Een einde aan het Amerikaanse vuurwapengeweld begint misschien wel bij deze onderzoeker

Het is een van de bloederigste schietpartijen in de recente Amerikaanse geschiedenis. Op 14 december 2012 schoot een verwarde man twintig kleuters en zes volwassenen dood op de Sandy Hook-basisschool in Connecticut.

Garen Wintemute vergelijkt de gebeurtenis vanuit zijn huis aan de rand van Sacramento met een mazelenuitbraak. ‘Denk aan die in Disneyland eind december 2014: 147 besmettingen op één plek, binnen een afgebakende tijd.’

Zijn punt: het was maar een klein deel van de in totaal 850 meldingen. Net zoals de doden in Connecticut een fractie zijn van de 32.288 doden door vuurwapengeweld in 2012.

Al meer dan dertig jaar doet de 64-jarige spoedeisendehulparts en directeur van het Violence Prevention Research Program van de Universiteit van Californië onderzoek naar vuurwapengeweld. Alsof het een ziekte is, een epidemie. Deze vriendelijk ogende slanke man met grijs gemillimeterd haar en een dunne ronde bril is een van de voornaamste epidemiologen op dit gebied.

Wintemutes invloed

Wintemutes resultaten worden geciteerd In de Hooggerechtshofuitspraak wordt Wintemute bijvoorbeeld geciteerd. in belangrijke besluiten van het Amerikaanse Hooggerechtshof en gebruikt door beleidsmakers in het hele land. Uit onderzoek van Wintemute bleek bijvoorbeeld dat als wapeneigenaren minstens één keer veroordeeld zijn voor een misdrijf, het vijf keer waarschijnlijker is dat zij een gewelddadige misdaad begaan met een vuurwapen dan iemand zonder strafblad. Op basis hiervan nam Californië in 2013 een wet Lees hier meer over de Californische wet. aan om mensen met drugs- of alcoholgerelateerde overtredingen op hun strafblad een wapenverbod op te leggen.

‘Zijn analyses zijn vollediger dan die van zijn collega’s’

‘Wintemute is een van de beste onderzoekers in zijn gebied,’ laat David Kopel per mail weten. Hij is de onderzoeksdirecteur van de invloedrijke conservatieve denktank Cato Institute en hoogleraar Constitutioneel Recht aan de Universiteit van Denver. Ondanks dat Kopel een uitgesproken tegenstander is van epidemiologisch onderzoek naar vuurwapens, is hij positief over het werk van Wintemute. ‘Zijn analyses zijn vollediger dan die van zijn collega’s. Die de tekortkomingen van hun onderzoek vaak negeren en weglaten.’

Wintemutes werkwijze

Door allerhande data te verzamelen van bevolkingsgroepen probeert Wintemute risicofactoren te identificeren die inzicht geven in waarom bepaalde burgers naar de wapens grijpen en andere er slachtoffer van worden.

Zo blijkt uit zijn onderzoek dat wapenbezitters statistisch gezien vaker overmatig drinken dan mensen zonder wapens. Dronkenschap verhoogt weer de kans dat een wapen getrokken wordt in een conflictsituatie. En dat maakt het waarschijnlijker dat een conflict ontaardt in dodelijk geweld.

Een open deur misschien, maar in een land waar vuurwapens onlosmakelijk verbonden zijn met de grondwet, de geschiedenis en de culturele en socio-economische identiteit van zijn burgers, is het onderzoek van Wintemute, zoals blijkt in Californië, van grote waarde voor beleidsmakers. De 240 tot 360 miljoen wapens De bron bij de Amerikaanse wapencijfers. die in handen zijn van Amerikaanse burgers gaan niet verdwijnen, maar de schadelijke gevolgen ervan kunnen wel ingedamd worden.

Beter dan mazelen is daarom de vergelijking met sigaretten, vindt Wintemute. ‘Roken en wapenbezit zijn legaal, maar allebei potentieel gevaarlijk voor de consument.’ Ook bij wapens bestaat zoiets als meeroken: in een huishouden van een wapeneigenaar wordt de kans op zelfmoord of moord exponentieel groter, vond hij.

