Opstootjes bij inspreekavonden, bedreigingen van bestuurders en spandoeken langs de weg. De discussie over windmolens lijkt wel wat op die over asielzoekerscentra. Bijna niemand wil ernaast wonen en over de noodzaak ervan lopen de meningen sterk uiteen. Omdat het kabinet in 2020 een aandeel duurzame energie van 14 procent wil realiseren en hierbij op de aanleg van meer windparken, wordt de discussie steeds heviger.

Neem de aanleg van Windpark Noordoostpolder. Inwoners van het nabijgelegen Urk waren woedend over de plannen, zoals al blijkt uit de naam van het actiecomité: Urk Briest. Dit comité protesteerde onder meer tegen de mate waarin windmolens het landschap ontsieren. Ook zijn er twijfels over de effectiviteit van windmolens en over de hoge kosten die het windpark met zich meebrengt. ‘We hebben de minister aangeschreven,’ zei een Urkse vrouw toen de molens nog gebouwd moesten worden. ‘Maar je krijgt een formele brief terug en kunt verder niets doen. Er wordt niet naar je

Het verzet in Urk staat niet op zichzelf. De bouw van een nieuw windmolenpark in Nederland is zelden onomstreden. Maar om de Nederlandse klimaatdoelstellingen in 2020 te halen, zullen er nog heel wat windmolenparken moeten worden bijgebouwd. Om de groene doelen te halen moeten windmolens op land in 2020 bij elkaar 6000 MW vermogen hebben. Dat is drie keer zoveel als in 2013 gerealiseerd is. Windmolens op zee moeten in 2023 voor zo’n 4450 MW zorgen. Dat is een vertwintigvoudiging van het vermogen dat in 2013 door windmolens op zee werd geleverd.

Maar de moderne windmolens vallen op in het landschap en maken geluid. Dit vraagt veel inschikkelijkheid van burgers en lokale bestuurders, terwijl er juist bij hen veel twijfels over de effectiviteit van de molens bestaan. Dit komt het draagvlak voor de aanleg van de nieuwe parken niet ten goede.

Nu de zichtbaarheid van windmolens in Nederland alsmaar groter wordt, heeft de plaatsing invloed op steeds meer mensen. Daarmee groeit ook de ophef. Voor- en tegenstanders slaan elkaar met tientallen argumenten om de oren. Bij De Correspondent zagen we dit bijvoorbeeld aan de reacties onder het artikel van Marc Chavannes: het onderwerp windenergie zorgt voor felle, levendige discussies.

Een tekenlerares uit Veendam vecht tegen Haagse windmolens. En toch houdt ze de moed erin Energieminister Henk Kamp gaat ervoor. Met wettelijke middelen zet hij de gemeentelijke en provinciale democratie opzij om 6.000 MW-windmolens te plaatsen. Vandaag het verhaal van de groene burger Lies Zondag. Deze tekenlerares uit Veendam merkte dat in de windmolenpolitiek het doel vaststaat en voor democratie geen plaats is. Lees het verhaal van Marc Chavannes hier terug

Feit of fictie?

Claims over windmolens vliegen alle kanten op. Volgens sommigen kosten ze meer energie dan ze opleveren, draaien ze op subsidie, zijn ze ongezond voor mens en dier en zorgen ze voor minder toeristen. Andere mensen zien alleen maar voordelen en benadrukken dat windmolens onmisbaar zijn bij de transitie naar duurzame energie.

Om die reden lijkt het ons als factcheckers belangrijk om de feiten over windenergie eens goed op een rij te zetten. Wat is er daadwerkelijk bewezen en wat is uiteindelijk onzin? Wij duiken om te beginnen op deze vijf stellingen:

1. Windmolens kosten meer energie dan ze opleveren en ze helpen het klimaat niet

Kroegargument nummer één en levendig gebruikt in internetdiscussies: windmolens zijn helemaal niet groen. De reden? De hele productie, het transport en het onderhoud van de windmolens kost meer energie dan ze opleveren. Daarmee leveren windmolens dus ook geen CO2-besparing op. Is dit vooral reaguurderspraat of een onderbouwde stelling?

2. Windmolens veroorzaken gezondheidsrisico’s voor omwonenden

Een argument dat regelmatig langskomt bij lokale actiegroepen tegen De windturbines kunnen gezondheidsschade veroorzaken bij Is dit een onderbouwde stelling of vooral ‘angst voor het nieuwe’ zoals mensen ook bang waren voor de gezondheidseffecten van de trein en draadloze verbindingen?

3. Windmolens draaien op subsidie

Dankzij premier is dit nog steeds een van de meest gehoorde argumenten tegen Hoe zit de vork in de steel? Steken we als samenleving meer geld in windenergie dan in andere energiebronnen? Oftewel: kosten de windmolens de samenleving verhoudingsgewijs te veel geld?

4. Windmolens kunnen nooit in onze energievraag voorzien omdat we dan alle openbare ruimte vol zouden moeten bouwen

Het kabinet zet vol in op windenergie voor de verduurzaming van Nederland. Maar hoe realistisch is wind als vervangende energiebron? Is daar wel genoeg

5. Windmolens zijn schadelijk voor recreatie en toerisme

Veelgehoord aan de kust en emotioneel betoogd door onder anderen Oranjeheld Edwin van der Sar: ‘Iedere morgen als je het gordijn opendeed keek je uit over een stralend blauwe zee en een schitterende horizon, en dat dreigt nu te

Moeten we vrezen voor de aantrekkelijkheid van onze kust- en natuurgebieden voor recreatie en toerisme? Kunnen strandhotels, frietkramen en ijsverkopers over een paar jaar hun deuren sluiten?

Over al deze stellingen heeft iedereen ongetwijfeld een mening. Maar voor ons onderzoek zijn wij op zoek naar bewijs. Ken je een studie of rapport dat een van deze stellingen onderbouwt of juist ontkracht? Dan willen wij het absoluut niet missen.

Verder lezen?

Is het einde van de energierekening in zicht? De groene stroom van energiecoöperaties gaat een revolutie veroorzaken, zo luidt de stellige overtuiging van Frans Stokman van energiecoöperatie Grunneger Power. ‘In 2030 is de energievoorziening groen. En betalen wij geen energierekening meer.’ Is dat wensdenken of een serieuze ontwikkeling? Ik zocht het uit. Lees het verhaal van Han van de Wiel hier terug Deze analist weet het zeker: fossiele energiebedrijven hebben hun beste tijd gehad Kolen-, olie- en gasbedrijven zijn geen veilige investering meer. Pensioenfondsen moeten er zo snel mogelijk uitstappen en hun geld op groen zetten. Dan lopen ze minder risico én kunnen ze bijdragen aan de transitie naar duurzaamheid. Dat zegt financieel analist Mark Campanale. Lees het verhaal van Jelmer Mommers hier terug Wordt klimaatverandering het einde van de wereld? Dit zeggen de feiten Roepen we het einde van de wereld over onszelf af als we het klimaatprobleem laten voortbestaan? Ik zet de feiten op een rij in een poging een antwoord op deze grote vraag te vinden. Lees het verhaal van Jelmer Mommers hier terug