Het is een hele nieuwe Amerikaanse routine geworden: wakker worden, Twitter checken en je afvragen: waar heeft hij het nu in #$%@^!-naam weer over?

Twee jaar nadat Donald Trump in juni 2015 die bol stond van samenzweringstheorieën, intolerantie en leugens, zijn we murw geraakt voor zijn krankzinnige beweringen.

In sommige opzichten volgt de regering-Trump het handboek van de autocraat zó precies, dat de huidige situatie behoorlijk goed beschrijven.

hebben de Verenigde Staten zich met de regering-Trump een autocratisch en kleptocratisch regime op de hals gehaald, dat botst met democratische normen en voortdurend ons toetsingssysteem op de proef stelt. Want deze maand:

Het is net als tijdens de campagne: schaamteloosheid en rookgordijnen

Het viel te verwachten dat deze regering schaamteloos nieuwe wetten zou dwarsbomen en bewust rookgordijnen rond haar beleid zou optrekken. Zoiets zagen we ook al in de campagne van Trump, die heen en weer zwalkte tussen spektakel (de campagnebijeenkomsten, de beledigingen) en geheimen (het lange spoor van Trumps financiële en persoonlijke wandaden). In de eerste vier maanden van de regering-Trump was dezelfde dynamiek te zien, terwijl het regime met al zijn machtsmisbruik Amerika steeds verder richting een autocratie trok.

Stel dat dit bewezen wordt, komen er onder zo’n corrupt regime dan überhaupt repercussies?

Dat wil zeggen: tot mei, toen Trump FBI-directeur James Comey ontsloeg. Dat de president de man ontsloeg die de verkiezingscampagne van diezelfde president onderzocht leidde uiteindelijk niet alleen tot een onderzoek naar mogelijke belemmering van de rechtsgang, maar ook tot een verontrustende vraag.

Stel dat dit bewezen wordt, komen er onder zo’n corrupt regime dan überhaupt repercussies?

En de crisis rond is ernstig. Nooit eerder draaide een federaal onderzoek in de Verenigde Staten om de vraag: bij welk land ligt de loyaliteit van de president?’

Het is duidelijk dat Trumps teamleden vooral aan hem loyaal zijn, niet aan de grondwet. Dat geldt ook voor de rest van de Republikeinse partij, die niet in staat blijkt Trumps autocratische impulsen in te dammen of zijn banden met andere landen te onderzoeken.

Lekken en tieren, zo communiceert het Witte Huis tegenwoordig

Ik ben een Amerikaanse journalist - en in de woorden van de regering-Trump - dus het is mijn taak om Trumps tirades-in-140-tekens te ontcijferen en iets van betekenis te zoeken in de stroom van covfefes.

Ik word hierbij geholpen door burgerorganisaties, bezorgde landgenoten en juristen die de tweets checken op mogelijk strafbare feiten, zoals het tussen neus en lippen door bekennen van een federaal misdrijf.

Trump heeft daar een handje van. waarin hij fulmineerde tegen de FBI, vertelde Trump aan presentator Lester Holt in zoveel woorden dat hij de rechtsgang had belemmerd. Zo communiceert de Amerikaanse regering tegenwoordig: door te lekken en te tieren.

Dat brengt me op Trumps cryptische waarin de president verklaarde dat er een onderzoek naar hem loopt ‘wegens het ontslaan van de FBI-directeur door de man die me zei dat ik die FBI-directeur moest ontslaan.’ Trumps tweet was de eerste officiële bevestiging van dit nieuws, al is het lastig de precieze betekenis ervan te duiden.

Maar waarom heeft hij het over ‘de man,’ terwijl Trump ook pochte dat het zijn eigen idee was om Comey te ontslaan?

Hij verklaarde tegen zowel NBC News als tegen een Russische delegatie - die hij de dag na het ontslag had uitgenodigd op het Witte Huis - dat hij Comey had ontslagen om de druk te verlagen. Probeert hij de schuld of de aandacht te verleggen? Of heeft Trump het hier over zichzelf, in een onbedoeld staaltje van zijn typische en ongeëvenaarde narcisme?

Dat zou bespottelijk zijn, maar het wordt waarschijnlijker als je Trumps eerdere verklaringen over Comey’s ontslag ‘Of het me nu aangeraden werd of niet, ik ging Comey sowieso ontslaan, wetende dat er nooit een goed moment zou zijn. Toen ik besloot om het gewoon te doen, zei ik tegen mezelf, weet je, dit hele Rusland-ding met Trump en Rusland is een verzinsel,’ zei hij tegen Holt.

Of we even die hinderlijke verhaallijn uit het script willen schrappen

Amerika is op een punt gekomen waar de presentator van een reality-tv-programma dat draait om het ontslaan van mensen, president is geworden - een die onder valse voorwendselen topambtenaren ontslaat, en nu heeft besloten dat ‘belemmering van de rechtsgang’ een hinderlijke verhaallijn is die uit het script moet worden geschrapt. De regering die het begrip ‘alternatieve feiten’ de wereld in hielp, tilt haar logica zo uit de propagandasfeer en probeert de wet ermee te buigen.