Wintemutes wapengeschiedenis

Wintemute heeft een lange en complexe geschiedenis met vuurwapens. Hij begon met jagen op zijn twaalfde, werd als student bijna schietinstructeur en is lid van de National Rifle Association (NRA). Na het afronden van zijn studie geneeskunde reisde hij in 1981 af naar Cambodja. Als chirurg in een vluchtelingenkamp behandelde hij de slachtoffers van het brute Pol Pot-regime en zag hij de afgrijselijkste wonden. ‘Daar besefte ik wat voor gevolgen extreme maatschappelijke bewegingen op de gezondheid van individuen kunnen hebben.’ De arts raakte gefascineerd door geweldspreventie.

De baby van vrienden van Teret werd per ongeluk doodgeschoten door een kleuter

Terug in de VS besloot Wintemute daarom weer de schoolbanken in te duiken. Tijdens een studie Volksgezondheid aan de gerenommeerde Johns Hopkins University raakte hij bevriend met voormalig aanklager Stephen Teret, nu directeur van het Center for Law and the Public’s Health. Lees hier meer over Terets centrum.

Een persoonlijk drama duwde Wintemute vervolgens verder in de richting van vuurwapenonderzoek. De baby van vrienden van Teret werd per ongeluk doodgeschoten door een kleuter. Lees hier meer over het persoonlijke drama. Met Teret deed Wintemute onderzoek dat wapengeweld als bedreiging voor de volksgezondheid benaderde, iets wat tot dan toe maar weinig wetenschappers hadden gedaan.

Wintemutes onderzoek

Na zijn studie ging Wintemute aan het werk bij de spoedeisende hulp en vervolgde hij zijn wapenonderzoek aan de Universiteit van Californië. Dat deed hij op onorthodoxe wijze en met resultaten. Zo belegde hij in 1987 een persconferentie waar hij speelgoedpistolen tentoonstelde tussen de vuurwapens waar kinderen met dodelijke gevolgen mee gespeeld hadden. De aanwezigen zagen geen verschil tussen de echte en de plastic wapens. Binnen een jaar waren de speelgoedpistolen verboden in Californië en werden ze uit de schappen gehaald.

Nog een voorbeeld: met zijn in 1992 uitgebrachte boek Ring of Fire Ring of Fire kun je hier lezen. zorgde Wintemute ervoor dat de verkoop van zogeheten Saturday Night Specials op landelijke schaal verboden werden. Deze simpel te verbergen en goedkope vuurwapens van matige kwaliteit bleken onevenredig veel gebruikt te worden bij misdaden.

Maar het controversieelste onderzoek deed Wintemute undercover. Rond de eeuwwisseling begon hij veldwerk te doen bij zogeheten gun shows. Dit zijn markten waar commerciële en particuliere wapenverkopers en hobbyisten samenkomen. Wintemute: ‘Niemand had hier nog veldwerk gedaan. Ik wilde weten hoeveel mensen op die shows afkwamen en hoeveel geld erin omging.’

YouTube

Dus bezocht hij 78 evenementen in negentien staten. Omdat hij bang was dat niemand zou geloven wat hij daar zag, begon hij in het geheim video-opnames te maken. ‘Bij een show in Phoenix observeerde ik een man die binnen tien minuten verschillende handwapens en pakken munitie kocht. Daarnaast probeerde hij een AK-47 aan te schaffen. Hij was met een andere man, die na elke aankoop de spullen wegdroeg, waarschijnlijk naar een auto buiten. Gezien de kleine afstand tot de Mexicaanse grens zou het zomaar kunnen dat deze wapens ingeslagen werden voor een drugskartel.’

Ziedaar wat Wintemute de ‘gun show loophole’ noemt. Wapens worden gekocht bij privéverkopers die, in tegenstelling tot commerciële verkopers, niet wettelijk verplicht zijn een antecedentenonderzoek te doen of te vragen naar de reden van de aankoop. Zo kunnen criminelen eenvoudig aan niet-traceerbare wapens komen.

