Aanvankelijk vierde Donald Trump van de FBI van afgelopen vrijdag als een overwinning. Dertien Russen worden ervan beschuldigd de Amerikaanse presidentsverkiezingen te Ze zouden op sociale media fake news hebben verspreid met als doel Donald Trump aan de zege te helpen. Dit deden ze door Hillary Clinton zwart te maken en sociale spanningen, bijvoorbeeld over de zwarte burgerrechtenbeweging Black Lives Matter, op Twitter en Facebook te vergroten.

In de aanklacht wordt geen relatie gelegd tussen het campagneteam van Trump en de Russische verdachten. Niets aan de hand dus, redeneerde de president.

Maar Trump juicht te vroeg. De FBI is nog niet klaar met zijn onderzoek naar mogelijke samenwerking tussen Trumps campagneteam en Rusland. Daarnaast ontkende Trump telkens dat Rusland had geprobeerd om de Amerikaanse verkiezingen te beïnvloeden: de aantijgingen waren niet meer dan een Die ontkenning is niet meer houdbaar nu er concrete aanklachten liggen.

Het onderzoek, en alle ophef eromheen, zijn allerminst voorbij voor Trump. Daarom wordt het tijd voor een update van deze explainer. Waar staat het onderzoek van de FBI naar de president en zijn campagneteam?

Wat zijn de belangrijkste feiten?

Op 6 januari 2016 geeft het Office of the Director of National Intelligence een vrij met de conclusie dat Russen enkele computers van de Democratische Partij hebben gehackt met als doel de verkiezingen te beïnvloeden. De conclusie wordt gestaafd door informatie van de NSA, de CIA en de FBI. Hieruit zou blijken dat Vladimir Poetin persoonlijk opdracht gaf om Trump te helpen.

Nieuwsuur en de Volkskrant enkele weken geleden dat de AIVD de hack al in 2015 had opgemerkt en had doorgegeven aan Amerikaanse zusterdiensten.

Uit de aanklacht van de FBI van afgelopen vrijdag blijkt dat er al sinds 2014 een grote Russische desinformatiecampagne loopt die de Amerikaanse verkiezingen moest beïnvloeden. Vanuit het zogenoemde Internet Research Agency, een ‘trollenfabriek’ in Sint-Petersburg, werden Amerikaanse sociale media bestookt met fake news en opruiende berichten. Deze desinformatiecampagnes moeten volgens de FBI miljoenen dollars hebben gekost.

Al sinds 2014 loopt al een grote Russische desinformatiecampagne om de Amerikaanse verkiezingen te beïnvloeden

naar coördinatie tussen de campagne van Trump en Rusland in het verspreiden van de gestolen documenten. Dat onderzoek is inmiddels zo omvangrijk dat in april een speciale FBI-eenheid is opgericht in Washington.

Er waren overduidelijke problematische banden tussen een aantal kernleden van het Trumpteam en het Russische establishment voor, tijdens en na de campagne. Die kernleden kunnen de president nu in een lastig parket brengen.

Zeer pikant is de rol van Paul Manafort, Trumps campagneleider van maart tot augustus 2016. Hij heeft gewerkt voor de Russische miljardair Oleg Deripaska, een bondgenoot van Poetin, en kreeg in ieder geval 10 miljoen dollar om de belangen van Poetin te bevorderen, meldde op 22 maart 2017. In september kwam naar buiten dat Manafort voor 60 miljoen euro in het krijt stond bij Deripaska: dat gaf de oligarch een belangrijk The Washington Post dat Manafort als campagneleider Deripaska ‘private briefings’ aanbood over de presidentsrace.

Dat was niet alles: Manafort trad in september 2016 plotseling af als campagneleider, toen bleek dat hij tussen 2007 en 2012 meer dan 12 miljoen dollar had gekregen van Viktor Janoekovytsj, de pro-Russische oud-president van Oekraïne.

Eind oktober moest hij zich met zijn zakenpartner Rick Gates bij de FBI melden. Daar kreeg hij te horen dat hij aangeklaagd wordt voor onder andere belastingontwijking en het witwassen van geld dat hij onder meer in Rusland heeft verdiend. Manafort ontkent de aantijgingen.

In mei moet Manafort voor de rechter verschijnen. The Guardian dat zijn zakenpartner, Rick Gates, die ook wordt aangeklaagd, inmiddels met de FBI samenwerkt.

Eind oktober werd bekend dat campagnemedewerker George Papadopoulos was veroordeeld omdat hij een valse verklaring had afgelegd tegenover de FBI. Papadopoulos zat in Trumps adviesraad voor buitenlands beleid. Hij had in maart 2016 contact gekregen met Russen die claimden over e-mails van de Clintoncampagne te beschikken. Vaststaat dat Papadopoulos deze kennis met de adviesraad heeft gedeeld.

Het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken wist in 2016 ook al van deze ontmoetingen, omdat Papadopoulos in een bar tegen een Australische diplomaat. Uiteindelijk leidde deze informatie tot de start van het FBI-onderzoek.

