Vandaag debatteert de Tweede Kamer over belastingontwijking. Dat Nederland een gunstig belastingklimaat heeft voor buitenlandse multinationals, is al jaren bekend. Minder bekend is een wettelijke bepaling waardoor Amerikaanse bedrijven sinds 2005 477 miljard dollar aan winst hebben opgepot. De belasting die hierdoor ontweken is, strekt tot 166 miljard dollar, berekende ik.

Amerikaanse bedrijven richten daarvoor een zogenoemd ‘commanditair vennootschap’ (CV) op. Volgens de Nederlandse Belastingdienst is een CV in de Verenigde Staten belastingplichtig. Volgens de Amerikaanse belastingdienst is een CV in Nederland belastingplichtig.

Uit mijn onderzoek blijkt nu dat de consequentie van deze constructie is dat Nederland Amerika’s grootste partner is geworden in belastingontwijking.

De American Chamber of Commerce, de belangenbehartiger van het Amerikaanse bedrijfsleven, schat dat 80 procent van de in Nederland actieve Amerikaanse bedrijven in Nederland gebruikmaakt van zo’n CV-structuur.

Uit mijn onderzoek blijkt nu dat de consequentie van deze constructie is dat Nederland Amerika’s grootste partner is geworden in belastingontwijking

Deze belastingstructuur is in 2005 mogelijk gemaakt door toenmalig staatssecretaris van Financiën Joop Wijn (CDA). Achter de schermen waarschuwden hoge ambtenaren hem voor de gevolgen van dit besluit. ‘Door dit fiscale voordeel genieten Amerikaanse multinationals een enorm oneigenlijk concurrentievoordeel,’ is te lezen in een vertrouwelijke beleidsnotitie van april 2005. Toch zette Joop Wijn het plan door, blijkt uit documenten die openbaar zijn gemaakt na een beroep op de Wet openbaarheid van bestuur.

Dit tot tevredenheid van Amerikaanse ambtenaren, zo blijkt uit correspondentie tussen de Amerikaanse en Nederlandse ministeries van Financiën. ‘We vinden het prima als jullie onze bedrijven een betere behandeling willen geven,’ schreef een Amerikaanse ambtenaar in april 2005 aan zijn Nederlandse collega’s bij het ministerie van Financiën. ‘Als jullie dat graag willen, en niet suggereren dat wij hetzelfde hoeven te doen voor jullie bedrijven.’

Het Amerikaanse bedrijfsleven was Wijn dankbaar. Hij ontving een jaar na zijn besluit de Investment Award van de American Chamber of Commerce, de belangenbehartiger van het Amerikaanse bedrijfsleven. Joop Wijns partner Patrick Mikkelsen zou later de directeur worden van deze Amerikaanse Kamer van Koophandel.

Wijn ging twee maanden na zijn politieke carrière als bestuurslid voor de American European Community Association aan de slag. Dat is een lobbyclub die ‘een exclusief en vertrouwelijk platform biedt voor internationale dialoog tussen politiek en bedrijfsleven.’

Het hele verhaal lezen?

Zo werd Nederland het grootste belastingparadijs voor Amerikaanse multinationals Niet Bermuda of Luxemburg, maar Nederland is het grootste belastingparadijs voor Amerikaanse multinationals. Dat ontdekte ik na maanden onderzoek van honderden vertrouwelijke documenten, e-mails en gespreksnotities. En het is allemaal te danken aan een regeling die Nederlandse politici in 2005 onopgemerkt invoerden. Lees mijn verhaal hier

Meer van mijn werk?

Wil je op de hoogte blijven van mijn artikelen? Als correspondent Economie schrijf ik over de wereld van het geld (maar eigenlijk is dat een excuus om over bijna alles te schrijven). In mijn wekelijkse mail houd ik jullie op de hoogte van mijn verhalen, en deel ik het beste van wat ik zie, hoor en lees. Schrijf je hier in voor mijn wekelijkse mail! Het grootste misverstand over de Panama Papers: belasting ontduiken mag Joris Luyendijk, Diederik Samsom en Rick Grashoff zeiden het: de belastingontduiking die het Panamese advocatenkantoor Mossack Fonseca faciliteerde, mág gewoon. Terwijl de Panama Papers niet gaan over wat mag, maar over wat niet mag. Maar wel kan. Lees mijn verhaal hier terug Het absurde Nederlandse boetebeleid: 18.733 celstraffen voor onverzekerde auto’s (die in de garage staan) Duizenden mensen zijn in de cel beland vanwege onverzekerde auto’s die niet eens rijden. Door een wetswijziging verdient de overheid inmiddels meer aan de aanmaningen dan aan de boetes zelf. En met veiliger verkeer heeft het nauwelijks nog iets te maken. Lees mijn verhaal hier terug