Ontroering maakte zich laatst van mij meester, toen ik de memoires las van de Belgische socialistische staatsman en een van de founding fathers van de Europese Unie. Wat was het mooi om de passie van de man, die midden jaren vijftig leiding gaf aan de groep die werkte aan het van de pagina’s te zien spatten.

De onderhandelingen tussen de grondleggers van de Europese Economische Gemeenschap gingen niet altijd van een leien dakje. Soms dreigden ze bijvoorbeeld vast te lopen op banale kwesties als douanerechten op bananen.

‘Toen mijn argumenten en geduld op waren, verklaarde ik dat ik de strijdende partijen twee uur gaf om het eens te worden,’ tekende Spaak later in zijn memoires op. ‘Anders zou ik de pers bijeenroepen en haar informeren dat het onmogelijk was Europa te bouwen omdat we het niet eens werden over het vraagstuk van de bananen.’

Het kwam goed. Toen het verdrag op 25 maart 1957 werd getekend, ‘luidden de klokken van Rome op volle kracht, de geboorte van het nieuwe Europa begroetend,’ schreef Spaak. Het markeerde in zijn ogen ‘de triomf van de geest van samenwerking en de nederlaag van het egoïstische nationalisme.’

Zichtbare betrokkenheid

Bij De Correspondent geloven we niet in volledig objectieve journalistiek. We kiezen ervoor de betrokkenheid die iedereen heeft niet te verstoppen, maar zichtbaar te maken. Ik geef volmondig toe dat ik warme gevoelens krijg van de idealen van Spaak, van de Europese gedachte, van de poging het eigenbelang en de nationale gevoelens te overstijgen en samenwerking en onderling begrip te zoeken op ons zo vaak door oorlog verscheurde continent.

Maar dat maakt me nog niet tot een kritiekloos sympathisant van de huidige Europese Unie. Integendeel.

In het afgelopen jaar heb ik een poging gedaan open en eerlijk te onderzoeken hoe de EU opereert in het complexe krachtenveld van botsende verwachtingen, nationale belangen en supranationale dromen

In het afgelopen jaar heb ik een poging gedaan open en eerlijk te onderzoeken hoe de EU opereert in het complexe krachtenveld van botsende verwachtingen, nationale belangen en supranationale dromen. En ik durf te denken dat dit verhalen heeft opgeleverd die voorbij de gangbare oordelen en vooroordelen over Europa kwamen.

Over hoe democratisch de EU eigenlijk is. Over hoe wetten in Europa tot stand komen in het onderhandelingsspel tussen de Europese Commissie, de lidstaten en het Europarlement. Over de macht van de lobby in Brussel. En over de geestprikkelende tentoonstellingen, boeken en theaterstukken die op hun manier aspecten van Europa belichten.

De in 1969 gepubliceerde memoires van Spaak heten Combats inachevés, onvoltooide gevechten. Het deel waarin het over de EU gaat, heeft als ondertitel ‘de l’espoir au déceptions’, van de hoop naar de teleurstellingen. In het laatste hoofdstuk beschrijft Spaak de crisis van 1965, toen Frankrijk maandenlang wegbleef bij Europese bijeenkomsten uit protest tegen de plannen voor een gemeenschappelijk landbouwbeleid.

Vijftig jaar later zit de Europese Unie in een wellicht nog veel diepere crisis. Hoe de al jaren voortdurende economische malaise te overwinnen? Hoe een antwoord te vinden op de chaos en het geweld aan onze grenzen? Kan het verloren geloof in het Europese project nog teruggewonnen worden?

Het zijn vragen waar ik mij in de komende tijd heel graag op wil storten. Niet alleen Europa, ook De Correspondent is een ‘onvoltooide strijd.’ Sterker nog, we zijn pas begonnen.

In dit filmpje vertel ik wat mijn plannen zijn voor de komende tijd. Bij het plaatsen ervan voel ik me een beetje als mijn zesjarige dochter die laatst niet naar school wilde toen haar haar in een nieuw model zat. Maar als ik maar één iemand kan overtuigen dat het de moeite waard is mijn fijne collega’s en ook mij een kans te geven om onze plannen waar te maken, ben ik gelukkig.