Papadopoulos beschikt over veel informatie en kan daarmee een groot gevaar vormen voor de president. Punt is: op dat moment was de diefstal van de mails nog niet bekend. Papadopoulos zou zomaar het oliemannetje kunnen zijn geweest tussen Rusland en de Trumpcampagne.

Minstens zo pikant is het verhaal van Michael Flynn. Deze National Security Advisor van de regering-Trump moest afgelopen februari nadat bleek over ontmoetingen met Sergej Kisljak, de Russische ambassadeur in Washington. Ook zou hij vijf telefoongesprekken hebben gehad met de ambassadeur over de sancties Later bleek dat hij ook geld had ontvangen van Russische bedrijven voor speeches. Tevens was hij betaald commentator voor de Russische tv-zender Russia Today.

Trump was al gewaarschuwd voor de leugens van Michael Flynn, zijn veiligheidsadviseur

Op 9 mei kwam er nog meer schadelijke informatie naar buiten over Flynn. Sally Yates, de onlangs ontslagen plaatsvervangende minister van Justitie, vertelde in een hoorzitting in het Congres dat ze medewerkers van Trump al op 25 januari over de leugens van Flynn. Ook dat Barack Obama in november Trump al had gewaarschuwd voor de beoogde National Security Advisor.

Inmiddels naar een aantal medewerkers van Flynn en hebben agenten allerlei financiële gegevens opgevraagd over hen. Trump overweegt om Flynn gratie te verlenen.

Jared Kushner, de schoonzoon van Trump en een van zijn naaste adviseurs, vergezelde Flynn bij zijn gesprekken met Kisljak. Ook had hij een ontmoeting met de directeur van Vnesheconombank, een bank die op de Amerikaanse Kushner is een van de belangrijkste adviseurs van zijn schoonvader.

Op 8 juli publiceert The New York Times Manafort, Kushner en Donald Trump Jr., de zoon van, zouden tijdens de campagne met een Russische advocate hebben afgesproken in de hoop belastend materiaal over Clinton te krijgen. Vooral Donald Jr. ligt onder vuur, ook omdat hij met tegenstrijdige verklaringen komt. Zowel Kushner en Donald Jr. moet voor de Senaatscommissie getuigen.

In juli wordt ook bekend dat Kushners zakelijke belangen onder het vergrootglas van de FBI liggen. Dan is ook al duidelijk dat Kushner een doelwit is van onderzoek naar de mogelijke samenwerking tussen de campagne en het Kremlin.

Minister van Justitie Jeff Sessions bleek verder. Dat deed hij tijdens een hoorzitting van de Senaat. Sessions sprak ambassadeur Kisljak in juli en september 2016. Hij was toen senator en een belangrijke adviseur voor de Trumpcampagne. Waarover die gesprekken gingen, is onbekend.

Inmiddels wordt ook vanuit de Republikeinse partij op het vertrek van de minister aangedrongen.

een ‘political operative’ en vriend van Trump de mysterieuze hacker die de diefstal van Clintons e-mails opeiste. Dat ging over de gestolen documenten, nog voor ze werden gelekt. De Amerikaanse inlichtingendiensten denken dat achter Guccifer 2.0 Russische inlichtingendiensten zitten.

Donald Trump heeft financiële belangen in In ieder geval in het verleden. Hoewel hij sinds de verkiezingen hard roept dat dat niet het geval is,

Na het ontslag van FBI-directeur James Comey in mei is speciaal onderzoeker Robert Mueller aangesteld om het onderzoek te leiden. Hij maakte al snel bekend dat er een onderzoek loopt naar de president vanwege belemmering van de rechtsgang. Over deze zaak is nog niets bekend.

Inmiddels is Trump ook in de problemen gekomen omdat hij na de onthulling over de ontmoeting van zijn zoon met de Russische advocate zou hebben geprobeerd om de rechtsgang te ondermijnen.

De FBI maakte al snel bekend dat er een onderzoek loopt naar president Trump vanwege belemmering van de rechtsgang

Mueller wil de president ondervragen. Die stemde aanvankelijk toe, maar de advocaten van Trump hebben daar een stokje voor gestoken.

En dan is er nog het saillante rapport van Britse oud-spion Christopher Die kreeg de opdracht van Republikeinen die tegen Trump waren om belastende feiten over hem te verzamelen. Later werd hij door Democraten betaald. Steele was naar eigen zeggen echter zó geschokt door wat hij ontdekte dat hij het dossier aan de FBI heeft gegeven.

De anonieme bronnen van Steele vertelden hem dat Rusland al zeker vijf jaar Trump probeerde te beïnvloeden. Ze boden hem lucratieve deals aan (die Trump niet zou hebben aangenomen).

Explosief was de beschuldiging dat er van Trump een sekstape zou zijn gemaakt. Hij zou prostituees hebben aangezet om op zijn hotelbed - waarin ooit de Obama’s hadden overnacht - te plassen. Op dit moment is de enige bron voor deze aantijgingen.