Trump liegt zo openlijk en geeft zijn leugens zo achteloos toe, dat het publiek zijn woorden niet meer kan verwerken

Trump liegt zo openlijk en geeft zijn leugens zo achteloos toe, dat het publiek zijn woorden niet meer kan verwerken, laat staan te vatten wat ze betekenen in een wettelijke context, uit de mond van een staatshoofd.

Trump is een vent die op een persconferentie de Russen kan smeken om Hillary Clintons e-mails te hacken, om bijna een jaar en meerdere federale hoorzittingen later nog altijd mensen om zich heen te hebben die vragen of er eigenlijk wat in zit, dat hele Ruslandverhaal.

Vergis je niet: Trump is geen outsider

De heerschappij van Trump wordt weleens omschreven als een Russisch plan om chaos te creëren, en hoewel dit waarschijnlijk wel een doel was, heeft het Kremlin niet veel meer hoeven doen dan hun man een duwtje te geven om hem vervolgens zichzelf te laten zijn. Trump is geen ‘outsider’, wat velen ook mogen beweren. Hij had al veel langer presidentiële aspiraties, flirtte met de kandidatuur in 1988 en 2000, was zelfs kandidaat in 2012.

In de jaren tachtig was Roy Cohn zijn mentor - de beruchte corrupte Republikein die Joe McCarthy en Richard Nixon hogerop hielp en later Trump koppelde aan Paul Manafort en Roger Stone, zijn partners in het schandaal rond de Russische inmenging. Stone en Manafort leerden Trump om te duiken, te ontkennen en aan te vallen als je uitgedaagd wordt.

Dit zijn geen nieuwe tactieken: ze behoren tot de standaarduitrusting van sommige politici. Maar onder Trump krijgen deze middelen een onheilspellender klank, want uit niets blijkt dat Trump ook maar het kleinste beetje menselijkheid bezit - dat eerdere Cohn-leerlingen als Nixon nog wél hadden. Trumps pathologische leugens en achtervolgingswaan lopen naadloos over in autocratische propaganda, die op zijn beurt de voedingsbodem is voor zijn onverzadigbare ego.

Nooit eerder voelde het Amerikaanse presidentschap zo persoonlijk als onder Trump. We weten: als hij lijdt, hij ons allemaal zal laten lijden; als hij ten ondergaat, zal hij er alles aan doen om het land met zich mee te slepen.

Om de democratie te herstellen, zijn toewijding en vertrouwen nodig

En dus is het afwachten hoeveel schade hij kan toebrengen. We staan op een splitsing: aan de ene kant wacht een ten diepste beschadigde democratie, aan de andere kant een ontluikende autocratie.

Voor de wederopbouw van de democratie zijn enorme toewijding en vertrouwen nodig, de ontluikende autocratie is niet te ontwijken. Trump zegt dat er op hem gejaagd wordt, maar het zijn de burgers die bij elkaar kruipen, wachtend op het begin van het einde. Zelden was een president

Voorlopig blijft Amerika in het duistere ongewisse hangen - en dat voelt als de hel

Wanneer onze soevereiniteit in het geding is, wanneer interne en externe bedreigingen samenkomen op presidentieel niveau, dan is niets zeker - behalve dat ons duistere tijden te wachten staan. We weten niet waarheen deze weg leidt, we weten niet welke gruwelijkheden we zullen tegenkomen, maar we weten wel dat aan het eind van de rit ons land niet meer hetzelfde zal zijn.

En dus zoeken we naar elk lichtpuntje - flarden officiële informatie van inlichtingendiensten, knipperende neonletters die het woord LANDVERRAAD vormen - opgelucht dat we überhaupt íets kunnen zien. Maar voorlopig blijft Amerika in het duistere ongewisse hangen.

Dit verhaal is vertaald uit het Engels door Hans Pieter van Stein Callenfels.

Meer lezen?

Het angstaanjagende sprookje van de dictator die zijn dochter in dienst nam Zij en haar man hebben er niet voor gekozen familie te zijn van een autoritair leider. Maar ze hebben er wel voor gekozen deel te nemen aan diens regering. En dat zou niet zo mogen zijn. Lees het verhaal van Sarah hier terug Tien bronnen om te volgen als je op de hoogte wilt blijven van Trumpland Waar moet je heen als je het Amerika van Donald Trump wil volgen? Objectiviteit bestaat niet, feiten wel. Hieronder een aantal bronnen die ik (meestal) vertrouw en een paar die ik volg om te weten wat zij denken en doen. Lees het verhaal van Marc hier terug De laatste jaren van Joop laten zien dat hulp bij zelfdoding legaal moet worden Euthanasie bij dementie kwam tien jaar geleden nog amper voor. In 2016 gebeurde het 141 keer. Artsen zijn bezorgd: is de toetsing wel grondig genoeg? Het verhaal van de lange dood van Joop geeft hier een begin van een antwoord op. Lees het verhaal van Henk hier terug