Beste,

Eerst corona en daarna een poes met een gebroken poot – mijn afgelopen weken verliepen niet helemaal zoals ik had gehoopt. 

Hier een fotootje van arme Rexi-poes:

Goed, gelukkig kon ik me wel even bezighouden met alle reacties die ik ontving op mijn oftewel: trucjes die webwinkels inzetten om je over te halen een bepaalde aankoop te doen.

De meeste mensen deelden hun irritatie over dit soort elementen op sites, en ik kreeg heel wat mails en berichten binnen over abonnementen die mensen onbewust hadden afgesloten waarna opzeggen na een jaar pas weer mogelijk was. Heel ergerlijk.

Veel van de designtrucs die ik in het artikel noem worden niet gebouwd door webshops zelf, maar door externe bedrijfjes, die via een code vrij gemakkelijk te achterhalen zijn. Collega Heleen Emanuel (creatief developer) voerde een klein onderzoekje uit om te kijken met wat voor externe bedrijfjes webshops in Nederland werken. Zowel De Bijenkorf als Zara werkt met een partij genaamd Otto met En C&A met Voor de duidelijkheid: de webshops maken gebruik van de services van die bedrijven, het is dus niet zo dat ze perse ook hun dark-pattern-functionaliteiten inzetten. 

Sommige sites zagen er best creepy uit wat betreft de hoeveelheid data die ze van je verzamelen. Heleen en ik kwamen taferelen tegen die hier en daar deden denken aan

Onderaan mijn stuk stelde ik de vraag of er mensen zijn die hier meer van afweten (en in hoeverre het werkt), bijvoorbeeld omdat ze zelf dit soort dingen bouwen of werken bij een bedrijf dat zich hiermee bezighoudt. 

Ik kreeg twee reacties van mensen die dit soort werkzaamheden hebben verricht of nog in dienst zijn bij zo’n bedrijf. Op mijn vraag in hoeverre je kunt zien wat wel/niet werkt, antwoordden ze dat bij dit soort systemen gebruik wordt gemaakt van A/B-tests. Een deel van de klanten van een webshop krijgt daarbij een versie van de website te zien waar alle ‘trucjes’ worden toegepast, een ander deel krijgt een versie waar deze trucjes uitgeschakeld zijn. Een van hen liet weten dat het verschil in conversie tussen die twee al snel meer dan 30 procent in het voordeel van de website mét de trucjes is. En dat het dus daadwerkelijk veel geld oplevert voor de webshop.

Beiden gaven aan dat ze in eerste instantie niet zo bezig waren met de vraag hoe ethisch verantwoord het is wat ze doen, maar focuste op wat er van hen gevraagd werd: een technisch hoogstaand product neerzetten. Een van hen voegde daaraan toe dat het wel zonde voelt, dat zo veel slimme mensen werken aan een product dat er uiteindelijk alleen maar voor zorgt dat er nog meer onnodig geconsumeerd wordt.

Leestips 

  • Eind mei leek het er even op dat het Bangladesh Accord on Fire and Building Safety zou ophouden te bestaan. Vakbonden en andere maatschappelijke organisaties pleiten al maanden voor een verlenging, zodat de veiligheid in fabrieken in Bangladesh gewaarborgd kan worden. Veel kledingbedrijven weigeren het voort te zetten (alleen Asos, H&M, Zeeman en enkele andere bedrijven zijn vooralsnog voor), en stellen fabrieksveiligheid zelf in de gaten te kunnen houden zonder een juridisch bindende afspraak daarover aan te gaan met vakbonden. Een heikel punt, want het succes van het akkoord wordt voor een belangrijk deel toegewezen aan het feit dat het juridisch bindend is. Dat wil zeggen dat bedrijven die de afspraken niet nakomen voor het Hof van Arbitrage kunnen worden gesleept. Uiteindelijk is er last-minute overeenstemming bereikt voor een verlenging van drie maanden. Wat daarna gebeurt is nog onduidelijk. besteedde er aandacht aan en in verscheen een artikel.
  • Het recyclen van kleding loopt nog niet erg vlot. Staatssecretaris van Infrastructuur en Waterstaat Stientje van Veldhoven (D66) wil daar nu iets aan doen door vanaf 2023 een uitgebreide producentenverantwoordelijkheid (UPV) voor textiel in te voeren, De invoering van UPV voor textiel betekent dat producenten van consumentenkleding verantwoordelijk worden voor de inzameling, de recycling, het hergebruik en de afvalfase van de producten die zij op de markt brengen. Nu is het nog zo dat gemeenten verantwoordelijk zijn voor het inzamelen en de kosten van het afgedankte textiel van hun inwoners. Als producenten straks moeten opdraaien voor de kosten van afvalbeheer, dan geeft dit ook een stimulans om kleding te maken van hogere kwaliteit, zo is het idee. Hoe de UPV er precies uit gaat zien moet komend jaar duidelijk worden.
  • Wetgeving om (kleding)bedrijven die internationaal opereren te verplichten om onderzoek te doen naar schendingen in hun productieketen en deze aan te pakken − zowel in Nederland als op Europees niveau klinkt de roep hierom steeds luider. Maar werkgeversorganisatie VNO-NCW, die lange tijd fervent tegenstander was van dergelijke wetgeving, doet er nu alles aan om wetgeving op zowel nationaal als Europees niveau af te zwakken. Dit blijkt uit een EU-wetgeving zou slecht zijn voor de mensen die in de productieketens van Europese bedrijven werken, omdat de investeringen van bedrijven erdoor zouden afnemen, luidt het argument. En terwijl VNO-NCW tegen nationale wetgeving pleit vanwege het gelijke speelveld in Europa, is BusinessEurope (de Europese koepel van werkgeversorganisaties) op zijn beurt tegen EU-regelgeving omdat dat Europese bedrijven zou benadelen ten opzichte van bedrijven buiten de EU. Ik hoop dat regelgevers hun rug recht houden.
  • Textiel verven met (resten van) planten en voedsel, zoals uienschillen en rode kool. Er schijnt grote interesse te zijn onder studenten aan onder andere de kunstacademie om plantaardig te Het TextielMuseum in Tilburg heeft in zijn bibliotheek een enorme hoeveelheid oude boekjes (afkomstig uit de periode van 1700 tot 1970) met handgeschreven recepten om kleur te geven aan je kleding. Ze werden ooit gebruikt in de bloeiende textielindustrie die de stad Tilburg zelf kende. De bibliotheek is voor bezoekers vrij toegankelijk, mocht je zelf eens door zo’n boekje willen bladeren.
  • SOMO en Arisa brachten naar buiten over mensenrechtenschendingen in Indiase spinnerijen, die gelinkt zijn of waren aan zeker tien westerse kledingbedrijven, waaronder de Nederlandse merken Zeeman en WE Fashion. Beide hebben de samenwerking met de betreffende spinnerij Maar daarmee zijn de problemen natuurlijk nog niet opgelost.

Fijne week gewenst,

Emy

P.S. Vanavond ben ik te gast bij een avond van Pakhuis de Zwijger over onder andere transparantie en greenwashing in de kledingindustrie. Met als achterliggende vraag: hoe weet je nu waar je goed aan doet als bewuste kledingconsument? Gratis en