Je staat in de rij. Al behoorlijk lang – decennia, zelfs. En het is nog heet ook hier, onder de brandende zon.

Voor je strekt de rij mensen zich uit, een berg op. Alsof je een pelgrimstocht maakt. Je probeert geduldig te zijn, al vind je intussen dat het wel een beetje op mag schieten. Dat heb je wel verdiend, na al die jaren.

Ineens zie je dat er mensen aan komen wandelen en voor je in de rij piepen. Zonder schaamte. Sterker nog, sommigen kijken om en schelden je uit.

Dan komt de opzichter aangelopen. Zou hij er iets van zeggen? Maar nee, hij tikt de voordringers niet op de vingers. Hij zwaait vriendelijk naar ze.

Het aanmaakhout en de lucifer

Dit verhaal komt uit Vreemdelingen in hun eigen land van Arlie Hochschild. Deze emeritus hoogleraar sociologie

Ze verbleef gedurende vijf jaar regelmatig in het oerconservatieve ‘Bayou Country’ in Louisiana. Zelf is ze afkomstig uit het linkser-dan-linkse Berkeley, Californië. Veel verder uit haar bubbel kon ze niet gaan.

Rond het plaatsje Lake Charles ging ze in gesprek met mensen die flink rechts waren, indertijd nog aanhangers van de Tea Party. Ze sprak gospelzangers en vrachtwagenchauffeurs, ging naar barbecues en kerkdiensten.

Ook bezocht ze in maart 2016 een bijeenkomst van Trump-aanhangers. Al die tijd had ze het aanmaakhout bestudeerd, nu zag ze de lucifer. Haar boek verscheen in september van dat jaar. In november won Trump de verkiezingen.

In de rij voor de Amerikaanse Droom

Uit alle gesprekken die ze in Louisiana voerde, destilleerde Hochschild een deep story – een diep verhaal. Een verhaal dat niet per se waar is, maar waar voelt. Want, vindt Hochschild, de rol van emoties mist vaak in politieke analyses.

Wie er volgens hen voordringen? Vrouwen, Afro-Amerikanen, vluchtelingen, ambtenaren

Dat in de rij staan, zo voelden haar geïnterviewden zich. Toen ze het verhaal aan hen voorlegde, herkenden ze zich erin. ‘I live your analogy’, reageerde Mike Schaff, een van de hoofdrolspelers in haar boek.

Waar deze mensen voor in de rij staan? Voor de Amerikaanse Droom. Voor welvaart en zekerheid, na alle tegenslagen in hun leven.

Wie er volgens hen voordringen? Vrouwen, Afro-Amerikanen, vluchtelingen, ambtenaren. Mensen die worden voorgetrokken door de overheid, door middel van uitkeringen, vette salarissen.

En wie vriendelijk naar die voordringers wuift? De president, toen nog Barack Obama.

Zet je alarmsysteem uit

Misschien gaan je nekharen hier al een beetje van omhoog staan en bedenk je argumenten waarom het verhaal niet klopt. Of reageer je emotioneel, misschien zelfs fysiek, omdat je het er niet mee eens bent.

Zo’n reactie is Hochschild niet vreemd. Ze is zelf immers een liberal. Maar in plaats van in de discussiemodus te gaan, zet ze haar uit. Ze staat niet klaar met tegenargumenten, maar met vragen.

Neem haar ontmoeting met Madonna Massey – blonde krullen, bloemenrok, gulle lach – op een bijeenkomst van Republican Women of Southwest Louisiana. ‘Ik volg de Rush-doctrine’, vertelt Massey. Ze heeft het over Rush Limbaugh, een conservatieve radiopresentator.

Niet iemand met wie Hochschild het eens is, verre van. Alsof je tegen Jaap van Dissel zegt dat je de volgt.

Maar Hochschild slikt haar eigen overtuigingen weg en probeert de ‘empathiemuur’ over te klimmen. Dus gaat ze niet met Massey in debat, maar nodigt ze haar uit voor een kop koffie.

