Huilende kinderen die van hun ouders worden gescheiden en in kooien vastgezet. Het waren heftige beelden uit de Verenigde Staten – waarover zoveel ophef ontstond, dat president Donald Trump er toch maar een eind aan maakte.

Ook premier Rutte gaf aan de situatie zorgelijk te vinden en vonden dat de Amerikaanse ambassadeur op het matje geroepen moest worden.

In dezelfde periode diende Bram van Ojik een motie in tegen het opsluiten van kinderen in Nederland, althans tegen de plaatsing van minderjarigen in vreemdelingendetentie.

Om ons zorgen te maken of op vingers te tikken, hoeven we namelijk het land niet uit. Ook hier sluiten we kinderen op voor ze worden uitgezet. In 2017 ging het en 130 kinderen die met hun ouders werden gedetineerd. Het komt zelfs voor dat ze in isoleercellen worden gezet.

Suïcidale gedachten

Van Ojik hiermee te stoppen, omdat de plaatsing in isoleercellen kan leiden tot ‘suïcidale gedachten en gedragingen, emotionele instorting, chronische depressie, onbeheersbare woede, hallucinaties en een hoge bloeddruk’.

Het voorstel haalde geen meerderheid, ook de partijen die de ambassadeur op het matje wilden roepen, stemden tegen.

‘Geen kind in de cel’ is de naam van de coalitie waaronder Amnesty International, Defence for Children, Stichting INLIA, Kerk in Actie, Stichting Kinderpostzegels Nederland, Stichting LOS, UNICEF Nederland en VluchtelingenWerk Nederland zich verenigen.

‘Creëer een wettelijk verbod op grens- en vreemdelingendetentie bij kinderen’

‘Creëer een wettelijk verbod op grensdetentie (artikel 6 Vw) en vreemdelingenbewaring (artikel 59 Vw) bij kinderen’. Het zijn niet de minsten die voor een alternatief asielbeleid pleiten, maar dit wettelijk verbod is er nog steeds niet.

Dit is ook in strijd met het dat inmiddels door alle landen ter wereld is geratificeerd, behalve In het verdrag staat dat het belang van kinderen bij besluiten die hen aangaan voorop dient te staan. Dat gebeurt niet als migrantenkinderen worden vastgezet, in haar oproep van begin dit jaar geen kinderen in detentie te plaatsen.

Door tegen het voorstel van Van Ojik te stemmen, heeft de Tweede Kamer ook de oproepen van ‘Geen kind in de cel’ en het Kinderrechtencomité Staatssecretaris Mark Harbers (Justitie en Veiligheid, VVD) vindt dat opsluiting en zelfs isolatie van kinderen moet kunnen, onder andere om te voorkomen dat gezinnen met kinderen zich onttrekken aan uitzetting.

Ook niet als uiterste middel

Maar volgens de voorzitter van het VN-Kinderrechtencomité is detentie van kinderen door de daaropvolgende schade ook als uiterst middel niet te rechtvaardigen. ‘There can be no exceptions to this principle.’

Detentie is namelijk een Het gevoel dat ze elk moment opgepakt kunnen worden, leidt al tot trauma’s, en eenmaal vastgezet raken kinderen Ook vragen ze zich af wat ze verkeerd hebben gedaan. Zijn gevangenissen immers niet voor boeven?

‘Ik moest heel veel nadenken. Ik was heel erg bang. Maar ik dacht steeds ‘we hebben niks gedaan’. Dat zei ik tegen mezelf.’

een jongen van zeven, die drie dagen vastzat.

Er zijn genoeg alternatieven

Er is, kortom, genoeg reden om op zoek te gaan naar alternatieven voor detentie. Dat dan geen mensenrechten meer worden geschonden en geen nieuwe trauma’s worden geschapen, zijn niet de enige voordelen. Detentie is ook duurder en minder effectief omdat het niet bijdraagt aan medewerking aan uitzetting.

Dit blijkt uit onderzoek van de International Detention Coalition, een samenwerkingsverband van meer dan 300 organisaties wereldwijd dat zich bezighoudt met immigratiedetentie. Zij troffen meer dan voor detentie aan in meer dan zestig landen. Elk land is anders en pasklare oplossingen zijn er niet, maar het onderzoek toont wel aan dat het mogelijk is om tot alternatieven voor detentie te komen als de wil er is.

Maar precies daar schort het aan, ook in Nederland. Dat blijkt misschien wel het meest uit de motie

Gezinnen met kinderen worden nu soms midden in de nacht van hun bed gelicht door mannen in uniform

Gezinnen met kinderen worden nu soms midden in de nacht van hun bed gelicht door mannen in uniform, de regering wordt gevraagd daarmee te stoppen. Als gezinnen worden opgepakt, dan op zijn minst overdag zonder personeel in uniform, aldus het voorstel. ‘Op humane wijze.’

De meerderheid van de Tweede Kamer stemt tegen en gaat over tot de orde van de dag.

Ja, de praktijk van asielbeleid is weerbarstig en het is makkelijker erover te schrijven dan daarover te beslissen. Maar detentie is geen oplossing en er zijn alternatieven.

En als we het over één basisprincipe eens zouden moeten zijn, is het wel dat kinderen geen slachtoffer mogen worden van het gedrag van grote mensen. Ze zijn zelf niet in staat om wie dan ook op het matje te roepen. Dat moeten wij doen.