloten commerciële zones – die zijn voorbehouden aan grote sponsors als Coca-Cola en Adidas. Het WK voetbal is een cynische invasie van de organisatie en de sponsors gebleken. De lokale bevolking is vaak slechter af dan wanneer de evenementen niet waren georganiseerd.

De weinige demonstraties worden met traangas beantwoord. Wat wel opschudding veroorzaakte, was het engagement van Romario da Souza Faria, beter bekend als Romario: de ster van het voetbalteam waarmee Brazilië in 1994 in de Verenigde Staten wereldkampioen werd. Romario was als speler altijd een beetje eigengereid, egoïstisch misschien. Inmiddels maakt hij deel uit van de socialistische partij en veroordeelt hij de valse beloftes en de schaamteloze verkwisting ten koste van de bevolking.

We zien Romario, ongeschoren en kennelijk net wakker, maar niet minder helder, terug in de bijzondere korte film van onze Braziliaanse correspondent Elizabeth Rocha Salgado. Een halfjaar geleden beet zij het spits af in mijn videotuin met een indringende persoonlijke film waarin ze de geboorte van haar kind verbond aan de straatprotesten in Rio de Janeiro. Deze tweede bijdrage is opnieuw indringend, schrijnend en urgent.

Ook in São Paulo: de gevaren van de crackepidemie In de aanloop naar het WK onderzoekt De Correspondent de onderbelicht gebleven kanten van gastland Brazilië. In deel 1 bezoekt gastcorrespondent Jan Jager São Paulo en ontdekte daar dat de bewoners een veel groter probleem kennen dan de vertraagde bouw van hun WK-stadion: een ware crack-epidemie teistert de grootste stad van het land. Lees: ‘In São Paulo zijn onvoltooide WK-stadions niet het grootste probleem’ Brazilië, het land van gedwongen keizersnedes In deze webdocumentaire neemt videocorrespondent Elizabeth Salgado ons mee naar Rio de Janeiro. Ze moet bevallen ten tijde van de grote demonstraties. Zoals veel vrouwen in Brazilië wordt ze daarbij min of meer gedwongen tot een keizersnede. Het toont de rauwe werkelijkheid achter de volkswoede in het land. Bekijk hier de mini-docu terug