Nee, Thierry Baudet heeft geen gelijk over het klimaat

De Volkskrant publiceerde dinsdagavond een opiniestuk ‘Opinie: Baudets klimaattweet is grotendeels waar’ (de Volkskrant). van Simon Rozendaal, oud-wetenschapsredacteur van Elsevier, die vier beweringen van Tweede Kamerlid Thierry Baudet (Forum voor Democratie) over het klimaat ‘analyseert’ en concludeert dat die ‘grotendeels waar’ zijn.

Baudet had getwitterd Gewraakte tweet van Baudet. dat een nieuwe klimaatfilm van Al Gore ‘werkelijk helemaal nergens op slaat.’ Want: ‘Er is geen toename in extreme weersomstandigheden. Het klimaat warmt veel minder op dan altijd voorspeld. Meer CO2 heeft geweldig positief effect op plantengroei. Smog in India heeft niets met CO2 te maken. Enz.’

Rozendaal liep de vier claims langs in de Volkskrant, Nogmaals het stuk van Rozendaal. noemde het IPCC (het klimaatbureau van de Verenigde Naties) een paar keer, schermde met ‘middelbare-schoolkennis’ en gaf de gemiddelde lezer zo de indruk gesneden koek te serveren.

Conclusie: Baudet heeft min of meer gelijk. Impliciete boodschap: de ‘klimaatgekkies’ die zich zorgen maken over de opwarming, stellen zich aan.

Toch niet. Zoals eigenlijk altijd Hier vind je een goede factcheck van Rozendaals werk. in de verhalen van Rozendaal: er staan feitelijk juiste claims in, maar ze zijn vermengd met feitelijke onjuistheden en de cruciale kwesties blijven ongenoemd.

De claims van Baudet

Even per punt, waarbij ik de uitspraak over smog achterwege laat.

1. ‘Er is geen toename in extreme weersomstandigheden.’ Baudet heeft met deze claim ‘een beetje gelijk,’ schrijft Rozendaal. Dat is niet te rijmen met de conclusies van het IPCC Lees hier een samenvatting van het laatste IPCC-rapport. die de Elsevier-schrijver zelf citeert. Namelijk dat er meer zware regenval is door de opwarming en dat hittegolven ‘waarschijnlijker’ zijn.

We weten ook dat extreem weer zal toenemen. De afgelopen eeuw is Nederland twee keer zo snel opgewarmd als het wereldwijde gemiddelde. Gevolg: het is meer gaan regenen, want warme lucht houdt meer waterdamp vast dan koude lucht.

De komende decennia zet die trend door: voor elke extra graad opwarming neemt de neerslag per uur toe met 12 procent. We gaan meer wolkbreuken zien, meer hagel en meer onweer. Verzekeraars houden al rekening met honderden miljoenen euro’s extra schade.

We gaan meer wolkbreuken zien, meer hagel en meer onweer

En dan heb ik het alleen over Nederland. Je hoeft in India of Australië Over de extreme hittegolf in Australië in 2017. niet aan te komen met de claim dat er ‘geen toename is in extreme weerstomstandigheden’: daar ondervinden mensen ze aan den lijve. The Guardian verzamelde verhalen over de ‘hotspots’ van klimaatverandering. Hittegolven De toename van het aantal hittegolven komt onder meer aan de orde in dit rapport van het Europees Milieuagentschap (EMA) over onmiskenbare signalen van klimaatverandering in Europa. komen sinds 1950 vaker voor, Op deze kaart zie je de menselijke vingerafdruk op hittegolven, droogtes en overstromingen. ze duren langer en ze hebben het afgelopen decennium tienduizenden levens geëist.

In India Ook in 2016 werd India getroffen door een hittegolf, waardoor miljoenen mensen zonder water kwamen te zitten (Al Jazeera). en in het Midden-Oosten zorgde een hittegolf in de zomer van 2015 voor temperaturen van boven de 50 graden Celsius. Als we de opwarming niet verder beperken, zullen die extremen in 2070 al normaal Lees op Mashable: ‘Middle East may become too hot for humans to tolerate, study warns.’ zijn. De studie in Nature: ‘Future temperature in southwest Asia projected to exceed a threshold for human adaptability.’

2. ‘Het klimaat warmt veel minder op dan altijd voorspeld.’ Hier citeert Rozendaal weer het laatste IPCC-rapport, uit 2014, waaruit zou blijken dat het klimaat ‘de laatste tijd ... minder snel [opwarmt] dan gedacht.’

Die bewering is inmiddels achterhaald en weerlegd. Hier vind je een Nederlandstalige beschouwing over de waarde van klimaatmodellen. Bekijk vooral deze recente analyse ‘Analysis: How well have climate models projected global warming?’ van de uitmuntende website Carbon Brief, waar je zelf kunt zien dat klimaatmodellen de huidige opwarming behoorlijk goed hebben voorspeld. Lees ook deze analyse over de waarde van klimaatmodellen.

Al dit gepraat over planten is een bliksemafleider

Het basisprincipe van het klimaat is geen hogere wiskunde: meer broeikasgassen zoals CO2 in de atmosfeer betekent meer warmte. Die is tussen 1971 en 2010 voor negentig procent opgenomen door het water op onze planeet – waarmee de aarde dus alsnog is opgewarmd. De totale hoeveelheid energie in het klimaatsysteem blijft toenemen door de uitstoot. (Wie het nog eens na wil lezen: The Guardian legt in dit stuk perfect uit waarom we zo zeker weten dat de mens de aarde opwarmt.) The Guardian weerlegt de argumenten van sceptici.

