Ik wilde aan mijn volgende zin beginnen, maar opeens kwam er niets meer. Geen woord, geen klank, geen adem. Een volle zaal staarde me aan. Ik was de hele dag al onrustig geweest, maar voelde me nu opgejaagd wild. Ik had zelfs om beveiliging voor mezelf gevraagd in het debatcentrum, zo nerveus was ik.
Ook de vrouw die ik zou interviewen: journalist Sarah Kendzior, die als een van de eersten waarschuwde voor Donald Trump, was blij met de man met het zwarte V’tje op zijn jas. En zij had wel wat meer aan haar hoofd dan ik.
Mijn angst was lullig: ik was bang dat ze zouden komen. Mijn pestkoppen op sociale media en mail. Dat ze de avond zouden verstoren, niet online, maar offline.
Ik had een week lang geprobeerd mezelf streng toe te spreken. Maar nu stond ik daar en voelde ik de seconden wegtikken terwijl mijn controle in een duister moeras wegzakte. Ik keek naar Sarah Kendzior, die geduldig zat te wachten tot ik mijn woorden weer zou vinden. Maar ik kon alleen maar denken aan hoe zij op Twitter direct was benaderd door mijn achtervolgers. ‘Je moet je niet door haar laten interviewen, ze is een racist. Een seksist.’
En dan stond ik het ook nog eens te verpesten hier. Wat zou ze van me denken. Ze hadden misschien wel gelijk, de mensen die me mijn werk wilden ontnemen. Terwijl ik in de stilte iemand in de zaal zacht hoorde giechelen, dacht ik maar een ding: ze hadden me na herhaaldelijk getreiter alsnog de mond gesnoerd.
Vrouwen willen minder vaak hun mening geven
De afgelopen weken hielp ik twee politieke evenementen organiseren. Vier mensen zegden af. Alle vier waren het vrouwen.
Toen ik nog als programmamaker bij De Balie werkte, had ik ook altijd meer moeite om vrouwelijke sprekers te vinden. Waarom ze niet wilden komen? Ze voelden zich onzeker over de stof (terwijl dat vaak helemaal niet nodig was), hun kinderen gingen voor (wat op zich een goede reden is, alleen is het wel opvallend dat mannen zelden afzeggen vanwege hun gezinsleven) of ze hadden geen zin in negatieve commentaren op sociale media die gericht waren op hun uiterlijk, wat ze te zeggen hadden en hóe ze het zeiden.
Die mensen met een piemel lijken inderdaad wat minder moeite te hebben met de openbare meningenindustrie
Of zoals columniste Asha ten Broeke het deze week tegen de Volkskrant zei: ‘De haat en vitriool die mij als vrouw met een mening ten deel valt, is onvoorstelbaar’ en ‘Ik hoef geen piemel, maar zou wel graag boos willen kunnen worden zonder dat men mij hysterisch vindt, of op tv willen komen zonder dat men mij een dik varken noemt.’
Die mensen met een piemel lijken inderdaad wat minder moeite te hebben met de openbare meningenindustrie. Publicist en ex-Tweede Kamerlid Myrthe Hilkens verklaart een dag daarvoor in dezelfde krant het gebrek aan vrouwen in talkshows deels vanuit de zelfverzekerdheid van mannen die blufferig beweren overal verstand van te hebben: ‘De ene keer hoor ik het typische mannetje zeggen dat de opstelling van het Nederlands elftal niet deugt. De volgende keer zegt hij dat de gasboring in Groningen geen goed idee is. [...] Het mannetje zou eens moeten denken: wie ben ik om over al die dingen als deskundige op te treden op televisie?’
Mannen weten vaak niet hoe dat voor vrouwen voelt
Dat mannetje, zal ik je vertellen, heeft waarschijnlijk slechts een vaag idee van wat de impact van die online intimidatie op vrouwen is. Natuurlijk zijn er ook uitgesproken mannen die last hebben van (online) getreiter of fysieke dreiging. En ook zijn het niet exclusief mannen die zich schuldig maken aan pestgedrag tegenover anderen. Er zijn bijvoorbeeld ook vrouwen die mijn werkgevers erbij halen of obsessief achter mijn rug om vernederende berichtjes naar elkaar sturen.
