Het afgelopen jaar verschenen veel goede stukken over privacy, surveillance, kunstmatige intelligentie, cybercrime en -oorlog en nog veel meer.

We verzamelden de beste stukken voor jou, zodat je weer helemaal bij bent. Laat vooral ook jouw tips achter onder dit stuk.

De macht van de grote techbedrijven

Uber heeft een computerprogramma om zichzelf aan het toezicht te onttrekken. Daar schreef TheNew York Times in maart over.

Hoe de krant dat ontdekte? Toen medewerkers van Uber wilden weten wie toezicht hield op de taxi’s waarin zij reden, werden ze voor de gek gehouden. Ze kregen bijvoorbeeld spookauto’s te zien op hun kaart. Of de chauffeurs kregen een waarschuwing een toezichthouder niet op te pikken.

Het verhaal van The New York Times toont aan hoe weinig scrupules sommige bedrijven hebben en hoe slim ze het spel spelen.

Hoe Uber de autoriteiten probeert te omzeilen Lees hier het vreemde verhaal over hoe Uber de autoriteiten probeerde te omzeilen. Vooral het technisch vernuft waarmee dit gebeurde, dwingt ontzag af. Het doet je ook afvragen: zijn er andere bedrijven die op die manier onder toezicht proberen uit te komen? Lees het

In Amerika mag toezicht op privacy soms minder geregeld zijn, in de EU wordt veel vooruitgang geboekt. Het Europese Hof maakte al een aantal keer gehakt van de lange bewaartermijnen die veel overheden hebben opgelegd aan telecombedrijven. Ook oordeelde het Hof dat data van Europese burgers beter beschermd moeten worden in de Verenigde Staten.

In onderstaand praatje betoogt de Amerikaans-Poolse technologiedenker Maciej Ceglowski zelfs dat de Europese Unie op dit moment de enige is die tegen de groeiende macht van technologiebedrijven als Google, Facebook en Amazon kan opboksen.

YouTube
Notes from an Emergency van Maciej Ceglowski, uitgesproken op re:publica 2017.

Maar wat is eigenlijk het probleem met die bedrijven? Waarom moeten we bang zijn voor de grote databoeren? In de Godwinlezing ‘De datahonger van staten en bedrijven zet veel meer op het spel dan uw privacy alleen’ gaf publicist Maxim Februari daar op weergaloze wijze antwoord op.

De datahonger van staten en bedrijven zet veel meer op het spel dan uw privacy alleen Er zijn veel bestuurders van ziekenhuizen, scholen en bedrijven die hun processen laten sturen door data omdat dat ‘beter’ is voor de samenleving. Maar volgens wie? Volgens de nieuwe wereldmachten Facebook en Google? Hoog tijd voor een stevig gesprek over het morele karakter van data. Lees hier de Godwinlezing van Maxim Februari

Hoe apparaten over ons praten

Afgelopen jaar is er veel discussie geweest over adblockers. Een van de grootste adblockers (Adblock Plus) won eind 2016 de zoveelste rechtszaak tegen uitgevers. Desondanks is er nog steeds een kleine wapenwedloop. Als een website ziet dat je een adblocker gebruikt, word jij geblokkeerd.

Ook technisch was er een aantal doorbraken tegen de gluurtechnologie van bedrijven. Onderzoekers van Princeton en Stanford Universiteit een blokkeringsmethode waarmee uiteindelijk altijd de gebruiker wint. Met hun methode is het namelijk mogelijk te verbergen dat je advertenties en cookies blokkeert.

Maar goed, adverteerders zullen wel weer nieuwe methoden vinden om je te blijven volgen. Inmiddels zijn er bijvoorbeeld honderden apps met behulp van ultrasone geluiden. En de gemeente Amsterdam meet drukte met wifi-tracking, een technologie die erg in opkomst is.

De consumentenbond heeft zich op privacy gestort. De Consumentenbond is al een paar jaar lekker bezig met het thema privacy. Ze doen vaak goede tests van de privacyvriendelijkheid van apps en apperatuur. Daarnaast testen ze de veiligheid en dringen ze er bij appmakers en smartphonefabrikanten op aan om vaker kwetsbaarheden in software te verhelpen. Bekijk daarom geregeld even de site als je op de hoogte wilt blijven. Lees verder

Surveillance en spionage

Huib Modderkolk van de Volkskrant schrijft consequent belangrijke en goede verhalen over (internationale) spionage en surveillance. In oktober vorig jaar maakte hij een prachtige productie over zijn - nogal angstaanjagende - ervaringen met schrijven over de geheime diensten.

Zo sluipt de geheime dienst bij u naar binnen Twee opmerkelijke gebeurtenissen laten zien waarom encryptie de laatste strohalm is tegen spionerende diensten. Lees hier het verhaal van journalist Huib Modderkolk. Lees en luister hier naar deze mooie productie van de Volkskrant

Een van de andere mooie verhalen over surveillance die ons is bijgebleven, gaat over de liefde en de mogelijkheid, of onmogelijkheid om die nog geheim te houden:

Ten slotte, voor alle liefhebbers van geweldige journalistiek en spannende spionage: Buzzfeed maakte deze zomer een ongelooflijke serie over Russische spionage. Ga er even voor zitten en lees alle vijf delen.