Vimeo
Blijf je ons steunen? Wil je ook het komende jaar een verdere ontwikkeling van De Correspondent mogelijk maken? Verleng dan je lidmaatschap met een jaar voor maar 60 euro! Klik hier om te verlengen, bijna 10.000 leden-van-het-eerste-uur gingen je al voor Nooit meer oorlog, nooit meer honger. Wil de Europeaan die dat nog gelooft nu opstaan? Sicco Mansholt is een van de founding fathers van de Europese Unie. En de grondlegger van het verguisde Europese landbouwbeleid, dat hem de bijnaam ‘boerendoder’ bezorgde. Ondanks deze erfenis kunnen hedendaagse politici veel van deze visionair leren, zo laten een indrukwekkend toneelstuk en een prachtige tentoonstelling over zijn leven zien. Lees over de erfenis van Mansholt Na jaren van wegkijken zien we nu eindelijk Poetins ware gezicht In zijn boek Putin’s Wars voorspelde socioloog en Rusland-kenner Marcel van Herpen hoe Rusland onrust zou stoken in het oosten van Oekraïne. Een interview over Vladimir Poetins vuile oorlogen en imperialistische dromen, de zin van sancties en het totale gebrek aan een Europese strategie. Over het gebrek aan Europese strategie richting Rusland Wie wint de slag om het vrijhandelsverdrag: het grootkapitaal of de burger? Het vrijhandelsverdrag tussen de Europese Unie en de Verenigde Staten: een lovenswaardige poging belemmeringen voor handel op te ruimen waar burgers van zullen profiteren, noemen voorstanders het. Achterkamertjespolitiek die het grootkapitaal vrij spel zal geven, zeggen tegenstanders. Hoe gevaarlijk is het zogenoemde TTIP nu echt? Over de slag om het vrijhandelsverdrag tussen de EU en de VS Hoe Brussel in monoloog ging met haar burgers In de aanloop naar de verkiezingen trok de Europese Commissie in het Jaar van de Burger het continent rond om met ons, Europese burgers, in gesprek te gaan. Nou ja, in gesprek. Er werd veel gepraat, minder geluisterd. Een reconstructie. Over de pogingen van de Europese Commissie met ons in gesprek te gaan Is ons zaad van moeder natuur of van Monsanto? Een belangrijke zadenwet, die volgens critici de macht over de bron van al ons voedsel in handen geeft van agrogiganten als Monsanto en Syngenta, is afgewezen door het Europarlement. Maar de race is nog niet gelopen. Een reconstructie van hoe een immense agri-lobby haar invloed deed gelden. Hoe de agrilobby de Europese zadenwet naar haar hand wilde zetten Is Europa echt zo ondemocratisch? Het burgerforum-EU riep enkele maanden geleden op tot een referendum over de voortgaande machtsoverdracht aan Brussel. De burger verliest het recht zelf beslissingen te nemen over zijn toekomst, vonden de initiatiefnemers. Waar zit het democratische tekort van Europa dan precies in? Een onderzoek. Over het ‘democratische tekort’ in Europa Zo wordt een wet in Europa gemaakt Europarlementariër Bas Eickhout wist eind vorig jaar een felbevochten akkoord te sluiten over de terugdringing van superbroeikasgassen. Ik volgde hem tijdens de onderhandelingen om te ontdekken hoe een Europese wet tot stand komt. Dat Brussel de lidstaten regels ‘door de strot duwt’ blijkt een misvatting. Over het onderhandelingsspel over Europese wetten De Russisch-Nederlandse oliedeal die er moet en zal komen Op het laatste grote stuk leeg land in de Rotterdamse haven moet een gigantische olieterminal komen. Uit documenten die in handen zijn van De Correspondent blijkt dat er grote twijfels bestaan of die terminal niet voor sterke stankoverlast zal zorgen. In deel twee van ons onderzoek naar de Nederlandse oliereus Vitol: een reconstructie van de onder hoge druk van hogerhand gevoerde strijd over een Russisch-Nederlandse oliedeal. Over geopolitiek milieubelangen dreigt te overvleugelen