Hè, nee, bah, een privacy-schendend en vernederend filmpje. Lees er nu ALLES over!

Het ‘nieuws’ was onontkoombaar voor zelfs de meest preutse medemens. Een Bekende Nederlander (hoofdletters verplicht) had in haar slaapkamer iets onconventioneels gedaan, iemand had dat gefilmd en dat filmpje stond nu online.

Iedereen vond het heel erg. Echt heel erg. We hielden er maar niet over op in onze socialmediakanalen, kranten, blogs en nieuwsprogramma’s.

Wat was dit erg!
Lees hier nog meer over hoe erg!
En hier! En hier! En hier! En hier! En hier!

We wonen met zijn allen in Clickbaitistan. Het land waar alles clickbait is, en clickbait alles. Pers, politiek, cultuur, commercie, het ‘maatschappelijk discours’: of iets echte nieuwswaarde heeft, of inhoud, of culturele relevantie, doet er nauwelijks meer toe. De meeste klikken gelden.

We offeren alles op voor clickbaitcynisme

Ik voel me als liefhebber van tragere journalistiek geregeld als een lezer die zich op een boek probeert te concentreren in een op hol geslagen machinekamer. Alles om me heen is snel, haastig, gehijg. In ruim twee decennia als schrijver over populaire cultuur heb ik politiek, media, kunst, de hele maatschappij, razendsnel zien bewegen richting verdere vervlakking, pulp en polarisatie.

Ik heb het altijd prettig gevonden als journalist een extra laag te kunnen aanbrengen bij onderwerpen die doorgaans vluchtig worden besproken. Bijvoorbeeld door net iets langer met iemand te zitten, door een podium te geven aan mensen van wie verhalen in mainstreammedia minder aan bod komen, of door onderwerpen en personen die me boeien over langere periodes te blijven volgen.

Ik voel me als een lezer die zich op een boek probeert te concentreren in een op hol geslagen machinekamer

Maar de werelden waarin ik werk bewegen zich de andere kant op. We offeren inhoud, schoonheid en intellect in hoog tempo op voor clickbaitcynisme: de dwingende neiging succes alleen af te lezen aan hoe vaak op iets geklikt wordt; tot hoeveel ophef iets leidt; hoeveel lezers, kijkers, reuring, gedoe, tegenreacties, tranen. Het maakt niet uit door wie of met welk doel: zolang er maar geklikt wordt. Het maakt niet eens uit of het mensen zijn; zie de ophef rond

Volgens mij is dringend verzet nodig tegen de groeiende macht van het clickbaitcynisme en zijn nieuwe verhalen, vergezichten en perspectieven van vitaal belang. Daarom wil ik de komende tijd bij De Correspondent aandacht besteden aan initiatieven en projecten met een lange adem die gestaag bouwen aan een tegenbeweging. Aan het trage verzet in een wereld die ons aan alle kanten voorbijraast.

Eerst maar eens kijken of hier een beetje op geklikt wordt ☺.

We hebben een nieuwe blik nodig

De term - voor de ronkende koppen en opgeklopte nieuwtjes en relletjes waarmee we massaal worden aangemoedigd op een link te klikken, en dan nog eentje - werd volgens website knowyourmeme.com

Nu, tien jaar later, is onze maatschappij ingrijpend veranderd. We hebben inhoudelijke keuzes ingeruild voor algoritmes, fysiek sociaal contact voor individuele marketing en het collectief voor hyperkapitalistisch eigenbelang. We praten niet meer; we roepen en klikken wild in onze eigen boze bubbel. In ons eigen gelijk. We hebben het internet aan een paar multinationals uitgeleverd, evenals al onze privégegevens,

We hebben het debat vervangen met ophef. En vrije politieke verkiezingen met stevige journalistieke controle voor een realitysoap op duizend platforms waarop voorstanders en tegenstanders zich opwinden over de platste slogans.

Build that wall!

Lock her up!

We staan als onszelf modern wanende mensen op een cruciaal maatschappelijk kruispunt. We benaderen onze samenleving te vaak met een traditionele blik terwijl de realiteit maar voortdendert. We bluffen op basis van oude paradigma’s in een nieuwe wereld, alsof we weten waar we heen gaan. Het is noodzakelijk dat we met nieuwe ogen leren kijken naar de snel veranderende samenleving om ons heen.