3. ‘Meer CO2 heeft geweldig positief effect op plantengroei.’ Rozendaal bevestigt dit Rozendaal schreef zelf in 2017 nog in Elsevier over planten die van CO2 houden. Het is een klassiek argument uit het kamp van de sceptici. en noemt het ‘middelbare-schoolkennis.’ Inderdaad: planten nemen CO2 op. Wat overigens niet betekent dat méér CO2 goed is voor álle planten.

Maar al dit gepraat over planten is een bliksemafleider. Deze expert noemt het gesprek over planten en CO2 een ‘dooddoener.’ Wat er werkelijk toe doet: er verdwijnt netto nog steeds meer oerbos dan er nieuw bos aangroeit. Voor het eerst is exact berekend hoeveel ongerept bos er wereldwijd verdwijnt. Bossen in de tropen zijn inmiddels netto een bron Tropisch bos is nu officieel een bron van broeikasgassen. van broeikasgasuitstoot. (De koolstof die vroeger door bossen werd vastgelegd, verdwijnt in de atmosfeer als bomen worden gekapt.) Slechter nieuws voor het klimaat is moeilijk denkbaar.

Het probleem van sussende stukjes over de opwarming

Het vraagt van Rozendaal een zekere dapperheid om zo’n stuk te pennen, het voor Baudet op te nemen, om sussend te schrijven over een van de grootste, existentiële problemen van dit moment.

Want de klimaatcrisis is in volle gang. Deze twaalf verhalen laten zien hoe de klimaatcrisis zich wereldwijd afspeelt. De afgelopen dertig jaar verdween zeker de helft van het ijs op de Noordpool. Over het smelten van ijs op de polen. Extreem weer, droogte, stormen, Klimaatverandering is geen ‘oorzaak’ van orkanen. Maar de opwarming speelt wél een rol. het smelten van gletsjers, zeespiegelstijging en verwoestijning hebben wereldwijd geleid tot migratie en ontheemding van miljoenen mensen. The United Nations University Institute for Environment and Human Security heeft veel onderzoek over klimaat en migratie.

We moeten, en dat zou voor zich moeten spreken, het zekere voor het onzekere nemen Deze bioloog legt perfect uit waarom we ons stabiele leefklimaat moeten behouden. als het om klimaatverandering gaat. Er is geen enkele reden om achterover te leunen:

• Het klimaat reageert met vertraging op de verandering die wij veroorzaken. We weten dat de opwarming doorgaat, zelfs als de uitstoot vandaag zou stoppen. De tragiek van het klimaat: als de uitstoot stopt, gaat de opwarming door.
• We weten dat we uiterlijk binnen een paar decennia de uitstoot onder controle moeten brengen Waarom klimaatactivisten zo ongeduldig zijn, in 3 grafieken. als we ons stabiele leefklimaat willen behouden.
• We weten dat het dan alsnog uit de hand kan lopen. Zo smelt permafrost (permanent bevroren grond) nu de aarde opwarmt. Alaska’s Permafrost is Thawing (The New York Times). Daarbij komen broeikasgassen vrij die vast hebben gezeten in het ijs, wat voor méér opwarming zorgt. Dergelijke patronen kunnen de opwarming die op gang is gekomen, verder versterken.

Niets om mee te sollen dus, dat klimaat. Alle leven op aarde speelt zich af in een dunne laag tussen dode steen en lege ruimte. Het klimaat dat heerst in die dunne laag, bepaalt waar er ijs ligt, hoe hoog de zeespiegel staat, waar we voedsel kunnen verbouwen – kortom wat onze mogelijkheden zijn.

Uiteraard staat het iedereen vrij te zeggen over het klimaat wat hem of haar goeddunkt. Maar een verantwoordelijk medium zou z’n publiek geen halve waarheden moeten voorschotelen – ook niet onder het mom van ‘opinie.’

Nadat Twitter ontplofte over het stuk van Rozendaal, plaatste de Volkskrant donderdagochtend snel een nieuw opiniestuk, dit keer van een klimaatwetenschapper die de Elsevier-auteur ‘selectief shoppen’ verweet. De Volkskrant op 11 januari: ‘Klimaatsceptici shoppen selectief uit ons IPCC-rapport, zegt hoogleraar economie en medeauteur.’

Zo verwordt de klimaatwetenschap op de opiniepagina van een van ’s lands grootste kranten tot een he said/she said. Het klimaatprobleem is geen onderwerp van debat meer, schreef deze eloquente wetenschapper. Slechter kun je je publiek niet bedienen.

Meer weten?

Hoe hard gaat het eigenlijk met de opwarming van de aarde? Er moet nog ongelofelijk veel gebeuren om de opwarming van de aarde te stoppen. Daarom in één explainer de belangrijkste feiten over klimaatverandering op een rij. Lees de explainer hier terug Dit betekent de opwarming van de aarde voor mens, dier en natuur Dat de temperatuur stijgt, weten we nu wel. Maar wat zijn daar nu precies de gevolgen van? En wat kunnen we nog verwachten? In deze explainer: de feiten op een rij. Lees hier de explainer Wordt klimaatverandering het einde van de wereld? Dit zeggen de feiten Roepen we het einde van de wereld over onszelf af als we het klimaatprobleem laten voortbestaan? Ik zet de feiten op een rij in een poging een antwoord op deze grote vraag te vinden. Lees mijn overzicht hier terug

In dit stuk is op 12 januari 2018 een correctie doorgevoerd.