Groene stroom, groene brandstof, groene belasting. Overnachten in een je conditie trainen in een groene losgaan op een groene

Het is allemaal mogelijk.

Huizen krijgen een groene kinderdagverblijven zijn en wie groen wil zijn tot in de dood, kan een ‘groene uitvaart’

Groen is een sympathieke en veelbelovende niche voor beginnende ondernemers, een ultiem marketingconcept voor grote bedrijven en uitdagend terrein voor beleidsmakers. De OESO heeft het over groene Heinz-ketchup gebruikt de kleur om een nieuwe biologische productlijn te In Bhutan viert het koninklijk paar de geboorte van hun eerste zoon door 108.000 bomen te laten Maar wát groen inhoudt, is schimmig. Er zijn geen voorschriften, voorwaarden of wettelijke bepalingen aan het begrip of de kleur verbonden. Het gros van de groene initiatieven is ongetwijfeld goedbedoeld, en ja, alle kleine beetjes helpen.

Toch kan veelvuldig gebruik van groen ook kwalijke gevolgen hebben.

Foto: Amber Toorop (voor De Correspondent)

Wat is er mis met groen?

Het begrip functioneert als synoniem voor alles wat ecologisch, duurzaam, natuurlijk, gezond en milieuvriendelijk is of wil zijn. Dat schuurt. In een poging het imago op te krikken, switcht McDonald’s de achtergrondkleur van het eigen logo van signaalrood naar frisgroen: de grote gele M prijkt in een Teletubbygroene weide. Coca-Cola introduceert ‘Coca-Cola life’: de suiker is hier deels vervangen door stevia, het plastic deels vervaardigd uit plantaardig materiaal. Hoe aantrekkelijk het er ook uit moge zien, wereldwijde distributie van industrieel vervaardigde frisdrank en voedsel in wegwerpverpakking vormen nog geen geloofwaardig milieubeleid.

Foto: Amber Toorop (voor De Correspondent)

Zelfs los van de vraag naar de intentie, kan kunstmatige vergroening op grote schaal averechts werken. Aan de fysieke, offline verschijningsvorm van artificieel groen gaat een giftig proces vooraf. Groene verven en inkten zijn bovengemiddeld toxisch. Althans, zo stelt Michael Braungart, chemicus en grondlegger van het Braungart is onomwonden: verpakkingen, plastic en drukwerk in groen zijn niet te recyclen zonder het verwerkingsproces als geheel te

De fabricage van een aantal vrijelijk op de markt te verkrijgen groenen is giftig

De fabricage van een aantal vrijelijk op de markt te verkrijgen groenen is giftig. Met name pigment nummer 7, nummer 36 en nummer 50 zijn akelig giftig. Zowel mens als omgeving krijgen vroeg of laat te lijden onder de chemische bewerking die voor de vervaardiging van deze tinten nodig is. Pigment nummer 7 bevat chlorine. Overmatige blootstelling aan chlorine kan kanker en geboortedefecten veroorzaken. De eerste Duitse chemieconcerns als BASF en Bayer, die grondstoffen ontwikkelden voor de verf- en textielindustrie, werkten mee aan de ontwikkeling van hooggeconcentreerd chlorinegas, dat tijdens de Eerste Wereldoorlog werd ingezet als chemisch wapen. Groen pigment nummer 36 is, evenals pigment nummer 7, nog steeds in omloop.

Braungart is niet de enige die zich uitspreekt over de chemie van groen. Nobuhito Imanaka, professor Toegepaste Chemie aan de Universiteit van Osaka doet onderzoek naar groentinten, de toxiciteit van conventionele, commerciële pigmenten en naar mogelijke alternatieven. De onderzoeksgroep in Osaka heeft het voor elkaar gekregen een hoogwaardig alternatief te ontwikkelen voor meerdere tinten groen. Vooralsnog zijn de Japanse pigmenten niet op de

Waarom is groen giftig?

Foto: Amber Toorop (voor De Correspondent)

De geschiedenis van kunstmatig groen is gedrenkt in gif. Kunstschilders en ambachtslieden experimenteerden met rudimentaire synthetische processen en met gevaarlijke bind- en oplosmiddelen om de kleur de gewenste intensiteit te geven en te laten behouden. Dat leverde verven op zo bijtend dat ze door doek, papier en hout heen brandden.