Als consument ben ik gewend dat technologie vooruitgang betekent. Om de twee jaar koop ik een smartphone die sneller, dunner, slimmer en meeromvattend is dan de vorige. Ik lach om recensies van inmiddels archaïsche games waarin ik lyrisch schreef over prachtige graphics, terwijl de blokkerige pixels nu pijn doen aan mijn ogen. Ik heb een indrukwekkende cd-collectie, alleen geen apparaat meer binnen handbereik waarop ik ze kan afspelen. We kunnen in bed een complete speelfilm monteren, in de metro intercontinentaal vergaderen en in het vliegtuig een Grammy Awards-winnend meesterwerk produceren.

De techniek evolueert sneller dan de mens

De techniek verandert in zo’n hoog tempo dat je maar kort zou hoeven te tijdreizen om in een tijdperk te belanden dat qua techniek aanvoelt als de oertijd. Maar de evolutie van de mens gaat niet per definitie met dezelfde sprongen vooruit.

We worden steeds dysfunctioneler, zwaarlijviger, geïrriteerder, kunnen moeilijker multitasken, onze aandachtsspanne erodeert. Ons eigen geheugen krijgt niet jaarlijks een update, Onze ogen worden niet scherper, onze lichamen niet soepeler. Er is zelfs sprake van een tegenovergestelde ontwikkeling. bewegen te weinig.

We kunnen inhoud niet onderscheiden van retoriek, nieuws niet van propaganda en sociaal contact niet van digitale peer pressure

We maken online en offline op hoge toon ruzie omdat we de ander niet – willen - begrijpen. We kunnen inhoudelijke argumenten niet meer onderscheiden van retoriek, nieuws niet van propaganda en sociaal contact niet van digitale peer pressure. En we worden met elke dag van die steeds mooiere, slimmere apparaten en ontwikkelingen.

We zijn in aanleg nog steeds wie we al waren in de tijd van de koelkast-Nokia, van de zwart-wit-tv, van het schimmentheater, van de postkoets, van lekker naakt mammoeten knuppelen. En we zijn ook nog steeds dezelfde mensen - en toen hadden we maar een paar tv-zenders, geen streaming entertainment, geen social media, en lazen we nog ontspannen de krant.

Wij, de zogenoemde moderne mens, worden, nog, niet door Apple gemaakt.
Of: nog niet helemaal.

De mens raakt uitgeput, en de samenleving ook

We voelen ons als zogenaamd moderne mensen op geen enkele manier partij voor de om ons heen oprukkende technologische revolutie. We hebben nog niet de nieuwe kaders ontwikkeld waarin we deze ontwikkelingen zelfverzekerd en met vertrouwen beschouwen.

Dat we dat op particulier niveau beseffen, bewijst de wildgroei aan mindfulness-cursussen, unplug-tips, leef-in-de-kracht-van-het-nu-boeken en apps die alle mogelijkheden om je heen even uitzetten zodat je je, al is het maar voor even, kunt concentreren op één taak. voordat we ook maar aan iets begonnen zijn.

Ook onze samenleving raakt in hoog tempo uitgeput. We zitten als maatschappij in een voortgaande stroomversnelling waarop we volstrekt niet lijken te zijn toegerust.

Media doen mee: ophef by design

Dat is de reden waarom ik als journalist de komende tijd juist die projecten en mensen wil bezoeken die zich bezighouden met het creëren van die nieuwe ankers, verhalen en kaders.

Het is niet nieuw dat er gemakzuchtige populisten zijn die onze aandacht willen trekken met leugens, verdachtmakingen en haat. En de zielloze ramptoeristen die vluchtelingen uitkotsen op Facebook, deden dat vroeger ook, alleen was toen de kroeg hun echokamer. Het probleem is dat die grofheid en gebrek aan beschaving uitstekend gedijen in de door clickbaits en commercie gedreven wereld die we hebben laten ontstaan. En daar lijken wij geen krachtig antwoord op te hebben.

