De tijd die voor de updates staat is de Nederlandse tijd. In St. Louis, Missouri is het zeven uur eerder. Je leest het live verslag van boven naar beneden.
BREAKING: The United States of America. The New York Times schat de kans dat Donald Trump de verkiezingen gaat winnen inmiddels op meer dan 95 procent.
De live voorspelsite van The New York Times geeft intussen 61 procent kans aan Donald Trump om het presidentschap te winnen. Aan het begin van de avond gaf diezelfde site Clinton nog 85 procent kans.
Mij verrast dat niet, ik heb altijd gezegd dat het een race wordt zoals die in 2000, toen de verkiezingen bijna in een gelijkspel tussen de kandidaten eindigden.
De komende uren zullen de peilingen nog flink schommelen. Mijn advies is dus: wees geduldig. Bovendien: de problemen die Trump heeft veroorzaakt, gaan veel verder dan deze verkiezingen. Waar we ons echt druk over moeten maken is het geweld dat mogelijk zal uitbreken, of Trump nu wint of verliest. De vraag is vooral of dat geweld wel of niet door de staat zal worden gesanctioneerd.
Er zijn mensen, op dit moment, die doodsbenauwd zijn voor vervolging. Hun behoeften en hun zorgen zouden onze eerste prioriteit moeten zijn. Het beschermen van andere burgers heeft nu prioriteit boven al het andere, zelfs als het niet een prioriteit van de regering is.
Ik moest even wat tijd doorbrengen met mijn kinderen, want ik was de hele dag op pad en mijn oudste van negen is bang voor Trump. Ze is bang omdat de meesten van haar vrienden niet wit zijn. Ze is bang dat haar Mexicaanse vrienden gedeporteerd zullen worden, dat haar zwarte vrienden doelwit zullen worden van witte racisten.
Je moet trouwens weten dat ze niet alleen van mij over Trump hoort. Op openbare scholen wordt over deze onderwerpen gediscussieerd in de klas. De kinderen lezen nieuwsberichten en spelen verkiezingen na in de klas. Mijn oudste is het enige witte kind in haar klas. Ze kent de racistische geschiedenis van de Verenigde Staten, omdat black history wordt benadrukt. Ze heeft dus een ander perspectief dan de meeste witte kinderen.
Ze mag van mij geen nieuws meer kijken, vanwege de beschuldigingen (aan het adres van Trump) van seksueel geweld. Ze is te jong om dat te begrijpen. Ik wil niet dat ze weet dat mannen wegkomen met het bedreigen van vrouwen. Het is verschrikkelijk dat ik mijn dochter moet beschermen tegen de woorden en daden van een presidentiële kandidaat.
Mijn jongere kind is minder bang. Hij is vijf jaar oud en hij begrijpt niet goed wat er aan de hand is. Maar hij voelt de angst wel aan en weet dat Trump een ‘slechte man is die mensen pijn doet.’
Onze correspondent Ontcijferen Sanne Blauw vroeg: ‘Welke peilingen vind je het betrouwbaarst?’
Ik raad de websites van FiveThirtyEight en The New York Times aan. Maar je kunt het beste wachten tot de meerderheid van de stemmen geteld zijn. De media zijn berucht om vroege - verkeerde - uitspraken.
Terwijl de eerste uitslagen voorzichtig binnendruppelen, rijd ik verder. Het is even wat stiller hier, omdat ik even in de auto zit.
Tot nu toe kom ik maar weinig boosheid of opwinding tegen, op mijn reis door St. Louis en omgeving. Stille ontzetting en de nodige kameraadschap. Het doet me denken aan hoe de inwoners van Missouri zich voorbereiden op een tornado die onderweg is.
Intussen zijn ook collegacorrespondenten aan de slag. Zo stuurt gastcorrespondent Mark Davis de hele nacht door werkelijk prachtige zwart-witfoto’s uit New York:
En zo loopt correspondent Vera Mulder op dit moment door Compton in de buurt van Los Angeles. Een van de gebieden met het hoogste percentage niet-stemmers van Amerika. Later deze week volgt haar reportage, hier lees je vast een eerste voorproef daarvan van haar hand.
In deze straat - volkomen bedekt met Trumpborden - staat één eenzaam huisje met een Hillarybord. Ik kan me niet voorstellen hoe dat moet zijn.
Twee Trumptrucks in Troy, Missouri - een landelijk gebied. In de bovenste foto zie je een Confederate- vlag. Umar Lee, met wie ik nu op stap ben, zegt: ‘Die trucks lijken wel ISIS-auto’s.’
Een van jullie vroeg: ‘Is het - in theorie - mogelijk om overal te stemmen?’