Ook de gewezen FBI-directeur James Comey, die in mei vorig jaar het veld moest ruimen, is omstreden. De Democratische leider in de Senaat, Harry Reid, heeft er nog voor de verkiezingen bij Comey op aangedrongen het onderzoek naar de campagne van Trump te openbaren. De voormalige FBI-baas weigerde. (Newsweek onlangs dat Comey wel degelijk naar buiten had willen treden, maar dat het Witte Huis dat niet toestond.)

Wat Comey wél deed was daags voor de verkiezingen melden dat het onderzoek in het e-mailschandaal rond Hillary Clinton was heropend. De onthulling had veel effect op de opiniepeilingen, vandaar dat Comey ervan werd verdacht politieke bijbedoelingen te hebben. Hij verklaarde nog vóór de verkiezingen dat er geen belastend materiaal was gevonden in Clintons e-mails, maar toen was het kwaad al geschied.

Ook Devin Nunes, de parlementariër die voorzitter was van het inlichtingencomité van het Huis van Afgevaardigden, raakte in opspraak. Hij leidde het parlementaire onderzoek naar de relatie tussen de Trumpcampagne en Rusland. Maar in april bleek dat hij zich enorm in de nesten had omdat hij informatie over dat onderzoek had uitgewisseld met de staf van president Trump. Een bizarre gang van zaken, waarvoor hij uiteindelijk zijn functie moest neerleggen. Het onderzoek van het Huis van Afgevaardigden ligt daarom grotendeels stil.

Nunes neemt het nog steeds voor de president op. Twee weken geleden gaf hij een geheim memorandum vrij dat zou aantonen dat de FBI op valse voorwendselen een onderzoek is gestart naar één van de campagnemedewerkers. Die aantijgingen worden echter als onbetrouwbaar gezien. President Trump houdt een memorandum van de Democraten, dat het memorandum van Nunes weer onderuit zou halen, geheim.

Alle ogen zijn nu gericht op de speciaal onderzoeker Robert Mueller. Zijn team heeft al oud-stafleden van het Witte Huis ondervraagd zoals voormalig communicatiedirecteur Sean Spicer en ex-stafchef Reince Priebus. Ook Jared Kushner is onderwerp van Muellers onderzoek. Het Witte Huis heeft alle campagnedocumenten moeten overleggen. En de FBI-speurneus heeft al laten weten dat ook het zakelijke imperium van Trump wat hem betreft meer onderzoek verdient.

Trump zit met het onderzoek in zijn maag, getuige de dat hij Mueller wilde ontslaan. De jurist van het Witte Huis dreigde met opstappen als Trump zijn dreigement zou doorzetten.

Maar wat betekent dit?

Eén voor één worden oud-campagnemedewerkers door de FBI aangepakt en één voor één kiezen ze eieren voor hun geld door tegen anderen in het campagneteam van Trump te getuigen. De president is nog altijd niet vrijgepleit. Integendeel: de bewijzen tegen hem lijken zich alleen maar op te stapelen.

De vraag is echter of Trump nu echt in de problemen zit. Daar is geen antwoord op te geven. Voorlopig houdt Mueller zijn kaarten nog dicht tegen de borst.

Let wel: misschien is er niets aan de hand. Misschien is een aantal medewerkers zijn boekje te buiten gegaan zonder dat Trump daar weet van had. Misschien valt hem niets te verwijten.

Maar mocht het campagneteam van Trump met medeweten van de grote baas zelf hebben samengewerkt met de Russen, dan is dit zo’n zwaar misdrijf dat dit zou moeten leiden tot Trumps aftreden. Dan zal blijken of het systeem van checks and balances in Amerika nog altijd naar behoren functioneert.

Meer lezen?

Waarom Trumps banden met Rusland in potentie nog erger zijn dan Watergate Nooit eerder werd er een onderzoek gedaan naar de president van de Verenigde Staten vanwege samenzwering met een buitenlandse machthebber. Intussen gedraagt ook de voorzitter van de onderzoekscommissie zich meer als een schoothondje dan als een waakhond. En dat is nog maar het begin. Lees het verhaal van Sarah Kendzior hier terug Wij mailen over de Duitse en Franse verkiezingen. Die bepalen de toekomst van Europa De verkiezingen in Frankrijk en Duitsland bepalen de toekomst van Europa. Daarom mailen wij elkaar het komend jaar vanuit Parijs en Berlijn. Deze keer: hoe het nationalisme in beide landen de verkiezingen vormgeeft. Lees het verhaal van Marijn en Wilfred hier terug Waarom ik De Correspondent ga helpen de wereld te veroveren Wat als nieuwsorganisaties elk onderdeel van hun werk in dienst zouden stellen van vertrouwen? Hoe zou dat eruitzien? Mijn antwoord: zoals dit platform. Daarom ga ik De Correspondent helpen met het lanceren van The Correspondent, haar Engelstalige uitbreiding. Lees het verhaal van Jay hier terug