Beste,

Welkom bij de derde nieuwsbrief over surveillance en covid-19. Deze nieuwsbrief is grotendeels geschreven door mijn collega Morgan Meaker. Voordat we de diepte induiken wil ik jullie aandacht vragen voor een nieuwe grote productie waar we hard aan werken.

We zijn namelijk benieuwd hoe Big Tech, in dit geval Google, Amazon, Facebook, Apple, Microsoft en enkele Chinese reuzen zoals Tencent, Baidu, Alibaba en Huawei profiteren van deze crisis. We bedoelen niet in de zin van ‘profiteurs van andermans ellende’, maar dat deze crisis kansen biedt, is wel duidelijk.

Al jaren ontplooien deze bedrijven activiteiten in sectoren die voorheen vooral het terrein van overheden of nutsbedrijven waren. Denk aan energievoorziening, de medische sector, veiligheid, in enkele gevallen logistiek. Wat deze bedrijven competitief maakt is niet zozeer de sectorspecifieke kennis, maar hun voorsprong op het gebied van dataverzameling, -management en -analyse, al dan niet met kunstmatige intelligentie.

De coronacrisis biedt daarom een kans. In de VS, maar ook daarbuiten neemt Amazon ineens logistieke taken op zich die voorheen door de (kapotbezuinigde) postdiensten gedaan werden. Google en Apple bepalen hoe contact tracing kan plaatsvinden – hier hebben we volgende week een verhaal over. En Google en Microsoft duiken ineens op bij het thuiswerken en lesgeven op afstand. De school van mijn kinderen schakelde tijdens de lockdown bijvoorbeeld al snel over op Google Classroom.

De komende tijd gaan we met veel mensen hierover spreken, maar we willen deze ontwikkeling ook in kaart brengen. We kijken bijvoorbeeld naar acquisities van deze bedrijven (wat voor andere bedrijven kopen ze op?) en naar hun investeringen in start-ups (Google is bijvoorbeeld geïnteresseerd in biomedische bedrijfjes). Mocht je tips hebben voor ons, over interessante gesprekspartners of handige data, dan horen we het graag.

Dan nu, de update van Morgan (het Engelstalige origineel, dat uitgebreider is,

Enkele rijen smartphones die aan en uit knipperen.

Het virus discrimineert wel degelijk

Toen de Britse premier Boris Johnson in het ziekenhuis was opgenomen met covid-19, verklaarden zijn collega’s dat de ziekte ‘de grote gelijkmaker’ is. Minister Michael Gove zei: ‘Het feit dat zowel de premier als de minister van Volksgezondheid het virus hebben opgelopen, laat zien dat het virus niet

Twee maanden later ziet het ernaar uit dat deze opmerking nogal ongelukkig was. We zien dat de sterftecijfers bij etnische minderheden en gemarginaliseerde gemeenschappen overal veel hoger liggen. Een recent Brits rapport stelt dat Engelsen met een Bengalese achtergrond twee keer zoveel risico lopen om aan covid-19 te sterven dan witte Britten. In Brazilië ligt het sterftecijfer onder de inheemse bevolking twee keer zo hoog dan bij de En in april waren zeventig procent van de covid-19 doden in de Amerikaanse staat Louisiana Afro-Amerikaans, terwijl ze dertig procent van de

Niet alleen discrimineert het virus wel degelijk, ook de technologie die ingezet wordt om verspreiding van het virus tegen te gaan doet dat.

Nicol Turner Lee, een Brookings Institute fellow in de Verenigde Staten, zegt dat er een risico is dat er meer data worden verzameld van mensen van kleur en minderheden. ‘Deze groepen zijn disproportioneel vertegenwoordigd in databases waar kunstmatige-intelligentietechnieken op worden losgelaten’, vertelde ze mij aan de telefoon. ‘Wat gebeurt er met deze data in deze gevoelige zaken?’

Turner Lee maakt zich zorgen dat deze data door verzekeringsbedrijven of politie kan worden gebruikt. onderstreept die angst. Locatiedata die door weer-apps of spelletjes worden verzameld, worden ook aan immigratiediensten verkocht. Turner Lee: ‘We moeten ervoor waken dat de uitkomst van deze technologie niet

De vraag is voor wie deze technologie eigenlijk gebouwd wordt. Hoewel smartphone-apps inmiddels de wereldwijde standaard zijn geworden voor digitale contact tracing, wijzen veel critici erop dat maar weinig mensen deze apps daadwerkelijk gebruiken.

‘Onze research wees ook uit dat gemarginaliseerde groepen, van migrantenarbeiders tot daklozen, geen stabiele toegang hebben tot een eigen smartphone – wat toch noodzakelijk is voor een goede werking van de meeste #COVID19 tracking-apps’, schreef Amos Toh, onderzoeker bij Human Rights Watch,

Vivian Balakrishnan, minister van Buitenlandse Zaken van Singapore, wijt de magere omarming van de app in zijn stadstaat ‘Niet iedereen heeft een smartphone of een smartphone die goed genoeg werkt om alle data te verzamelen die we nodig hebben’, zei hij in een persconferentie. Daarom kondigde hij een plan aan om draagbare contacttracing-‘tokens’ uit te delen, apparaatjes die dezelfde bluetooth-technologie gebruiken als de apps, maar waarvoor je dus geen smartphone nodig hebt.

Dan nog een paar leestips

Misschien ken je de meme van ‘Karen’ nog niet. Een ‘Karen’ is een witte vrouw, meestal van middelbare leeftijd die nogal zelfgenoegzaam is en eist dat de wereld zich naar haar wensen vormt (en als dat niet gebeurt, eist ze ‘de manager te spreken’). Deze week had The Verge over deze ‘Karens’ en de socialemedia-app die veel in de Verenigde Staten wordt gebruikt: Nextdoor. Het is een buurtapp en dit verhaal laat mooi zien wat er gebeurt als je fysiek, maar ook digitaal dicht bij elkaar zit en er hevige protesten uitbreken.

Twee opmerkelijke ontwikkelingen. IBM van de ontwikkeling van gezichtsherkenningssoftware. En Amazon levert dit soort software een jaar lang niet aan de Amerikaanse

En dan nog iets heel anders. Ik las dit weekend van Carola Houtekamer en Merijn Rengers van NRC Handelsblad over gebroken beloften in de Wieringermeerpolder. Er zou groene energie worden opgewekt voor lokale boeren en bedrijven, maar grote techbedrijven zijn er neergestreken en slurpen alle energie op.