Beste,

Geeft De Correspondent boeken uit?

Dat is een zin die ik nog te vaak hoor. Op feesten en partijen, maar laatst ook nog in gesprek met een collega van een andere mediaredactie. Tijd om daar iets aan te doen.

De opmerking wijst me er maar weer op dat de vragen die ik mezelf in deze nieuwsbrief stel nog altijd een beter antwoord verdienen. Hoe geef je succesvol boeken uit in het digitale tijdperk? Hoe wordt er geschreven en gelezen? Via welke vertelvormen? En vooral: hoe zorg je dat die verhalen gelezen worden?

Het goede nieuws is: anderhalve maand geleden is Andreas Jonkers als adjunct-uitgever begonnen. Door kunnen we meer boeken uitgeven, zonder dat het ten koste gaat van onze aandacht. Dit jaar geven we daarom vier boeken uit, twee meer dan vorig jaar.

Een boek over martkwerking?

Het eerste is eind februari verschenen: Er zijn nog 17 miljoen wachtenden voor u van Sander Heijne. Het boek gaat over dertig jaar marktwerking in Nederland.

Niet wegklikken, denk ik daar altijd achteraan.

Ik eerder eens over een onderzoek dat blootlegt hoe beladen woorden kunnen zijn, welke associaties ze bedoeld of onbedoeld kunnen oproepen en tot welke vooroordelen ze kunnen leiden. En hoe die vooroordelen je leeservaring kunnen beïnvloeden.

Marktwerking is voor mij zo’n beladen woord. Shit, dacht ik toen Sander vertelde hierover een boek te willen schrijven, marktwerking. Het woord riep veel associaties op, maar bestseller was er niet één van.

Maar toen begon Sander te vertellen over hoe hij via vele gesprekken met machinisten, beleidsmakers, en spoormedewerkers van ProRail en de NS tot het inzicht kwam: we hadden het spoor nooit aan de vrije markt moeten overlaten.

Dat geldt voor veel meer publieke sectoren, waaronder bijvoorbeeld de post, de kinderopvang en de zorg. Van die laatste sector liet Sander op De Correspondent zien hoe het werk van artsen steeds meer op dat van administratief medewerkers gaat lijken. En hoe de patiënt daar ook de dupe van wordt.

Ik zag de noodzaak van het boek, maar ook de uitdaging het op zo’n manier uit te geven dat we de mensen werkzaam in publieke diensten én de gebruikers ervan aan het lezen zouden krijgen.

Hoe benader je de lezer?

We begonnen werknemers binnen de publieke sectoren te benaderen. We vroegen bijvoorbeeld een machinist om het boek in vroeg stadium te lezen. Ook een kinderarts las het en liet ons weten wat hij ervan vond. Correspondent Politiek Marc Chavannes las mee vanuit zijn politieke en journalistieke expertise, evenals Jeroen Smit, auteur van De prooi over ABN Amro.

Bij verschijnen werkten we samen met vakbonden, de redacties van vakbladen uit de publieke sectoren van Arts & Auto tot OV Magazine, de boekhandel en ook de literaire en politieke pers. Samen bereikten we een grote groep lezers, niet alleen op de werkvloer maar ook in politiek Den Haag.

Maar eigenlijk gaat het boek iedere Nederlander aan. We nemen allemaal weleens de trein, we moeten allemaal weleens naar de dokter. Om te laten zien dat marktwerking in publieke sectoren ons allemaal raakt, hebben we lezers gevraagd hun ervaring met #misluktemarktwerking te delen op De Correspondent en sociale media.

We hopen met die voorbeelden een serie nieuwe verhalen te maken over hoe we zelf een vuist kunnen maken tegen doorgeschoten marktwerking. De oproep leidde tot honderden reacties. Genoeg materiaal voor vervolgverhalen! Daarnaast spreekt Sander met vele lezers tijdens een deze en komende maanden. Het levert interessante discussies op.

Hoe maak je marktwerking voelbaar?

Marktwerking, voor velen blijft het een abstract begrip. Daarom gingen we op zoek naar manieren om het voelbaar te maken, zoals we dat bij ons boek over privacy, Je hebt wél iets te verbergen,ook probeerden. (Dat leidde tot in duizend wc’s met de vraag: ‘Hier doe je de deur toch ook op slot?’)

Wanneer voel je de gevolgen van marktwerking nou echt? Het gevoel dat er daadwerkelijk nog 17 miljoen wachtenden voor u zijn?

Als je wacht, dachten wij.

Daarom hebben we in de boekhandels op stations en in wachtkamers posters opgehangen. En als je dan toch zit te wachten, bieden we de mogelijkheid alvast de inleiding van het boek te lezen. Deze poster hangt bijvoorbeeld in wachtkamers van zorginstellingen in heel Nederland:

Eenmaal aan het lezen hopen we dat de lezer het boek ook daadwerkelijk uitleest. Het boek is bewust bescheiden in omvang, de regelafstand iets groter dan bij eerdere boeken, en het ontwerp, de titel, hoofdstuktitels en tussenkoppen zo toegankelijk mogelijk. Mijn favoriet: ‘Komt een formulier bij de dokter’ in een hoofdstuk over bureaucratie in de zorg. (Het woord ‘bureaucratie’ is ook niet vrij van associaties, dus dat wilden we koste wat kost vermijden.)

Of het werkt? De eerste druk van 10.000 exemplaren is bijna op. Maar een betere meetlat: al die reacties van lezers die ons opgelucht laten weten dat eindelijk iemand dit verhaal, dat ook hun verhaal is, vertelt.


Tot de volgende,

Milou

Mijn nieuwsbrief per mail ontvangen? Dat kan! Bijna elke week stuur ik een mailtje waarin ik je op de hoogte houd van mijn zoektocht naar het lezen, schrijven en uitgeven van de toekomst. Schrijf je hier in!