Wintemutes tegenstand

De NRA reageerde woedend op het gun show-onderzoek Lees hier meer over Wintemutes onderzoek. van Wintemute. Zijn methodes werden beschreven als ‘achterbaks’ en ‘junk science.’ Ook ontving hij doodsbedreigingen van gepassioneerde wapenliefhebbers, vertelt hij koeltjes. ‘Ik ben me bewust van de risico’s die ik neem voor mijn onderzoek. Maar weet ook hoe belangrijk het is dat ik het doe. '

De NRA wilde tegenover mij niet reageren. Dat deed de directeur van de onderzoekstak drie jaar geleden wel in een profiel Lees hier het Natureprofiel. van Wintemute in Nature. ‘We volgen het onderzoek van Wintemute al jaren. Pro-wapenwetenschappers bekritiseren dat al even lang.’

De NRA is er echter niet vies van om het onderzoek van Wintemute in te zetten voor eigen parochie. In 2013 bekritiseerde Wintemute publiekelijk het werk Dit onderzoek bekritiseerde Wintemute. van collega Eric Fleegler. Deze kinderarts en universitair docent aan Harvard Medical School vond dat wapengeweld afneemt naarmate staten restrictievere wapenwetten invoeren. Beperking van wapenbezit werkt, concludeerde hij. Volgens Wintemute was het bewijs echter veel te dun en stoelde het onderzoek op te veel niet-wetenschappelijke data afkomstig van antivuurwapenorganisaties. De NRA nam zijn woorden maar wat graag over. Hier neemt de NRA zijn woorden over.

‘Ik maak me geen zorgen over de kwaliteit van ons onderzoek,’ reageert Fleegler aan de telefoon vanuit Boston. ‘De bezwaren van Wintemute zijn begrijpelijk, maar ik ben het er niet mee eens.’ De arts geeft toe dat het onderzoek misschien achteraf gezien genuanceerder had gekund. ‘Het was complexe data en je moet ergens beginnen.’ Maar hij zegt ook dat hij niet beweerde dat er daadwerkelijk een verband was, het was een correlatie. Fleegler: ‘We leren van elkaar als we de dialoog aangaan. Al zal ik niet snel andermans werk bekritiseren in een video op YouTube.’ Wintemute doet dat wel in deze YouTubevideo.

Wintemute is zich bewust van zijn uiterst kritische houding tegenover collega’s. Maar ziet dit als een noodzakelijk kwaad. Zijn onderzoeksgebied ligt al sinds het begin onder vuur van de wapenlobby. In 1996 werd de federale subsidiekraan voor epidemiologisch vuurwapengeweldonderzoek van de Centers for Disease Control and Prevention onder druk Lees hier meer over de druk van de NRA. van de wapenlobby dichtgedraaid. Lees hier meer over de beëindigde subsidie. Subsidies voor wetenschappers als Wintemute zijn schaars en worden door tegenstanders gepolitiseerd. Hij weigert daarom geld aan te nemen van antiwapenorganisaties. Momenteel ontvangt de arts bescheiden beurzen van de ministeries van Justitie en Volksgezondheid en sinds 2007 pompte hij 1,3 miljoen dollar van zijn eigen geld in zijn onderzoek.

Wintemute: ‘De kwaliteit van de wetenschap is belangrijk voor mij. De resultaten worden gebruikt om beleid te maken. Als je onvoorzichtig bent en slechte wetenschap bedrijft, toon je geen respect voor de slachtoffers van geweld. Hun lijden verdient onze beste inspanningen.’

Lees ook:

Vier redenen waarom Amerikanen nog geen gepersonaliseerde wapens kunnen kopen (zoals Barack Obama wil) President Barack Obama wil het Amerikaanse wapenbeleid hervormen. Een van de voorstellen: inzetten op smart guns, wapens die alleen werken als de eigenaar ze gebruikt. Het zou kinderdoden, zelfmoorden en wapendiefstallen tegen kunnen gaan. Je vraagt je af: waarom zijn die gepersonaliseerde wapens er niet al lang? Lees het verhaal hier terug In de moordhoofdstad van Amerika wordt gewandeld voor meer wapens In de Amerikaanse stad Ferguson demonstreerden deze week zwaarbewapende witte mannen voor het recht op wapenbezit. Omdat ze vinden dat zwarte jonge mannen zich ook moeten kunnen wapenen. Hun argument? De aanslagen in Parijs. Lees het verhaal hier terug