De dag na de verkiezing van Donald Trump tot president van Amerika zocht ik wanhopig naar duiding bij mijn vertrouwde Oost-Afrikaanse politiek analist. Als altijd had mijn moeder een ontnuchterend perspectief: ‘Liberals now know they can’t contain white fear.’
Met onze eigen verkiezingen om de hoek is het tijd serieus aandacht te besteden aan het gevaar van witte suprematie in Nederland. Maar vooral is het tijd kritisch te kijken hoe de (links) liberale politieke elite van de VVD, PvdA, D66 én CDA de voedingsbodem vormt voor het rechts-populisme.
Want het zijn die partijen die de afgelopen decennia vol inzetten op de markt-als-oplossing-voor-alles en een samenleving waarin alle etniciteiten probleemloos naast elkaar zouden kunnen leven. Het zijn die partijen die de angsten van bange witte mensen voor de gevolgen - globalisering, ongelijkheid, vluchtelingen - niet serieus namen. Donald Trump en Geert Wilders plukken daar nu de vruchten van.
Als er één ding is gebleken na de Brexit, de verkiezingen in Amerika én de peilingen hier, is het dus dat de parallelle wereld van het politieke midden onhoudbaar is. Maar wat kenmerkt die parallelle wereld en hoe moeten we ons ertoe verhouden?
In de parallelle wereld zijn causaliteit en historisch besef fenomenen die men nog niet echt heeft weten te doorgronden. Kijk naar hoe het marktfundamentalisme en het multiculturele ideaal de rechts-populisten gevoed hebben. Maar kijk ook naar de vluchtelingencrisis. De parallelle wereld heeft hier grofweg drie verklaringen voor:
- het zijn gelukzoekers wier toestroom gereguleerd en beperkt moet worden;
- het zijn arme zielen uit een achtergestelde cultuur die gered moeten worden van oorlog, dictatuur en andere primitieve zaken;
- blanco, waar is het bier?
Mijn punt: de (linkse) liberalen stellen de verkeerde vragen. Waarom hebben we het niet over de oorzaken? Waar is het historische besef? Waar is de koloniale geschiedenis? En wat is de historische context van onze economische welvaart? Waarom concentreert die zich bij een minderheid?
De huidige politieke orde heeft te lang gevaren op geleend moreel krediet en krijgt nu de rekening gepresenteerd. Het gebrek aan historische kennis en gevoel voor causaliteit kostte Hillary Clinton en daarmee de Democraten de verkiezing.
Misschien moeten we daar naar oplossingen zoeken waar het radicale midden het laatst zou kijken
Nu moeten we een einde maken aan de parallelle wereld waar marktfundamentalisme en sociaaldemocratie hand in hand gaan. Ook in Nederland kan het radicale midden niet langer zijn sociale, progressieve zelfbeeld in stand houden zonder op een geloofwaardige manier een daadwerkelijk alternatief te bieden.
Dus moeten we de politiek ideologische flanken durven opzoeken. Moeten we in onze verbeelding ruimte maken voor een radicaal tegengewicht aan de nieuwe norm van xenofobie en racisme.
Geert Wilders tweette onlangs ‘Make The Netherlands great again.’ Ik moet ineens denken aan wat die ene Oost-Afrikaanse politiek analist tegen me zei. We kunnen het ons niet permitteren dit sentiment te onderschatten. We leven in een land dat op zoek naar zichzelf is en het is aan ons, de stille meerderheid, om dat nieuwe Nederland in te kleuren. En dat gaat niet lukken zonder de angsten van witte mensen serieus te nemen.
Misschien moeten we daar naar oplossingen zoeken waar het radicale midden het laatst zou kijken. Ik denk dat de kracht van onze etnisch diverse steden hier uitkomst biedt. Steden als Rotterdam en Amsterdam zijn sociale laboratoria waar we het antwoord kunnen vinden op de vraag hoe om te gaan met een snel veranderende wereld. Multiculturaliteit is niet alleen de oorzaak van witte angst, maar ook een mogelijke oplossing voor het overwinnen van de angst voor verandering.
Al onze verhalen over o.a. media, maatschappij en beeldvorming in je mail ontvangen?
Je kunt je hier inschrijven voor onze maatschappij & hiphopnieuwsbrief. We versturen hem om de week, met elke keer een overzicht van al onze eigen producties, plus een overzicht van de mooiste verhalen en video’s uit andere media.
Lees ook:
Hoeveel politieke bewegingsruimte heeft Donald Trump nu eigenlijk?
Donald Trump neemt het Witte Huis over. Anders dan president Barack Obama heeft hij Republikeinse bondgenoten die de meerderheid hebben in beide Huizen van het Congres. In dit Politiek Dagboek: heeft hij vrij spel?
Trump is een ramp voor het klimaat, maar de reis naar duurzaamheid gaat dóór
Het werk van de klimaatbeweging is met de verkiezing van Donald Trump een stuk moeilijker geworden. Maar zelfs Amerika kan de wereldwijde overgang naar duurzaamheid niet stoppen.
Wat de Afro-Amerikaanse verzetscultuur ons over Nederland vertelt
Met Vera Mulder ga ik in Harlem en Atlanta op zoek naar verhalen over de emancipatie van zwart Amerika. De kritiek die wij veel hoorden was: wat kan de Amerikaanse samenleving van honderd jaar terug ons vertellen over de uitdagingen van onze tijd in Nederland? Daar ga ik graag op in.
Dit verhaal heb je gratis gelezen, maar het maken van dit verhaal kost tijd en geld. Steun ons en maak meer verhalen mogelijk voorbij de waan van de dag.
Al vanaf het begin worden we gefinancierd door onze leden en zijn we volledig advertentievrij en onafhankelijk. We maken diepgravende, verbindende en optimistische verhalen die inzicht geven in hoe de wereld werkt. Zodat je niet alleen begrijpt wat er gebeurt, maar ook waarom het gebeurt.
Juist nu in tijden van toenemende onzekerheid en wantrouwen is er grote behoefte aan verhalen die voorbij de waan van de dag gaan. Verhalen die verdieping en verbinding brengen. Verhalen niet gericht op het sensationele, maar op het fundamentele. Dankzij onze leden kunnen wij verhalen blijven maken voor zoveel mogelijk mensen. Word ook lid!
