Dozen stapelen, een meterslange aanwijsstok, zwaardslikken. Hans Rosling liet niets achterwege om je te overtuigen van zijn boodschap: als we de wereld willen begrijpen, moeten we naar de feiten kijken.

Deze dinsdag de Zweedse arts en statisticus op 68-jarige leeftijd. Hij had alvleesklierkanker en werd daar een jaar voor behandeld. De wereld verliest nu een van zijn beste leraren.

Rosling had de gave om statistiek leuk en toegankelijk te maken voor iedereen, ook degenen zonder wiskundeknobbel. Hij liet niet alleen de cijfers zien, maar ook de mensen daarachter. En daarmee leerde hij ons dat de wereld vaak anders in elkaar steekt dan we denken.

Vijf redenen, ieder met een filmpje.

1. Zijn bubbelgrafieken

In 2005 richtte Rosling, met zoon Ola en schoondochter Anna, op. Deze stichting gebruikt publieke data om te laten zien hoe het ervoor staat met de wereld.

Hun bekendste instrument: bubbelgrafieken. In deze TED-talk - de eerste van - laat Rosling er een aantal zien. Let vooral op hoe hij de grafieken verslaat: alsof het sportwedstrijden zijn.

YouTube
‘The best stats you’ve ever seen’ - Roslings eerste TED-talk

2. Zijn lef

Een jaar later treedt Rosling weer op bij TED. Het eerste deel lijkt veel op het vorige filmpje, maar zijn praatje neemt tegen het eind een onverwachte wending. ‘Het ogenschijnlijk onmogelijke is mogelijk,’ zegt hij en hij trekt zijn overhemd uit.

Wat er dan gebeurt, tsja, dat moet je zelf maar bekijken.

YouTube
‘New insights on poverty’ - Roslings tweede TED-talk (2007)

3. Zijn kritiek op de media

Rosling liet keer op keer zien dat het op veel vlakken beter gaat met de wereld dan we denken. Een bron van die onwetendheid? De media.

In deze Deense televisieshow gaat hij flink tekeer tegen de presentator. ‘Je kunt ervoor kiezen mijn schoen te laten zien, die heel lelijk is,’ zegt hij terwijl hij zijn voet op tafel legt. ‘Maar dat is maar een deel van mij.’

YouTube
Hans Rosling op de Deense televisie over het nieuws (2015)

4. Zijn uitleg bij de actualiteit

Als de media het niet doen, dan doet hij het zelf wel. In dit filmpje geeft Rosling - uiteraard met rekwisieten - uitleg over vluchtelingen. Een vluchtelingencrisis in Europa? Dat valt best mee. Landen als Turkije, Libanon en Jordanië hebben het pas echt moeilijk.

YouTube
‘Where Are the Syrian Refugees?’ - Gapminder Foundation (2015)

5. Zijn familie

Gapminder is een familie-onderneming. Zo stond schoondochter Anna Rosling-Röhnlund aan de wieg van een project met foto’s van gezinnen van over de hele wereld. En in onderstaande TED-talk treedt zoon Ola met zijn vader op.

Met Gapminder zullen zij Hans Roslings gedachtegoed voortzetten. Gelukkig maar, de wereld is nog lang niet van hem af.

YouTube
‘How not to be ignorant about the world’ - TED-talk samen met zoon Ola (2014)
Wil je op de hoogte blijven van mijn artikelen? Als correspondent Ontcijferen onderzoek ik de wereld van cijfers. In mijn wekelijkse mail houd ik je op de hoogte van mijn verhalen en deel ik het beste wat ik zie, hoor en lees. Een vast onderdeel: #nerdalert, voor de getallenliefhebbers. Schrijf je hier in voor mijn wekelijkse mail

Meer weten?

Mijn TEDx-talk: Zo verdedig je jezelf tegen cijfergeweld in het nieuws Wat doe je als je een peiling in het wild tegenkomt? Hoe zet je een grafiek op haar plek? En hoe zorg je ervoor dat je niet verdrinkt in de eindeloze stroom dieetadviezen? Daar sprak ik onlangs over bij TEDxMaastricht. Kijk mijn TEDx-talk hier terug De man die met cijfers armoede de wereld uit helpt Dit is de allereerste aflevering van onze podcast Armoede Ontcijferd. Over armoede de wereld uit - en hoe we dat kunnen bereiken. Beluister hier de podcast