Met mijn gezin ben ik drie maanden op Curaçao. Als je wilt, kan je daar leven als de Nederlander die de populisten van vandaag de dag omarmen. Kroketten eten, naar de Albert Heijn, dansen in een kroeg met alleen maar blonde mensen om je heen.

Als je daar niet altijd zin in hebt, is het ingewikkeld de andere kant van het eiland te leren kennen. Daar waar de armoede heerst, waar de mensen kwaad zijn om het nog steeds voelbare koloniale verleden en de soms uitzichtloze positie waar het land nu in verkeert.

Want de regering is arm, zit vast aan een vervuilende olieraffinaderij die haar gifstoffen dagelijks de aarde in pompt en heeft een ingewikkelde verhouding tot haar belangrijkste inkomstenbron: het toerisme. Van wie Curaçao is en wat Curaçao in de toekomst moet zijn: daar heeft iedereen een ander antwoord op. In de tussentijd zit men met onoverzienbare sociaal-economische problemen opgescheept.

Vooral schizofreen: om hier te zijn als Randstedelijke vrouw. Hoewel de scheidingslijn tussen zwart en wit recht door de wijken heen loopt, heeft de bevolking hier geen kaas gegeten van de terminologie waar veel Nederlanders inmiddels zo vertrouwd mee zijn geraakt:

Men leeft hier in een smeltkroes die maar niet wil smelten, waar de cultuur onder Nederlanders zo is als Geert Wilders haar graag zou zien. Geen hoge kunsten, geen moeilijk gedoe, gewoon keihard werken in de horeca en ’s avonds een aardappelschotel op tafel.

En vooral: geen gezeik over vrouwenrechten. Als ik hier ooit tegen iemand zou zeggen dat hij zou hij in lachen uitbarsten.

Laatst zei een Nederlandse man die hier woont tegen mijn vriend dat hij vast geïnteresseerd was in ‘een jonge mooie negerin’ die hem met een palmblad koelte toe zou wuiven. Ik maakte nog een lafhartig foeigebaar, maar dat was het. Morgen zou ik hem weer tegenkomen.

Het land dat door vrouwen gedragen wordt

Dus daar zit je dan, kilometers van huis, tussen de neokolonialen en de slachtoffers. Ik word continu gewezen op mijn positie als vrouw, als moeder, als seksueel wezen en daar doe ik het maar mee. Niemand vraagt waar ik heen wil met mijn leven. Niemand wil weten wat ik gestudeerd heb. Maak je niet druk, je bent een vrouw. Wat is daar mis mee? Wees een goede moeder, werk hard en verder hebben we het nergens over.

En zo is 35 procent van de kinderen op dit eiland niet door hun vader erkend. De vrouwen runnen de gezinnen en vervullen functies in het openbare leven om hun kinderen te kunnen voeden. De mannen zijn nergens. Van hen wordt geen toegewijd vaderschap geëist. Als de vaders er wel zijn, is het volstrekt normaal dat zij er meerdere vrouwen of gezinnen op na houden.

Ze zijn de eerste partij ter wereld waar exclusief vrouwen aan het roer staan. Ze beoefenen geen academische vorm van feminisme

Tegen die cultuur in gebeuren dingen die in Nederland nog heel ver weg zijn. Zo zijn er binnenkort verkiezingen en is de kieslijst van de Democratische Partij volledig gevuld door vrouwen, die stabilisering van het gezin en gelijke kansen voor vrouwen hoog in het vaandel hebben staan. Ze willen het aantal tienerzwangerschappen tegengaan, de kansen voor vrouwen op de arbeidsmarkt en in het onderwijs vergroten en vaders op hun verantwoordelijkheden wijzen.

Ze zijn de eerste partij ter wereld waar exclusief vrouwen aan het roer staan. Ze beoefenen geen academische vorm van feminisme, zoals we in Nederland gewend zijn. Ze hebben geen dichtgetimmerd discours van woorden en ideeën rondom hun strijdpunten. Ze doen het gewoon.

Tegelijkertijd zijn de thema’s waar ze hier voor vechten deels ook niet vergelijkbaar met dat waar feministen in Nederland zich hard voor maken. Een deel van hun agenda (arbeidsgelijkheid) is bij ons in de tweede golf aangekaart, een deel (tienermoeders) kent hier meer urgentie.

Toch is het zelfverzekerde en stoere in hun aanpak bewonderenswaardig en roept het bij mij enthousiasme op. Voor twijfelfeminisme is hier geen tijd of plaats.

Het land waar een Randstedelijke blik vooral verwart

Zo wandelen wij, met ons Randstedelijke gedrag waarin gelijkwaardig ouderschap, gelijke kansen voor mannen en vrouwen en een vrij ingewikkeld beeld van wat mannen en vrouwen zouden moeten zijn, lichtelijk verward rond op Curaçao.

Seksualiteit is voor vrouwen eenduidig hier. Vrouwen zijn vrouwen, inclusief het vieren van borsten en billen. Niet besmuikt, niet gefrustreerd. Tenminste: zo komt mij dat voor. De mannen fluiten onbeschaamd. Daar reageren de vrouwen trots op. Ze zwaaien nog een keer met hun kont. Ze zijn niet bang. Ze voelen zich niet klein.

