Hét nieuws van de week: de VVD spreekt zich, bij monde van premier Rutte, uit tegen de individualistische, egocentrische mentaliteit van

De VVD hè?

YouTube
De ‘Dikke Ik’-speech van premier Rutte

De partij die ‘private zonden produceren publieke baten’ tot kern van haar filosofie bombardeerde; die ons in veertig jaar tijd opvoedde tot consument; die ons leerde stemmen met de portemonnee; die vooropliep in de deregulering van de financiële sector; die Wall Street en The City als voorbeeld stelde voor de Zuidas; die concurrentie en winstbejag introduceerde in de zorg, het onderwijs, de woningbouw en het spoor; die iedere poging om ongelijkheid te bestrijden afdeed als ‘jaloeziebelasting;’ die grif zitting nam in graaiende bestuurslagen en overbetaalde commissariaten; die het ene na de andere lid zag vertrekken vanwege bestuurlijke corruptie; die al ons buitenlandbeleid af wenste te meten aan wat het ons eigen land oplevert - die partij ergert zich aan individualisme, egoïsme en hufterigheid.

Hoogtepunt van de speech was voor mij van NOS-verslaggever Xander van der Wulp, die in het NOS Journaal de toespraak samenvatte als één lange aanklacht tegen hen die ‘de schuld vooral buiten zichzelf zoeken.’

Ja, aanklacht tegen. En demonstratie van.

Dat de VVD instemde met de bonussen bij ABN Amro en ook nog eens de topman leverde die ze kwam uitdelen, bleef onvermeld

Want wat ergerde Mark Rutte zich aan grootverdienende bankiers die kapitalen binnenharken bij banken die overeind worden gehouden door belastinggeld! Dat de VVD instemde met de bonussen bij ABN Amro en ook nog eens de topman leverde die ze kwam uitdelen, bleef onvermeld.

En wat ergerde Rutte zich aan ‘mensen die in toenemende mate politieagenten, mensen in het onderwijs en mensen in de zorg beschouwen als personeel waar ze met grote arrogantie tegenoverstaan’! Dat de VVD veertig jaar lang vaandeldrager is geweest van de managementcultuur, ontstaan als gevolg van de privatisering van de publieke sector, bleef onvermeld.

En wat ergerde Rutte zich aan ‘mensen die, als ze hun baan verliezen, meteen het adres van het UWV in hun hand hebben om een uitkering aan te vragen’! Dat de VVD al jaren een law and order-mentaliteit propageert in de sociale zekerheid en het dus wettelijk verplicht is je binnen een week te melden bij het UWV, bleef onvermeld.

De applausjes waarmee de speech door de achterban in de zaal plichtmatig werd opgeluisterd, gaf het geheel een ironisch karakter van haast satirische proporties: jubelend was men over Ruttes kritiek op het gebrek aan zelfreflectie dat de premier achttien minuten lang zelf etaleerde.

Salonconservatisme: klagen over de status quo die je zelf in stand houdt

Voor de goede orde: er huist een hartstochtelijke liberaal in mij. Ik heb John Stuart Mill op mijn nachtkastje, ben een vrijheid-van-meningsuitingfundamentalist, heb grote bewondering voor ondernemers en, ja, dat bizar hoge btw-tarief op online journalistiek is mij een doorn in het oog.

Salonconservatisme is onderhand zo’n beetje de grootste politieke stroming van ons land

Maar wat de premier hier propageerde, had bar weinig met het liberalisme van doen. Ik zou het liever salonconservatisme willen noemen: klagen over de status quo die je zelf met man en macht in stand houdt. Dat je daar de grootste partij van Nederland mee kan worden, mag niet verbazen: salonconservatisme is onderhand zo’n beetje de grootste politieke stroming van ons land.

Zelf zie ik het voortdurend in mijn eigen beroepsgroep voorbij komen. Neem onder hoofdredacteuren in de Nederlandse journalistiek. Het resultaat is een litanie aan klachten en zorgen - over de ‘tanende onafhankelijkheid’ van redacties en de almaar ‘toenemende macht van adverteerders’ op de journalistiek.

Tot zover de woorden.

Maar wat doen diezelfde hoofdredacteuren? Ze introduceren de ene na de andere gesponsorde bijlage; zoeken hun heil in staren zich blind op kliks en tweets; laten hun redacteuren van nieuwsfeitje naar nieuwsfeitje rennen om de concurrent te snel af te zijn - doen, kortom, alles waar ze zeggen zo’n hekel aan te hebben.

De Blinde Ik die de Dikke Ik de maat neemt

Niets menselijks is de journalist vreemd. Want uiteindelijk schuilt in ieder mens een salonconservatief. En nergens is dit zo zichtbaar als in de mondiale politiek.

Want wat maken we ons zorgen om de gewelddadige chaos die het Midden-Oosten heet. Ondertussen aan tanks, raketten, bommenwerpers en ander wapentuig verkopen aan de meest dubieuze regimes en radicale groeperingen.

Wat maken we ons toch druk om klimaatverandering - ondertussen subsidiëren we de fossiele industrie voor meer dan 550 miljard dollar (!) per jaar

En wat maken we ons toch druk om klimaatverandering, stijgende zeespiegels en onze CO2-uitstoot. Ondertussen blijven we de fossiele industrie het vijfvoudige van wat er naar duurzame alternatieven gaat.

En wat vinden we het toch ergerlijk dat Vladimir Poetin landjepik speelt in Oekraïne. Ondertussen door Europese gaspijpleidingen om het land heen te leggen en tegelijkertijd miljardendeals te sluiten met hun aartsvijand.

Als de premier zijn pijlen wenste te richten op dit soort hypocriete hufterigheid, dan zou ik zeggen: all the power to him. Maar dan alsjeblieft wel met een spiegel erbij. Want niets zo ergerlijk als een Blinde Ik die de Dikke Ik de maat neemt.

Poetin heeft gelijk: Europa wil Oekraïne helemaal niet redden Europa mag in haar woorden dan wel achter Oekraïne staan, haar daden vertellen een heel ander verhaal. Onder aanvoering van Duitsland, Frankrijk én Nederland voert de EU al ruim acht jaar een gasbeleid dat Oekraïne enorm heeft verzwakt en steeds afhankelijker heeft gemaakt van Rusland. Een reconstructie. Lees hier de reconstructie van Huib de Zeeuw terug Dit artikel wordt u aangeboden door Delta Lloyd Ooit was er zo’n journalistiek principe – redactionele onafhankelijkheid heette dat –, maar principes leveren natuurlijk geen geld op. NRC Media heeft inmiddels een hele afdeling ‘Branded Concepts.’ Welkom in de wereld van de nieuwe journalistiek. Lees hier de column van Rutger over branded content terug De post-postmoderne mens: op de hoogte van alles, verplicht tot niets Klimaatverandering, slavernij in sweatshops, wapens gefinancierd van ons spaargeld: ons handelen als consument veroorzaakt grotere problemen dan ooit. Waarom voelen we ons daar niet permanent schuldig over? Vorig jaar schreef ik er dit essay over. Lees hier mijn essay over de post-postmoderne mens terug