Nee, je moet stemmen bij het stembureau dat aan jou is toegewezen door je district of je wijk. Ze zijn hier heel streng op. Maar je kunt ook absentee - afwezig - stemmen als je je van tevoren inschrijft. Een paar staten staan het toe dat je stemt per post. In mijn staat mag dat niet.
Een van jullie vroeg: ‘Wat is eigenlijk het nut van meedoen aan de verkiezingen als presidentskandidaat van een ‘third party’, als de kans op winst zo erg klein is?’
Op nationaal niveau maakt het inderdaad niet zoveel uit. Deze kandidaten kunnen wel een verschil maken op lokaal niveau en hun macht uitbreiden vanaf daar, maar dat gebeurt zelden.
Een Trumpfan in een restaurant in Saint Charles County. Hij zegt dat Trump zeker weten gaat winnen.
Ik ben helemaal in de exurbs: Trumpgebied. Ik ontmoette een witte fabrieksarbeider. Hij stemde voor Hillary. Hij zei dat zij het beste was voor de vakbonden.
En: hoe kijk jij aan tegen ‘gerrymandering’? En ten slotte: hoe kan het dat de staten in het oosten de uitslag al naar buiten brengen, terwijl in het westen van het land de stemlokalen nog geopend zijn?
Het is de hoogste tijd voor wat nieuwe vragen. Veel van jullie vragen gingen over of de verkiezingen hier wel eerlijk verlopen. Ik behandel er een paar tegelijk: Waarom duren die primaries zo lang?De primaries, ofwel voorverkiezingen, zijn inderdaad vervelend, in de zin dat ze de verkiezing zonder geldige reden nog verder uitrekken. De voorverkiezingen zouden niet langer dan twee maanden in beslag moeten nemen, lijkt me. Het opnieuw indelen van kiesdistricten om de stembusuitslag te beïnvloeden is een obstakel voor de democratie, maar voor de wet geen fraude. Het is wel frustrerend om in in een staat als Missouri te wonen, waar mensen er hard voor knokken om dingen te veranderen maar zien dat er letterlijk grenzen worden getrokken om dat te voorkomen. En ja, dat tijdsverschil is ook zoiets. Ik zou willen dat de media geduld zouden oefenen en wachten met het doorgeven van uitslagen totdat iedereen in het land heeft gestemd. Want als je al een winnaar uitroept op basis van de uitslagen in het oosten van het land kan dat de opkomstpercentages in het westen van het land beïnvloeden. En het bevestigt het frame van Trump dat de verkiezingen zouden zijn ‘gestolen.’ Het is gevaarlijk, maar de media maken zich nergens druk om; ik vind dat ze maar roekeloos bezig zijn.
Zoals ik eerder schreef is het niet mogelijk foto’s of filmpjes te maken rond stemlokalen. Op bezoek in Richmond Heights, een van de rijkste delen van de stad, loop ik daar ook tegenaan. Dit is een typische ‘white flight’-buurt, waar veel welgestelde witte Amerikanen wonen. Het verschil tussen dit stemlokaal en dat in armere delen van de stad, waar ik eerder vanmorgen was, is groot.
Ook hier is de opkomst hoog, maar er zijn veel meer machines, en dus ontbreken de rijen. Ik spreek een stemmer die precies tot het type hoort dat Trump aan zich hoopte te binden - mannelijke fabriekswerkers. Deze man werkt voor General Motors, in een industrie die de afgelopen jaren sterk in verval is. Toch heeft hij voor Hillary Clinton gestemd, ‘want die is het best voor de vakbonden en de lonen.’Een vraag die ik de afgelopen maanden veel van jullie kreeg: Hoe komt het dat zoveel mensen Hillary haten? Ik schreef er het volgende stuk over:
Ik begon deze dag om 6 uur ’s ochtends (lokale tijd) bij mijn eigen stemlokaal, in een overwegend zwart deel van St. Louis. Daar zag ik overal lange rijen. Na een tussenstop bij mijn favoriete donutzaak reed ik naar een overwegend joodse wijk, waar het een stuk rustiger was. Nu ben ik op weg naar ‘Trump Country,’ om jullie te laten zien hoe het er daar aan toe gaat. Want volgens iedere poll stemt mijn staat vandaag op de Republikeinse kandidaat.
Ik wil graag een video-impressie maken, maar daar is de sfeer vooralsnog te gespannen voor. Er is zoveel gewaarschuwd voor het intimideren van stemmers, dat mensen erg op hun hoede zijn. Als ik in een andere zwarte wijk dan mijn eigen woonwijk ben, denken mensen dat ik een spion voor Trump ben. En wanneer ik in ‘Trump’-gebied ben, krijg ik het met stemmers aan de stok omdat ze sowieso een hekel aan journalisten hebben. Ik probeer dus een beetje low-key te blijven.