Maar als ik hier zwarte vrouwen met loeistrakke leggings, pruiken, lange nagels die beschilderd zijn als kunstwerken en zwaar in de make-up zie rondlopen, ben ik weer in de war. Is al dat oncomfortabele gefrutsel aan je lijf niet verschrikkelijk onderdrukkend? Of ben ik zo gevormd door de recente feminismegolf dat ik niet anders kan denken dan in termen van objectivering, heteroseksuele normativiteit en de onmogelijkheid voor vrouwen uit het verwachte genderpatroon te stappen?

Ik voel me de laatste weken vrouwelijker dan ooit en ervaar dat als comfortabel, maar weet niet of dit is omdat ik mezelf in slaap sus of dat ik daar werkelijk genoegen uit haal. Ik ben er thuis zo aan gewend geraakt dat ik waak voor een traditionele vorm van vrouwelijkheid, dat ik er verbaasd over ben hoe fijn en makkelijk het hier is om lijfelijk te zijn en klassieke vrouwelijkheid als een kracht te zien.

Misschien vind ik het te ingewikkeld om hier in mijn eentje het Nederlandse feminisme tijdens kroeggesprekken op tafel te leggen. Misschien ben ik moe geworden van de Nederlandse strijd op de vierkante centimeter en had ik dit andere perspectief nodig om in alle rust na te kunnen denken over wat voor mij nu werkelijk belangrijk is. Misschien is het goed om aan de andere kant van de oceaan te ervaren hoe seksualiteit (ook van oudere vrouwen) omarmd wordt, zonder de druk dun, blond en gespierd te zijn. Misschien schrik ik op een dag wakker en zie ik alleen nog maar de grauwe kant: de onmogelijkheid voor een vrouw om los van haar familiestructuren een vervullend bestaan op te bouwen.

Het nauwe keurslijf in Nederland

Toch zal ik een zucht van verlichting slaken als ik weer terug ben in Amsterdam, waar de ambitie voor vrouwen verder reikt dan hier in de meeste gevallen toegestaan is. De grenzen van het eiland, daar stopt het wel zo’n beetje. Er is een ontwikkeling gaande waarbij jonge mensen gebruikmaken van de mogelijkheid aan een Nederlands opleidingsinstituut een diploma te halen. Vaak blijven ze vervolgens ook in Nederland. Het treurige gevolg: een gebrek aan mogelijkheden om van het eiland een vruchtbare plek te maken waar mensen hun dromen kunnen verwezenlijken.

We leven in feministisch Nederland in een ingewikkeld spinsel van aannames over goed en fout waar de gemiddelde Curaçaose moeder geen enkele boodschap aan heeft

Aan de andere kant is de sociale controle op vrouwen in Nederland misschien wel net zo groot als hier. Wie je moet zijn, hoe je moet functioneren en welke zinnen je mag gebruiken: wat zijn we daar streng op geworden.

Wil je in Nederland een vrouwenpartij oprichten? Ze (en met ‘ze’ bedoel ik ook de feministen) zullen je afmaken vanwege je gebrek of overvloed aan diversiteit, het feit dat je de verkeerde vorm van feminisme aanhangt of het simpele feit dat je kop hun niet aanstaat. Wil je iets schrijven over de worstelingen in je leven? Hou eens op, anderen hebben het veel zwaarder.

Zo draaien we in oppervlakkige kringetjes vol verboden rond en graven we ons steeds dieper in. We leven in feministisch Nederland in een ingewikkeld spinsel van gedachten en aannames over goed en fout waar de gemiddelde Curaçaose moeder van drie kinderen geen enkele boodschap aan heeft.

De duidelijke strijd op Curaçao

Hier kunnen mensen zich die ingewikkeldheden niet veroorloven. Hier is niets bedekt. Het racisme is er, lelijk en in volle glorie. Het seksisme is er, klassiek en simpel. En er is de noodzaak te overleven, onder die brandende zon, met al die botsende culturen op dat hele kleine stukje grond.

Het is vreselijk, maar het is helder hoe de hazen lopen. En die helderheid maakt, hoe tegenstrijdig dit ook lijkt, vaak krachtig. Want opvallend genoeg is hier juist een vanzelfsprekende ruimte voor de uitzondering. Homo’s kunnen hier, op veel plekken, rustig samen over straat. Vrouwelijke machtsdragers zijn volkomen geaccepteerd. Het lijkt soms beperkt en nauw, maar een eenduidige identiteit biedt, in tegenstelling tot wat wij in Nederland geloven, hier regelmatig zekerheid, vrijheid en trots.

Laatst liep ik op straat en bood iemand me 100 gulden aan om seks te hebben. Ze denken hier wel vaker dat ik een Dominicaanse prostituee ben. Ik schudde mijn hoofd, liep weg en voelde me niet vernederd.

In Nederland was ik huilend in bed gekropen.

Dit wil ik onderzoeken als jullie correspondent Seksisme Waarom gaat seksisme vrijwel altijd over het vrouwenlichaam? En waarom is onze samenleving zo traditioneel als het gaat over moederschap? Vanaf vandaag ben ik jullie correspondent Seksisme en ga ik op zoek naar antwoorden op dit soort vragen. Wat willen jullie weten? Lees mijn oproep hier terug Waarom ik gek word van de moedermaffia (en wat ik eraan deed) Een kind hebben en even vrij leven als een man, dat staat de samenleving niet toe. Vrouwen worden in een opvoedkeurslijf gedrukt: er is maar één manier om een goede moeder te zijn, en dat is door jezelf volledig over te geven aan het gezin. Mijn vriend en ik wilden het anders doen. Lees mijn column hier terug