Poison in the system Russische spionnen, moord, corruptie en doofpotten: Buzzfeed maakte een geweldige journalistieke serie Lees hier de serie van Buzzfeed

Over cybercriminaliteit wordt steeds beter geschreven

De vele digitale aanvallen afgelopen jaar maken niet alleen overheden nerveus, maar ook grote bedrijven. Die zijn vaak doelwit, of hebben infrastructuur die wordt misbruikt. Microsoft riep eerder dit jaar daarom op tot een digitale Geneefse Conventie.

Het idee van Microsoft is drieledig. Ten eerste moeten staten beloven geen aanvallen uit te voeren. Ten tweede committeren bedrijven zich aan afspraken om tot een minimaal beveiligingsniveau te komen. Tot slot moet een internationale organisatie cyberaanvallen onderzoeken en, waar mogelijk, daders aanwijzen.

In het onderstaande filmpje legt de Chief Legal Officer van Microsoft uit wat hij wil.

YouTube
Brad Smith van Microsoft roept op tot een Digitale Geneefse Conventie.

Over cybercrime wordt ook steeds beter geschreven. Auteurs van Wired, Vice’s Motherboard en Forbes maken vaak fraaie reconstructies en zijn zeer bedreven in het toegankelijk uitleggen van complexe technologische criminele handelingen.

We hebben een aantal mooie verhalen geselecteerd die je een goed overzicht geven van wat er nu speelt op het gebied van cybercrime.

De nieuwste hype: (redelijk) slimme machines

Eerst was er de dotcomboom en de nieuwe economie, toen kwam de socialemediahype, vervolgens moest alles in de cloud, ineens sprak iedereen over Big Data en nu gaan de spannendste gesprekken over algoritmen en kunstmatige intelligentie.

Ontegenzeggelijk zijn er spannende dingen gaande in kunstmatige intelligentie. Computers verslaan mensen in quizzen. Auto’s leren zelf rijden. Gezichts- en spraakherkenning hebben een enorme vlucht genomen. Computers dromen, maken kunst en leren beter te communiceren met mensen.

In onderstaand fascinerend filmpje legt Blaise Agüera y Arcas van Google uit welke technologie daar achter schuilt.

YouTube
Het TED-praatje over creatieve computers door Blaise Agüera y Arcas van Google.

En kunstmatige intelligentie komt voor steeds meer mensen binnen bereik. Eén van de geavanceerdste vormen van kunstmatige intelligentie wordt sinds kort al als cursus aangeboden aan de massa op Coursera. Verder gooit Google een deel van haar machinelearningkennis online, voor iedereen te gebruiken. En BuzzFeed publiceerde onlangs waarin ze machine learning toepaste om surveillancevliegtuigen te vinden.

Kunstmatige intelligentie roept ook nieuwe problemen op, vooral op het gebied van discriminatie en menselijke autonomie. De Amerikaanse journalistieke organisatie ProPublica heeft een aantal geweldige artikelen geschreven over hoe algoritmen kunnen discrimineren. De journalisten namen de prijzen van Amazon onder de loep, keken naar de duur van gevangenisstraffen van veroordeelden en plozen uit hoe verzekeraars onbedoeld

En: nieuwe perspectieven

Er gebeurt veel op het gebied van bescherming van privacy en juist het gebruik van technologie om mogelijke schendingen van privacy inzichtelijk te maken.

Eén interessante club is uit Servië, naar eigen zeggen een plek waar ‘Indie data punk, meets media theory pop to investigate digital rights blues.’ Zij gebruiken vooral metadata om inzicht te krijgen in bijvoorbeeld hoe Facebook werkt. Ook legde Share Lab het netwerk van het Italiaanse bedrijf Hacking Team bloot.

Daarnaast is er in datakringen veel te doen over een relatief nieuw concept: differential privacy. Het is lastig uitleggen wat dit precies is, maar het komt erop neer dat je door slim verschillende datasets te analyseren (vooral door ruis toe te voegen), minder data hoeft te gebruiken van mensen om tóch veel over ze te kunnen leren.

Voor wie geïnteresseerd is, kunnen we van cryptograaf Matthew Green van harte aanbevelen. Voor de echte diehards is er nog van Cynthia Dwork, de bedenker van dit concept (ze is niet de beste spreker).

Ja, je hebt nog steeds iets te verbergen Een jaar geleden verscheen ons boek Je hebt wél iets te verbergen, waarin we waarschuwen voor de gevaren door het verlies van privacy. Een jaar later is er meer reden voor zorg. Maar óók meer reden tot optimisme. Lees hier ons verhaal