Desondanks krijgen (witte) mannen nog steeds meer ruimte om in de openbare ruimte hun mening te verkondigen en is de feedback die zij ontvangen vaak lang niet zo grof, vernederend of dehumaniserend als de feedback die vrouwen ten deel valt.
Die vrouwen die het af laten weten, die niet in programma’s komen, die niet met hun snufferd op tv willen of die hun sociale media uitzetten nadat ze een felle column geschreven hebben, begrijp ik dan ook volkomen.
Niet alleen is de omgeving waarin je je mening moet geven vaak door mannen gedomineerd, ook zijn er nogal wat gedragsregels waar je aan moet voldoen. Je moet vriendelijk zijn, inlevend, niet te uitgesproken en graag ook een beetje charmant. Kijk naar Sylvana Simons, die van Wilfred Genee te horen kreeg dat hij niet bereid was naar haar te luisteren omdat ze niet warm en áárdig genoeg was.
Maar er zijn vrouwen die een uitweg gevonden hebben
Misschien zijn er vrouwen die er wel mee om kunnen gaan. Die een pantser optrekken zodat geen enkele (online) belediging hen meer kan raken. Die besluiten mee te draaien in een wereld die hen onwelgevallig is en alle vrouwen die er wel problemen mee hebben tot zeurkousen bestempelen.
Maar met die hardheid lever je, denk ik, ook een deel van je menselijkheid in. Het vermogen om pijn te lijden. Het vermogen om te luisteren. De menselijke natuur leent zich niet voor continue meedogenloosheid.
Na de black-out wist ik mezelf te hervinden, maar dat moment van niet kunnen spreken zal ik niet vergeten. Ik ben er nog steeds kwaad over dat ik me zo liet steriliseren, zo teleurgesteld dat ik me even een vernederd vrouwtje voelde, terwijl ik er in het dagelijks leven over het algemeen in slaag kritiek op stukken die ik schrijf te beantwoorden, fel uit te delen als ik word aangevallen of nare opmerkingen van anderen simpelweg naast me neer te leggen.
Aan het einde van de avond nam ik afscheid van Sarah Kendzior, die door Donald Trump als journalist tot ‘enemy of the people’ is gebombardeerd en geïntimideerd wordt door The New York Observer. Een krant die tot januari in handen was van Jared Kushner, schoonzoon en adviseur van Trump.
Ze liep weg in het donker, naar haar hotelkamer, slechts een notitieblok in haar rugzak, omdat computers van journalisten tegenwoordig gecheckt worden bij de Amerikaanse douane.
En dat zette de dingen natuurlijk ook wel weer een beetje in perspectief.
Lees ook:
Ik vroeg mijn homovriend waarom hij niet in opstand komt. Door zijn antwoord schaamde ik me
Van derderangs- naar tweederangsburger: een vooruitgang waar veel homo’s zich aan vastklampen. In de Verenigde Staten dreigt die vooruitgang tenietgedaan te worden. Letten we hier ook een beetje op?
Wordt het niet eens tijd voor de volgende seksuele revolutie?
Er is de laatste jaren veel aandacht voor seksueel overschrijdend gedrag jegens vrouwen. Terecht, maar daardoor raakt de emancipatie van de vrouw als verlangend en schaamteloos wezen ondergesneeuwd. Vrouwen kunnen zichzelf emanciperen door duidelijk te maken dat ze niet alleen iets weg te geven hebben, maar ook iets kunnen halen: hun eigen genot.
Dit verhaal heb je gratis gelezen, maar het maken van dit verhaal kost tijd en geld. Steun ons en maak meer verhalen mogelijk voorbij de waan van de dag.
Al vanaf het begin worden we gefinancierd door onze leden en zijn we volledig advertentievrij en onafhankelijk. We maken diepgravende, verbindende en optimistische verhalen die inzicht geven in hoe de wereld werkt. Zodat je niet alleen begrijpt wat er gebeurt, maar ook waarom het gebeurt.
Juist nu in tijden van toenemende onzekerheid en wantrouwen is er grote behoefte aan verhalen die voorbij de waan van de dag gaan. Verhalen die verdieping en verbinding brengen. Verhalen niet gericht op het sensationele, maar op het fundamentele. Dankzij onze leden kunnen wij verhalen blijven maken voor zoveel mogelijk mensen. Word ook lid!