Een van jullie vroeg: ‘Normaal gesproken lijken Amerikaanse verkiezingen altijd in het teken van religie te staan. Dit keer lijkt dat minder. Klopt dat, in jouw ogen? En zo ja, hoe is dat te verklaren?’
Boeiende vraag. Religie was altijd al meer van belang als een symbool om identiteit mee te markeren dan dat het om echte geloofsovertuigingen ging. Trump heeft in zijn campagne moslims en joden aangevallen, en beide als bedreigingen gepresenteerd van ‘Amerikaanse waarden.’ Maar hij doet dat allemaal zonder al te veel over het christendom te praten. Vermoedelijk omdat hij nooit religieus geweest is, en niet zo goed is in dat verbergen. Hij heeft wel veel steun van evangelische christenen gekregen, die over zijn walgelijke persoonlijke gedragingen heen keken op een manier die ik ze nooit bij andere kandidaten heb zien doen. Ook hier zie je, het gaat veel meer over identiteit dan over daadwerkelijke geloofsovertuigingen. De uitzondering op deze regel zijn de mormonen, die Trump over het algemeen hebben verworpen hoewel ze normaal gesproken Republikeins stemmen. De mormonen konden Trump nog wel eens de staat van Utah kosten.
Een van jullie wilde iets weten over mijn eigen staat, Missouri: ‘Hoe kan het dat Missouri in juli dit jaar nog een swingstate leek, en nu toch voor Trump lijkt te gaan?’
Ik zie twee redenen: ten eerste is Clinton de laatste weken weggezet op een nogal samenzweerderige en gemene manier met totale nonsens over haar e-mails. Dat heeft sommige stemmers van gedachten doen veranderen. De tweede reden is dat libertariër Gary Johnson het eerst goed deed, en de afgelopen weken steeds minder. Het lijkt erop dat mensen op het laatst toch voor Trump hebben gekozen.
Een van jullie vroeg: ‘Zijn er voldoende checks en balances in het Amerikaanse systeem om te voorkomen dat de verkiezing van Trump uitloopt op ongelukken in de geopolitieke arena?’
Die ‘checks and balances’ zijn er wel, maar helaas kan Trump ook zelfstandig zogenaamde ‘executive decisions’ nemen. Ik vertrouw er dan ook niet op dat we voldoende waarborgen in onze rechtsstaat hebben om een dictatorachtige situatie te voorkomen.
Na mijn bezoek aan het stemlokaal is mijn belangrijkste bezoekje van de dag die aan mijn favoriete donutzaak.
Een van jullie vroeg: ‘Trump en Clinton zijn ongekend impopulair. Hoe beïnvloedt dat de opkomstcijfers? En als de opkomst laag is, wie profiteert daar dan van?’
De verwachting is dat de opkomst hoog is, omdat haat jegens de andere kandidaat een motivatie kan zijn om te stemmen. Een lage opkomst kan in het voordeel van beide kandidaten werken. Als witte mannen thuisblijven, is dat in het voordeel van Clinton. En als alle andere mensen thuisblijven, helpt dat Trump. Het verschilt bovendien per staat hoeveel invloed het heeft.
Dit is een stembureau in Ferguson. Mike Brown zou hier gestemd kunnen hebben, als hij niet was gedood door de politie.
Een van jullie vroeg: ‘Trump heeft gezegd een uitslag waarbij Hillary wint niet te accepteren. Althans, hij zou ons dat later laten weten. Kan hij deze daadwerkelijk
aanvechten?’
Dat kan hij zeker doen. Wat ook kan gebeuren, is dat zijn militantste fans de uitslag aanvechten, zonder dat Trump hen dat vraagt.
Een van jullie vroeg: ‘Zijn er voldoende stembureaus zodat iedereen die wil, ook daadwerkelijk kan gaan stemmen? Scheelt het nog of het stembureau in een goede of een slechte wijk
staat?’
Nee, er zijn niet overal genoeg stemlokalen. Ik hoorde van een kiezer in Ferguson dat ze de rij van haar stembureau moest verlaten om naar huis te rijden, zodat haar man hun auto kon gebruiken om naar zijn werk te gaan.
Dit soort problemen komt telkens voor, en er is niet genoeg gedaan om ze op te lossen. De opkomst is naar verwachting erg hoog, dus een tekort aan stembiljetten en lange rijen kunnen voorkomen
Ik ga stemmen, over vijf minuten gaan de stembussen open in St. Louis, Missouri. Mensen die ik spreek maken zich geen zorgen over vals spel, maar over incompetentie. Tijdens een recente lokale verkiezing werden de stembiljetten naar het verkeerde district gestuurd en moesten we uren wachten voor we konden stemmen.