Ondanks, of misschien wel dankzij, de complexiteit van de kleur was rijk gedecoreerd groen behang geliefd in adellijke kringen. Verschillende groene behangsoorten en verven werden vervaardigd met behulp van arsenicum. Een van die groenen, Scheeles groen genaamd, is door historici aangewezen als de doodsoorzaak van Napoleon Bonaparte.

Het einde van Bonaparte, door de Britten verbannen naar het eiland St. Helena, zou te wijten zijn aan het groen-gouden behang in de vertrekken van het hem aangewezen paviljoen. Het warme, vochtige klimaat van het eiland deed het papier ontbinden en het arsenicum in Scheeles groen vervliegen.

Het chique behang als directe doodsoorzaak is omstreden, maar het zal de gezondheid van de man zeker geen goed gedaan hebben. En niet alleen Napoleon had te lijden onder dampend behang. Eind negentiende eeuw werd ontdekt dat emeraldgroen de oorzaak was van de mysterieuze dood van duizenden Franse kinderen. Emeraldgroen, ook wel Parijsgroen genaamd, is een giftig poeder dat dienstdeed als rattenverdelgingsmiddel bij de aanleg van de Parijse metro en als pigment voor het kleuren van inkten en verven. Ook voor de behangrollen in Parijse kinderkamers en weeshuizen.

De term gifgroen stamt uit deze periode. Verderfelijk of niet, de kleur bleef geliefd. Schilders als William Turner, Paul Gauguin, Pierre-Auguste Renoir, Vincent van Gogh en Paul Cézanne waren er dol op en namen de gezondheidsrisico’s voor lief.

Foto: Amber Toorop (voor De Correspondent)

Wat nu?

De giftige geschiedenis van groen lijkt in de huidige tijd totaal vergeten. Op semantisch niveau hebben kleur en begrip aan betekenis gewonnen. Groen bekt misschien wat lekkerder dan duurzaam. Bovendien is de term vogelvrij. Van duurzaam bestaat van groen niet. Het ontbreken van een definitie kan voordelen hebben. Het verklaart wellicht waarom we zoveel groens tegenkomen in commerciële uitingen.

De oneindige potentie van groen is een groeifactor op de vrije markt. Een exploitatiemodel. Het is een verkoopstrategie, waarbij het marketingbudget het budget voor het daadwerkelijk verduurzamen van producten in veel gevallen overstijgt. Al in 1986 muntte milieuactivist Jay Westerveld de term ‘groenwassen,’ naar analogie van ‘witwassen.’

Groenwaspraktijken zijn schadelijk. Het veelvuldig gebruik van groen pigment ook

Het concept en de praktijk hebben sindsdien beiden aan kracht gewonnen. Zozeer zelfs dat er een Greenwash Academy in het leven is geroepen. In 2002 werden in Johannesburg tijdens de World Summit on Sustainability Development, de eerste Greenwash Academy Awards uitgereikt. BP en ExxonMobil vielen in de

Groenwaspraktijken zijn schadelijk. Het veelvuldig gebruik van groen pigment ook. Groene tasjes, bakjes en logo’s zijn niet duurzaam, maar giftig. De term ‘duurzaam’ klinkt misschien minder lekker, en er is ook geen kleur die het concept visualiseert. Maar het begrip kent wel een heldere definitie en is daardoor minder makkelijk te misbruiken. ‘Eén duurzame hamburger graag!’

Foto: Amber Toorop (voor De Correspondent)

Lees ook:

Het toverwoord van deze tijd is ‘impact’. Maar wat betékent het? Van kunstenaars en wetenschappers tot ondernemers en ministers: iedereen houdt van ‘impact.’ De term lijkt helder, meetbaar en krachtig, maar blijkt bij nadere beschouwing juist enigmatisch en diffuus. En juist daarin blijkt zijn kracht te schuilen. Lees het verhaal van Lynn Berger hier terug Hoe creativiteit een talent van iedereen en een oplossing voor alles werd We leven in een samenleving waarin creativiteit alom wordt gepropageerd als goed en waarin tegelijkertijd wordt bezuinigd op experimentele kunst en fundamentele wetenschap. Dat komt door onze steeds beperktere definitie van wat ‘creatief zijn’ betekent. Een essay over dit sleutelwoord van onze tijd. Lees het verhaal van Lynn Berger hier terug