Juist de nationale pers zou een baken van rust moeten zijn nu de samenleving zo aan het veranderen is. Gids, duider, aanklager, waarheidsvinder. Maar de ooit zo zelfverzekerde journalistieke beroepsgroep lijkt het houvast behoorlijk zoek. RTL liet het cruciale ‘premiersdebat’ afhangen van gewogen peilingen in plaats van eigen redactionele keuzes – en belandde in eindeloos getouwtrek met de politieke partijen.

De meest rammelende opiniestukken worden gepubliceerd, juist omdat ze kant noch wal raken

Media zouden zelf - op inhoud - moeten bepalen wie ze met elkaar in debat willen zien. Welke thema’s belangrijk zijn. Wat feitelijk is, wat niet. Dat ze echter steeds vaker aan de leiband lopen van campagneleiders en reaguurders die hen openlijk de oorlog hebben verklaard, komt voort uit angst. Oplages en kijkcijfers dalen hard en de vastberadenheid van de journalistiek daalt even hard mee. Te vaak kiezen media niet voor inhoud maar voor de snelle klik. De meest rammelende opiniestukken worden gepubliceerd, juist omdat ze kant noch wal raken. ‘Nou ja, hebben jullie dat stuk van vandáág al gelezen?’

Het is ophef by design. Onzin leidt tot mensen die klagen. En dus tot discussie, geld en economisch bestaansrecht.

Tegen deze ontworpen ophef is verzet nodig

Aan alle kanten van elk debat én in de politiek regeren op dit moment de gelijk-hebbers, schreeuwers en stalkers soeverein. De meer zoekende denkers en schrijvers, de meer genuanceerde Kamerleden, ze komen er steeds lastiger tussen.

In plaats van krachtig te vertellen – en te bedenken! - waar we vóór zijn, zijn we als samenleving in dezelfde kramp beland als De Wereld Draait Door. We praten razendsnel en op topvolume alleen nog over de ophef van de dag, we jongleren wild met platitudes, overdrijvingen en lege hulzen, we vieren roem om roem in plaats van inhoud om inhoud.

In plaats van thema’s op een altaar te zetten, buigen we voor poppetjes. We pompen lompe, cynische politieke slogans rond, maar hebben geen tijd meer erover na te denken, er vragen over te stellen, er inhoud bij te doen. Dan zouden we adem moeten halen. En daar is geen tijd voor. We moeten ‘doorrrrrrr.’

Er is verzet nodig tegen die groeiende macht van het clickbaitcynisme, voordat we onze samenleving kapot klikken. De komende tijd schrijf ik hier over kleine projecten, lokale initiatieven en activisten met lange adem die gestaag in hun gemeenschappen aan een tegenbeweging werken.

Want in een wereld waarin we direct na ontwaken reageren op de ophef van de dag, overdag publiekelijk bijhouden wie er allemaal niet deugt en ons ’s avonds luidkeels ergeren aan álles op televisie, moeten we eraan wennen weer initiatief te nemen. We moeten tijd en rust nemen om nieuwe verhalen en initiatieven te creëren in plaats van alleen maar te reageren, reageren, reageren.

Apple gaat het niet voor ons doen.

Meer lezen?

Waar is wat klikt Er is een nieuwe theorie in zwang geraakt: we zouden in een ‘post-waarheid’-samenleving zijn aanbeland. De vraag die alleen zelden wordt gesteld: wat is dan die waarheid waar we voorbij zijn gegaan? En wat is er voor in de plaats gekomen? Lees het verhaal van Rob hier terug Hoe de mens een batterij werd (en de economie ons tot opladen dwingt) Van vakanties om ‘bij te tanken’ tot wandelingen ‘waar we energie van krijgen’ en ‘Chief Energy Officers’ als de leidinggevenden van de toekomst: ‘energie’ is de heilige graal van deze eeuw. Maar waar laden we ons eigenlijk voor op? Lees het verhaal van Lynn hier terug Hoe ziet het moderne leven er volgens jou uit als we het over honderd jaar opgraven? Van Airbnb tot Netflix, van Primark tot zelfhulp: aan de hand van een reeks typisch hedendaagse fenomenen onderzoek ik de komende tijd de ultieme ervaring. Wat mag niet ontbreken aan het lexicon van het moderne leven? Lees het verhaal van Nina hier terug