Spannend muzieknieuws afgelopen vrijdag: rapper Eminem heeft zonder enige vooraankondiging een nieuw album uitgebracht, waarop hij hard uithaalt naar zijn vijanden én zijn collega’s.

Wie Eminem een beetje kent, weet dat zijn diss-tracks – nummers waarin rappers anderen beledigen – legendarisch zijn. Bijvoorbeeld (2003), over een recensent die Eminem ‘de Hitler van de rap’ noemde, en over rapper Ja Rule die Eminems dochter had beledigd in een track.

Op zijn nieuwe plaat dist hij een hoop populaire rappers. Zo zegt hij dat onder meer die beroemd werd via de streamingdienst de stijl van Lil Wayne kopieert. Dat doet ‘Em’ niet zonder humor: hij rapt dit dan weer in de stijl van Lil Pump: ‘Lil Pump, Lil Xan imitate Lil Wayne / I should aim at everybody in the game, pick a name’.

YouTube
Hier worden diss-tracks van zijn nieuwe plaat op een rij gezet.

De aanleiding voor deze woede? Eminem is kwaad dat zijn vorige album slecht is ontvangen. Toen die plaat, genaamd Revival, in december uitkwam, maakten fans en recensenten er gehakt van. ‘Saaie hooks en tenenkrommende punchlines, Revival is nog zo’n laat-in-zijn-carrière-album dat weinig doet voor zijn nalatenschap’, schreef

Ook was hard: ‘Wanneer je de carrière van Eminem in twee helften zou verdelen, was de eerste helft een zegetocht (denk aan FC Barcelona in de gouden jaren) en de tweede helft een drama.’

Erg volwassen is Eminems reactie niet. Iedere recensent en collega die zijn vorige plaat bekritiseerde is een vijand, ook als ze hem verder op handen dragen. Je zou wat meer beheersing mogen verwachten van de 45-jarige rapper. Toch herinnert dit nieuwe album oude liefhebbers als ik aan iets bewonderenswaardigs: Eminem geeft nooit op.

Liever vechten dan met pensioen

Braafjes met rapperpensioen gaan is niet Eminems stijl. Hij vecht liever, hoeveel mensen hij ook kwaad maakt. Niet voor niets heet het nieuwe album Kamikaze.

Die dwarsheid was altijd al zijn handelsmerk. Om te begrijpen waar de woede vandaan kwam, helpt het een paar dingen te weten over zijn eerdere werk.

Eminem (echte naam Marshall Mathers) groeide arm op in Detroit en had de nodige tegenslag. Van de pestkoppen op zijn school tot psychologisch misbruik – althans vanuit zijn perspectief – door tot de keer dat de duizend dollar die hij en zijn vrouw hadden gespaard voor hun dochters toekomst werd gestolen; veel geld voor een arme man uit een trailerpark.

YouTube
Dit lied benoemt de diefstal van de 1.000 dollar.

Geld verdienen met rap wilde ondertussen maar niet lukken. Op een dag besloot Eminem dat het hem geen fuck meer kon schelen. Hij creëerde een kwaadaardig alter ego genaamd Slim Shady en schold er flink op los. En juist deze versie van hem, die niet probeert te pleasen, sloeg enorm aan.

YouTube
Hier komt Eminem uit de kast als Slim Shady.

In feite vat het goed samen wat er gebeurd is met zijn laatste twee albums. Op Revival probeert hij commercieel aantrekkelijk te zijn. Dat flopt, hij wordt kwaad en komt met iets rauws dat fans wél willen horen.

Die vechtlust typeert al zijn beste werk. Van (2000), tot zijn coupletten op (2001), tot het laatste couplet van (2002).

Rappen wordt moeilijker, rijmen makkelijker

Een ander kenmerk van Eminems werk moet ook benoemd worden: wat hij met teksten doet, is werkelijk briljant. Zijn complexe rijmpatronen en woordspelingen – – zijn beroemd.

YouTube
Eminem bewijst zijn viruositeit op ‘Rap God’ uit 2013.

Ook op zijn nieuwe plaat Kamikaze zijn Ems teksten onnavolgbaar. Hij imiteert de stijl van rappers die hij dist alsof het niets is. Soms rapt hij zo snel dat je hem niet kunt verstaan zonder de tekst ernaast te houden. Bijvoorbeeld op Lucky You, waar hij vliegensvlug rijmt over een trapbeat (trap, kort voor tripletrap, is een populaire stijl binnen moderne hiphop).

Maar veel van die teksten blijven hangen in het soort beledigingen dat ik hierboven beschrijf. Hij zegt weinig dat we niet eerder hebben gehoord. In een zegt hij zelf dat hij het moeilijk vindt nog nieuwe thema’s te vinden. In zijn woorden: ‘Rijmen wordt steeds makkelijker, maar rappen wordt steeds moeilijker.’

Eigenlijk heeft Em al geen geweldig album meer uitgebracht sinds The Eminem Show uit 2002. Dus het is makkelijk om te concluderen dat hij is uitgeteld. Maar toch is Kamikaze rauw genoeg om te bewijzen dat de 45-jarige rapper nog vechtlust in zich heeft.

YouTube
Misschien wel Eminems beste boze nummer, ‘Rabbit Run’.