Helaas is dit niveau van onkunde niet ongewoon waar ik woon. Het is geen kwaadwillendheid, maar het is wel cruciaal dat dat bij een verkiezing waar zoveel op het spel staat als vandaag niet weer gebeurt.
Links: 12.50 in Nederland, 5.50 uur ’s ochtends in St. Louis. De stemlokalen zijn nog niet open, maar kiezers staan al te wachten bij het stemlokaal in mijn buurt. Rechts: Waarschuwingsborden bij mijn stemlokaal. Helaas zijn dit soort borden nodig in Missouri, waar je overal je wapens mee naartoe mag brengen, tenzij er een plaatselijke verordening is die dat verbiedt.
Veel Amerikajournalistiek die Nederland bereikt, gaat over New York, Washington D.C. of Silicon Valley. Daartussenin ligt ‘Flyover Country’ - het Midden-Westen, waar je overheen vliegt als je van oost naar west gaat. Terwijl daar, in het hart van Amerika, de verkiezingen grotendeels worden beslist.
Vanuit St. Louis ga ik vanavond en vannacht met jullie in gesprek. Via WhatsApp onderhoud ik contact met redacteuren van De Correspondent. Als je onderaan dit artikel vragen stelt, spelen zij die door, en zal ik proberen die te beantwoorden. Daarnaast neem ik jullie mee op mijn verkiezingsdag met vlogs, korte geluidsfragmenten en foto’s.
Ik rijd naar het platteland, waar de meeste Trumpfans te vinden zijn. Ik ga op pad met een vrouw die net haar Amerikaanse paspoort heeft en voor het eerst mag stemmen. En ik ga uiteraard kijken in de stad zelf. Zolang ik wakker ben, wordt dit verslag aangevuld. Ook de beste analyses die ik tegenkom, zal ik hier delen.
Om te beginnen deel ik hier alvast wat oudere verhalen.
Eerder schreef jullie correspondent Klein Amerika Arjen van Veelen al vanuit het Midden-Westen. Door hem maakte ik kennis met De Correspondent, en De Correspondent met mij.
Vanuit St. Louis, Missouri, heb ook ik de afgelopen maanden voor De Correspondent geschreven. Zoals jullie uit zijn stukken misschien weten is St. Louis een van de armere en meer gewelddadige steden van de Verenigde Staten.
2016, zo constateerde ik in mijn eerste verhaal, is het jaar waarin extremisme in Amerika normaal werd. Politieke bewegingen die zich in de marge bevonden, zijn door kandidaten als Trump naar het midden getrokken. Het resultaat is een retoriek van haat, verdeeldheid en leugens.
Ik kon uiteraard ook niet om Donald Trump heen. Hij zegt op te zullen komen voor de ‘gewone arbeider.’ De ironie is: uit al zijn toespraken blijkt dat de Republikeinse presidentskandidaat geen flauw benul heeft wie die arbeider anno 2016 is.
Een van de zorgelijkste aspecten van de populariteit van Donald Trump, is dat zijn witheid een wapen is. Daarmee brengt hij Amerika terug naar de achttiende eeuw.
Ik weet niet in welk Amerika ik morgen wakker word. Ik weet wel dat het niet door de verkiezingsuitslag zal worden gevormd. De door Donald Trump gesteunde campagne van intolerantie en wit-racistisch geweld speelt een veel grotere rol.
Dit verhaal ontstond in de loop van de afgelopen dag en nacht, met hulp van leden en redacteuren van De Correspondent, met wie ik in contact stond.
Dit verhaal heb je gratis gelezen, maar het maken van dit verhaal kost tijd en geld. Steun ons en maak meer verhalen mogelijk voorbij de waan van de dag.
Al vanaf het begin worden we gefinancierd door onze leden en zijn we volledig advertentievrij en onafhankelijk. We maken diepgravende, verbindende en optimistische verhalen die inzicht geven in hoe de wereld werkt. Zodat je niet alleen begrijpt wat er gebeurt, maar ook waarom het gebeurt.
Juist nu in tijden van toenemende onzekerheid en wantrouwen is er grote behoefte aan verhalen die voorbij de waan van de dag gaan. Verhalen die verdieping en verbinding brengen. Verhalen niet gericht op het sensationele, maar op het fundamentele. Dankzij onze leden kunnen wij verhalen blijven maken voor zoveel mogelijk mensen. Word ook lid!