De fossielebrandstoffenindustrie lobbyt zich een slag in de rondte om de uitvoering van het te beïnvloeden. Uit dat gisteren werd gepubliceerd, blijkt dat bedrijven als Chevron, Exxon-Mobil en Shell op het hoogste niveau

Hun motivatie laat zich raden: verregaande klimaatactie vormt een existentiële bedreiging van hun bedrijfsmodel. Als daarover wordt besloten - zoals volgende week tijdens een -, kun je dus maar beter als ‘verantwoordelijke partner’ aan tafel zitten.

Maar het is niet alleen de aanpak van klimaatverandering die de toekomst van de fossiele industrie bedreigt. Een van de vele andere redenen dat olie en gas steeds minder aantrekkelijk worden, zijn de stijgende kosten van de winning. Er is - enkele innovaties daargelaten – steeds meer energie nodig om dezelfde brandstoffen Terwijl duurzame technieken juist steeds meer energie opleveren tegen lagere kosten.

Voor mensen die het energiedebat een beetje volgen, is dit inmiddels een bekend refrein.

Minder bekend - geloof ik - is dat in de landbouw precies hetzelfde aan de hand is. Terwijl ik onderzoek deed voor een verhaal begon ik het te zien: de intensieve landbouw is net als de olie- en gassector in wezen een extractieve sector die de schatten van de aarde onttrekt en opbrandt tot er niets over is.

Dat de agro-industrie zo te werk gaat, is het beste te zien als je naar de bodem kijkt. Ik wist er tot voor kort weinig van, maar een bodem blijkt een fantastisch levend ding; in een handje aarde zitten Gezond bodemleven bevordert plantengroei, waterzuivering en nog ongeveer honderd andere dingen waar alle levende wezens profijt van hebben.

Zie de bodem als het maag-darmkanaal van de natuur: essentieel voor leven.

Het probleem is: intensieve landbouw vernietigt dit bodemleven. Door het rijden met zware machines, door het uitbundige gebruik van gif, door ploegen en door overmatige bemesting is wereldwijd al 20 procent van de bodem Dat betekent onder meer: minder natuurlijke afweer om plantenziektes en plagen te beperken, en dus een grotere afhankelijkheid van bestrijdingsmiddelen.

Zie de bodem als het maag-darmsysteem van de natuur: essentieel voor leven

Zoals Shell en Exxon-Mobil onze fossiele verslaving niet echt een probleem vinden, zo vinden agro-giganten zoals Monsanto en Syngenta de afhankelijkheid van bestrijdingsmiddelen ook geen probleem, En dus ze willen meedenken over manieren waarop de landbouw ‘klimaatbestendig’ kan worden gemaakt.

Daar zit geld in.

En zoals de olie- en gasindustrie en de diepzee in duikt om nieuwe voorraden te vinden, zo moeten boeren op gedegradeerde bodems steeds meer moeite doen om dezelfde hoeveelheid voedsel te produceren, terwijl het onderliggende ecosysteem nog verder wordt uitgeput. Terwijl, met andere woorden, de onttrekking doorgaat.

De winst van de extractieve industrieën op de korte termijn, houdt zo de overhand over het behoud van biodiversiteit en een veilig leefklimaat. Het is een vorm van waanzin. Want de bewijzen dat de extractieve industrieën uit de vorige eeuw failliet zijn, zijn al lang binnen. Van en van de in de atmosfeer tot de

Wat als we de natuur als bondgenoot zien?

Gelukkig zijn er alternatieven voor deze uitputting. We kunnen binnen de grenzen van de aarde gaan leven. Door minder spullen, energie, vlees en vis te consumeren, bijvoorbeeld. Door duurzame energiebronnen te gebruiken.

En door ‘natuurinclusieve’ landbouw, ‘agro-ecologie’ of te gaan beoefenen: vormen van voedselproductie die de natuur niet als vijand zien die platgespoten moet worden, maar als partner om mee samen te werken.

Deze relatief jonge stromingen nemen het samenspel van alle organismen in een ecosysteem als uitgangspunt voor de landbouw. Geen monoculturen en chemicaliën dus, maar ‘policulturen’ en om voldoende voedsel te produceren. Deze stromingen hebben met elkaar gemeen dat ze veel minder milieubelastend zijn, een groter vermogen hebben om klimaatschommelingen en plagen te weerstaan, én met de industriële landbouw kunnen

Niet iedereen is overtuigd dat we hieraan moeten beginnen. Er zijn bijvoorbeeld zelfverklaarde ‘ecomodernisten’ die geloven dat we méér intensieve voedselproductie nodig hebben om aan de groeiende voedselconsumptie van de wereldbevolking tegemoet te komen.

Ze doen me denken aan politiek econoom Friedrich Hayek, een van de vaders van het neoliberalisme (sorry voor het woord), die alle kritiek op het falen van de vrije markt pareerde met de stelling dat de markt simpelweg nog niet vrij genoeg was gelaten.

Het medicijn is nog niet in de juiste dosis toegediend, neemt u er nog wat meer van.

Ook als de kosten zienderogen oplopen. Ook als we zeker weten

Dit is het recept van de industrie – en het is behoorlijk onverstandig. Als we onze problemen willen oplossen, moeten we een einde maken aan het geweld van de extractieve industrieën tegen natuur, mensen, plaatsen en dieren. We hebben al te lang met een botte bijl ingehakt op een ragfijn systeem. Het was een overmoedige ontkenning van het feit dat

(Zo complex zelfs dat we vaak niet eens begrijpen wat we precies om zeep helpen. Veel van de soorten die nu uitsterven, waren

Gelukkig komen steeds meer instanties tot de conclusie dat samenwerking met de natuur de toekomst heeft:

Begrijp me niet verkeerd: samenwerken met de natuur is niet hetzelfde als technologie afwijzen. Het is samen optrekken op grond van gelijkwaardigheid. Waardering opbrengen voor het feest van vernuft dat leven is. En volgens een groeiende groep mensen is het daar de hoogste tijd voor.

Meer lezen?

Onze landbouwgrond is zo dood als een pier. Weg met het gif Het gif uit de industriële landbouw brengt het leven op aarde ernstig in gevaar. Toch blijven overheden laks. En dat terwijl er inmiddels veel betere opties zijn om voldoende voedsel voor iedereen te verbouwen. Lees het verhaal van Tomas en mij hier terug Dit is de vloek van olie: als je er eenmaal afhankelijk van bent, dan blijf je dat Waarom heeft Latijns-Amerika nauwelijks een industrie opgebouwd, terwijl Europa, Amerika en Azië dat wél deden? Dat is geen toeval, maar een wetmatigheid. En die heeft alles te maken met de vloek van olie in de bodem. Ecuador laat zien hoe die een land in zijn greep krijgt. Lees mijn verhaal hier terug Wil je dit onderwerp volgen? Als correspondent Klimaat & Energie onderzoek ik de oorzaken van de klimaatcrisis en onze toekomst op een steeds warmere aarde. Blijf op de hoogte via mijn wekelijkse mail