Beste,

Na de door IS geclaimde aanslag op de Champs-Elysées donderdagavond, schortten de Franse presidentskandidaten hun campagne op. Toch konden ze de dag erna niet van hun sociale media afblijven.

Zondag 23 april is de eerste ronde van de presidentsverkiezingen. Die is spannender dan iemand zich kan herinneren, omdat vier kandidaten elkaar tot binnen de foutmarge van de peilingen zijn genaderd. In dit stadium is voorspellen niet meer dan gokken.

Twee Frankrijken, vier smaken

De vier kansrijke kandidaten staan globaal voor twee soorten Frankrijk: open naar de wereld en gesloten. Maar er zijn vier smaken. Emmanuel Macron, de oud-minister van Financiën en Economie van vertrekkend president François Hollande, straalt met zijn beweging En Marche! het meeste vertrouwen uit in de toekomst en een Frankrijk dat actief deelneemt aan Europa en de rest van de wereld. Hij kreeg deze week

François Fillon, de kandidaat van de Républicains, wil ook actief in de EU, de eurozone en de Navo blijven. Maar zijn Frankrijk is economisch en mentaal aanzienlijk behoudender en conservatief rooms-katholiek. Dat laatste vervreemdt hem van geestverwant oud-premier Alain Juppé, die hij in de voorverkiezing op rechts versloeg.

Voor een Frankrijk dat het Verenigd Europa en de Navo de rug toedraait staat de voormalig trotskist en socialist Jean-Luc Mélenchon. Zijn beweging La France Insoumise (het ‘niet-onderworpen Frankrijk’) wil ruimte krijgen op de Franse begroting door de EU grondig te verbouwen en als dat niet lukt de Britten achterna. Mélenchon wil de pensioenleeftijd naar zestig en de uitkeringen omhoog brengen. Zijn programma tracht de onvrede aan te pakken door banen te scheppen. Hij is de groenste van de vier wat betreft zijn klimaatplannen.

Marine Le Pen (Front National) ten slotte is het meest radicaal en pessimistisch: zij wil de immigratiestroom indammen, de grenzen vrijwel sluiten en zo snel mogelijk de EU verlaten. Hoewel zij jaren geleden afstand nam van haar vader Jean-Marie en van het front een gewone partij maakte, heeft zij de laatste weken racistische uitspraken gedaan die duidelijk maken dat het nog steeds naast moslims ook joden en protestanten als on-Frans beschouwt.

Franse presidentsverkiezingen: de gang van zaken

Zondag 23 april is de eerste ronde. De twee kandidaten met de meeste stemmen gaan door naar de tweede ronde. Zondag 7 mei is die beslissende ronde. De uitslagen zijn zondagavond onder andere bij en bij te volgen.

Als u wilt weten waar de elf kandidaten die zondag meedingen naar een plek in de tweede ronde voor staan,

Voor wie nu al meer wil weten is een samenvatting van het laatste tv-debat van donderdagavond, dat ruw werd verstoord door de aanslag op de politie. Een grappige én ware introductie tot deze voor Europa belangrijke verkiezingen werd gemaakt door de satiricus

In De Groene van deze week schreef Marijn Kruk van het slagveld. U kent hem misschien ook van de die hij met zijn Duitsland-collega Wilfred van de Poll op De Correspondent voert over de verkiezingen in beide landen.

Hoe de uitslag begin mei ook uitvalt, de nieuwe president zal voor zijn of haar slagvaardigheid afhankelijk zijn van de uitslag van de parlementsverkiezingen. Die zijn op 11 en 18 juni (ook in twee rondes via een districtenstelsel). Zoals bekend zijn de vervroegde Britse Lagerhuisverkiezingen donderdag 8 juni, dus dat wordt een vrolijke week.

Kabinetsformatie Nederland

Vergeleken met de heftige campagnes in Frankrijk en de onverwacht toegenomen binnenlandse politieke spanning in het Verenigd Koninkrijk, is de formatie van een kabinet dat Rutte II kan opvolgen een voorjaarspicknick.

Donderdag zwaaide men elkaar uit, om over tien dagen terug te komen op het Binnenhof. Even uitblazen. Waarvan? Daar moeten alle waarnemers en dus het Nederlandse volk naar gissen.

Enige geldige waarneming is dat VVD, CDA, D66 en GroenLinks nog praten. En dus niet gestopt zijn. Het feit dat geen van de deelnemers aanleiding ziet iets zinnigs te zeggen of te lekken duidt erop dat men elkaar niet wil irriteren en dus nog zijn best doet tot een akkoord te komen om samen te gaan regeren.

In een politieke cultuur waarin men z’n tijd neemt past ook dat demissionair minister van Financiën, tevens PvdA-Kamerlid Jeroen Dijsselbloem, de onderhandelaars a) komt zeggen dat zij zich niet rijk moeten rekenen met het verwachte overschot, en b) komt vragen of het goed is dat al dit jaar 200 miljoen extra wordt uitgegeven aan verpleeghuiszorg.

Eenzelfde soort één-tweetje kwam demissionair staatssecretaris Sander Dekker van Onderwijs doen bij de formeerders. Doe wat aan onderwijsvernieuwing, was zijn boodschap, naar men vermoeden kan. Prompt dienden de vier mogelijke coalitiepartijen aan het werk te zetten, zonder het hele curriculum overhoop te halen zoals het rapport Onderwijs2023 had voorgesteld.

Minister Jeanine Hennis (Defensie) formeerde een beetje mee door in Met het Oog op Morgen te laten weten dat 1 miljard erbij voor haar ministerie is om de kaalslag tegen te gaan. De afgelopen jaren dat zij er over ging tekende zij heel wat netter tussen de lijntjes.

Zo regeer je een beetje door in tijden zonder echt bevoegd gezag.

Intussen in de Verenigde Staten

Terwijl president Donald Trump zijn best doet iets te kunnen aanwijzen dat kan gelden als nuttige prestatie in zijn eerste honderd dagen, werd bij zijn favoriete tv-station Fox News het kijkcijferkanon Bill O’Reilly ontslagen wegens structurele seksuele intimidatie.

Het weekblad The Economist wijdde er aan. Als een van de eerste en grootste uitvinders van nepnieuws is zijn blijvende bijdrage ‘de verwoesting van het publieke debat.’ Tegelijk met de opkomst van Fox en vooral O’Reilly zijn de gemeenschappelijke feiten aan de deelnemers aan het Amerikaanse openbare leven komen te ontvallen.

Met vriendelijke groet,

Marc Chavannes

P.S. Heb je tips voor deze wekelijkse mail? Schrijf naar marc@decorrespondent.nl.

Wil je op de hoogte blijven van mijn artikelen? Elke zaterdag mail ik een Politieke Weekbrief waarin ik samenvat wat me de afgelopen politieke week opviel en wat er staat te gebeuren, in Nederland, Europa en de VS. Wil je die ontvangen en mijn Politieke Dagboeken en andere verhalen in je inbox krijgen? Meld je dan aan! Schrijf je hier in!