In de gesprekken die volgen vertelt Massey hoe ze het eens is met Limbaughs opmerkingen over ‘feminazi’s’ en ‘environmental wacko’s’. En dat ze voor kapitalisme is en tegen overheidsingrijpen. ‘De Amerikaanse Droom komt niet door socialisme of de

Uiteindelijk komen ze op misschien wel de belangrijkste reden dat Massey fan is van Rush Limbaugh. ‘Liberals denken dat bijbelgelovige zuiderlingen onwetend zijn, achterlijk, rednecks, losers. Ze denken dat we racistisch, seksistisch, homofoob zijn, en misschien wel dik.’

Limbaugh verdedigt haar, en haar voorouders, tegen dit soort beledigingen. Hij is hun beschermer.

Op een gegeven moment stelt Massey een vraag aan Hochschild. ‘Vond je het lastig om hiernaar te luisteren?’ Nee, reageert Hochschild, ze is hier om te leren. En die vraag alleen al, of het lastig was, geeft haar het gevoel dat ze wordt benaderd

De Grote Paradox

Hochschild spreekt veel mensen voor wie – door haar eigen bril – de overheid een duidelijke oplossing lijkt voor hun problemen. Als er bij Bayou Corne een enorm zinkgat ontstaat door een ingestorte zoutgrot, had dat voorkomen kunnen worden door meer regulering. Net als veel van de milieuvervuiling die het gebied teistert.

Toch stemmen de mensen hier juist vaak voor minder regulering. Hochschild noemt die tegenstelling ook wel ‘de Grote Paradox’.

Het antwoord op dat raadsel vindt Hochschild in verhalen. In het ‘diepe verhaal’ over het in de rij staan, maar ook in de verhalen die mensen over zichzelf vertellen. De ‘teamspeler’ die loyaal is aan de industrieën die banen scheppen, de ‘aanbidder’ die gelooft dat vervuiling het offer is voor kapitalisme, de ‘cowboy’ die vindt dat risico nou eenmaal bij het leven hoort.

Vreemdelingen in hun eigen land laat zich lastig samenvatten, omdat het een beleving is. Net als een roman, neemt Hochschild je mee in allerlei meeslepende verhalen, zodat je even – heel even – in andermans schoenen staat.

Een diplomatieke missie

Het boek leert je lessen over de Amerikaanse politieke situatie, die ook voor de komende verkiezingen belangrijk zijn. Je begrijpt iets beter de aantrekkingskracht van Donald Trump, en snapt de rol van emoties bij het stemmen.

Maar de waarde van Hochschilds boek gaat veel verder. Ze laat zien hoe je constructief een gesprek voert met mensen die jouw overtuigingen niet delen. Door oprechte nieuwsgierigheid te tonen en iemand te behandelen als mens. Iets waar sociale media nog een puntje aan kunnen zuigen.

Niet iedereen is het eens met die benadering, vertelde ze in 2016 tijdens Het kan lijken alsof je in oorlog bent, al je wapens neerlegt en naar de vijand wandelt. Maar, zegt ze, ‘als je het al ergens mee wilt vergelijken, dan is het een diplomatieke missie. Kijk, we kunnen hier samen uitkomen. Laten we zien wat de basis daarvan zou kunnen zijn.’

Of het nu over corona, klimaat of uitkeringen gaat, laten we wat vaker zo’n diplomatieke missie uitvoeren. Dat betekent niet dat je het met de ander eens hoeft te zijn, maar wel dat je een oprechte poging doet om diegene te begrijpen.

Ik volg de Hochschild-doctrine.

This book shows that you can have a conversation with your political opposites Lees dit verhaal in het Engels Op de hoogte blijven van mijn artikelen? Als correspondent Ontcijferen onderzoek ik de getallenwereld. In mijn wekelijkse mail houd ik je op de hoogte van wat ik schrijf, hoor en lees. Een vast onderdeel: #NerdAlert, voor de getallenliefhebbers. Schrijf je in voor mijn nieuwsbrief

Verder lezen?

Beste nieuwsmedia, versla de VS niet langer als een democratie De Verenigde Staten zijn een autocratie in wording. Dat vraagt om een fundamenteel ander soort journalistiek. Journalistiek die niet draait om nieuws maken, maar om het verdedigen van de democratie. Lees het artikel hier