In Tilburg mogen mensen nu hun eigen medicinale cannabis kweken. Wie volgt?
Tilburg staat mensen toe cannabis voor medicinale redenen zélf te kweken. Daarmee is het de eerste Nederlandse gemeente die toestemming geeft voor de legale teelt van cannabis. Wanneer volgt de rest van Nederland?
Een van de bekendste namen in de strijd tegen wietteelt, burgemeester Peter Noordanus van Tilburg, staat toe dat mensen die medicinale wiet gebruiken thuis cannabis kweken, als ze zich houden aan een aantal voorwaarden. Dat heeft hij laten weten aan de Patiënten Groep Medicinale Cannabis Gebruikers (PGMCG), die daar al langer voor streed.
Dit is de tweede keer in korte tijd dat de medicinale gebruikers van cannabis een overwinning behalen, nadat eerder in Amsterdam een patiënt eenzelfde toestemming kreeg van de rechter.
De vraag is nu of dit stappen zijn richting een model waarin cannabisteelt gelegaliseerd wordt via de dokter, of dat het slechts een zeer kleine, afgebakende regeling is.
Waar kunnen Tilburgers cannabis nu voor gebruiken?
Ondersteund door de wetenschap maakt cannabis de afgelopen jaren een opmars in de medische wereld. Het kan helpen tegen pijn, spierkrampen en spiertrekkingen bij multiple sclerose, misselijkheid, verminderde eetlust, vermagering en verzwakking bij kanker en aids, misselijkheid en braken als gevolg van medicatie of bestraling bij kanker en het syndroom van Gilles de la Tourette.
Cannabis heeft ook zijn weg gevonden naar het alternatieve medicinale circuit. Steeds meer gezondheidswinkels verkopen zogenoemde CBD-olie, gebaseerd op een van de werkzame stoffen in cannabis. Ook is er een levendige zwarte handel in olie en zalf waar THC inzit, de stof uit cannabis die door de overheid als harddrugs is aangemerkt.
Patiënten kunnen medicinale cannabis in Nederland bij de dokter krijgen, maar volgens de richtlijnen van het Bureau Medicinale Cannabis alleen als ‘gangbare behandelingen en geregistreerde geneesmiddelen niet voldoende helpen of te veel bijwerkingen geven.’
Is dit Tilburgse besluit dan wel nodig?
Uit gesprekken die ik met patiënten hield, kwam naar voren dat huisartsen niet altijd goed op de hoogte zijn van de mogelijkheden - of er überhaupt niet in geloven - en dat zorgverzekeringen cannabis vaak niet vergoeden. Ook is cannabis voor een hoop ziektes nog geen bewezen medicijn, waardoor mensen het via hun dokter niet kunnen krijgen.
Onder voorwaarden mogen patiënten nu hun eigen cannabis kweken
Daarom is er een circuit ontstaan waarin met medische motieven de wet wordt overtreden. Dan gaat het om de handel in cannabiszalfjes of -olie en mensen die zelf gaan kweken. Soms omdat dat goedkoper is, soms omdat ze niet in aanmerking komen voor de legale weg. Dat heeft in de afgelopen jaren meerdere malen tot problemen geleid tussen patiënten en instanties.
Om die redenen vroeg de patiëntvereniging de Tilburgse burgemeester Noordanus met een uitzonderingsregeling te komen. Dat heeft hij nu gedaan. Onder voorwaarden mogen patiënten nu hun eigen cannabis (vijf planten) kweken. Zo moet de patiënt een medische verklaring hebben van een zorgverlener en is verkoop aan derden niet toegestaan.
Daarmee is Tilburg de eerste Nederlandse gemeente die toestemming geeft voor de legale teelt van cannabis.
En wat betekent dit voor de recreatieve markt?
Jarenlang is door politie en Openbaar Ministerie geroepen dat wietplantages gevaarlijk zijn vanwege het brandgevaar. Deze zaak lijkt ook dat te ontkrachten. ‘Voor de binnenkweek van maximaal vijf planten heb je hooguit één lamp nodig,’ zegt Theun van den Boer, woordvoerder van burgemeester Noordanus nu. ‘Het stroomverbruik daarvan is niet anders dan bijvoorbeeld een computer, een zonnebank of een waterkoker.’
Andere richtlijnen - maximaal vijf planten en een maximale hoogte van drie meter - zouden ook prima voor een recreatieve markt kunnen gelden. Het enige verschil is dat de gemeente Tilburg vindt dat mensen het alleen zouden mogen kweken als het voor een goedgekeurde aandoening is. En niet voor een niet-goedgekeurde aandoening als stress of verveling.
In Tilburg mogen vanaf nu cannabiszaden worden gekocht bij legale zadenbanken in het hele land, kweekapparatuur mag worden gehaald bij de enige legale growshop in Nijmegen en de kweek mag in een Tilburgs huis plaatsvinden.
‘Een doorbraak,’ noemt het Verbond voor Opheffing van het Cannabisverbod het, een organisatie die opkomt voor alle cannabisconsumenten. Voorzitter Derrick Bergman: ‘De richtlijnen die nu zijn omschreven door de burgemeester kunnen het beginpunt zijn van een discussie over waar een legale recreatieve teelt aan zou moeten voldoen. Over of deze richtlijnen onderdeel moeten worden van een nieuwe cannabiswet na de verkiezingen.’
Of die wet er inderdaad komt, lijkt af te hangen van de VVD. Die partij heeft een achterban die in grote mate voor verandering is. Ook heeft de partij verschillende lokale besturen die hebben gebroken met de Tweede Kamerfractie over het standpunt. Minister van Justitie Ard van der Steur (Veiligheid en Justitie, VVD) noemde het cannabisdebat op een politieke avond deze week dan ook ‘het belangrijkste onderwerp van de verkiezingen.’
Tot die tijd is het nog afwachten of de nieuwe richtlijn in Tilburg ook echt voor iedereen gaat werken. Eerder deze zomer kreeg een Amsterdamse patiënt toestemming van de rechter en van de burgemeester om zelf thuis cannabis te kweken, maar de woningcorporatie waar deze patiënt huurde stak daar een stokje voor. De Amsterdamse burgemeester zei vervolgens toe dat zijn ambtenaren dan maar zelf een kweeklocatie zouden moeten vinden, maar dat is vooralsnog niet gelukt.
De vraag is of deze discussie zich voortzet in andere gemeentes. De fundamentele vraag die hieraan ten grondslag ligt, is of je medicijnen via een overheidssysteem moet kopen, of dat je ze ook in je eigen achtertuin mag telen. Tot nu toe zijn zulke fundamentele vragen met ‘nee’ beantwoord, tot deze toestemming van de Tilburgse burgemeester.