Beste,

Brexit means Brexit. Dat was en bleef het mantra van Theresa May nadat zij het Britse premierschap in 2016 overnam.

Zij begon in Downing Street drie weken na het referendum waarmee haar voorganger David Cameron voor eens en voor altijd de verdeeldheid over ‘Europa’ in de Conservatieve Partij hoopte af te kopen. Een gok die verkeerd uitpakte, met steeds dramatischer gevolgen.

May behoorde net als Cameron tot de ‘remainers’, die wilden dat het VK in de Europese Unie bleef. Dat verklaart dat zij nu zegt de exit-uitspraak van het volk te willen uitvoeren, maar de uitstap zo zacht mogelijk te maken.

Dat is niet wat de harde brexiteers als Boris Johnson en Jacob Rees-Mogg willen. Zij dromen van een soeverein, van niets en niemand afhankelijk koninkrijk. , houdt het VK nog jaren binnen het Europese rechtsgebied terwijl de Britse regering er na maart volgend jaar niets meer over te zeggen heeft.

May’s worsteling

Direct na publicatie van het 535 pagina’s tellende akkoord met de EU brak in politiek Londen de hel uit. May’s minister voor Brexitzaken, Dominic Raab, trad af. Meer ministers volgden.

Geruchten uit conservatieve kring over een naderende of wat latere afzetting wisselden elkaar in hoog tempo af. En als de premier een directe aanval overleeft moet zij nog zien een meerderheid in het Lagerhuis achter haar akkoord met Brussel te krijgen.

Als May op korte termijn politiek overleeft, dan moeten de 27 andere EU-regeringsleiders eind deze maand het bereikte akkoord ook goedkeuren.

In het daarna voorziene Lagerhuisdebat kan het akkoord worden Waarschijnlijker is dat het wordt afgestemd. May heeft een minieme meerderheid als al haar Conservatieve partijgenoten voor stemmen, wat niet gebeurt.

Haar enige kans is voldoende Labour-leden die liever dit compromis dan de harde Brexit zonder enig akkoord verkiezen. Labourleider Corbyn mikt op maximale chaos en nieuwe verkiezingen. Ook zijn fractie is sterk verdeeld. De kans dat het Europa-dilemma het VK vrijwel maakt is reëel aanwezig.

De Britten merken nu pas beetje bij beetje hoe verweven hun economie, hun recht en hun handelsrelaties zijn met de andere EU-landen.

Rutte over Brexit

De Nederlandse minister-president wilde vrijdagmiddag geen commentaar geven op de onstane situatie. Als vakgenoot wilde hij wel zeggen dat hij May’s optreden onder moeilijke omstandigheden ‘knap’ vond.

Overigens noemde hij Brexit slecht nieuws. Hij zei: ‘De huidige situatie is beter dan de voorgestelde evenwichtige deal. Brexit kent alleen verliezers’.

De Nederlandse regering blijft rekening houden met alle mogelijke scenario’s, ook een harde Brexit zonder overgangsregelingen. Zowel overheid als bedrijfsleven moeten zich op die mogelijkheid voorbereiden.

Rutte over een Europees leger

De premier sprak zich voor zijn doen bijzonder duidelijk en fel uit over Franse en Duitse ideeën om te komen tot de vorming van een Europees leger. Kanselier Merkel pleitte daar deze week nog voor in een tot het Europees Parlement.

Rutte begon zijn wekelijkse persconferentie er mee: het zijn ‘onverstandige voorstellen’. De Navo blijft voor het kabinet de hoeksteen van de Nederlandse veiligheid.

De premier wees er op dat 80 procent van de NAVO-capaciteit afkomstig is van buiten de EU. De VS zijn onmisbaar voor de Europese veiligheid. ‘De EU kan zijn eigen veiligheid niet waarborgen’.

De NAVO is en blijft essentieel voor Europa én voor de VS, zei Rutte. Hij ziet ook niets in de gedachte van en Europees leger als onderdeel van de NAVO.

Rutte’s pensioennacht

In de nacht van donderdag op vrijdag zag de premier zijn bed niet. Hij zette met zijn aanwezigheid opnieuw kracht bij aan het streven van de regering om een akkoord te krijgen over een nieuw pensioenstelsel.

Het werd weer licht Het huidige stelsel, dat alom wordt geprezen, is volgens Rutte niet bestand tegen de grote demografische veranderingen die zich voltrekken.

Het kabinet zou bereid zijn om de stijging van de AOW-leeftijd wat te matigen. De vakbeweging zou zzp’ers met een afhankelijke positie op de arbeidsmarkt (dus zonder echt eigen bedrijf) in het pensioenstelsel willen betrekken. Werkgevers en VVD/D66 zouden daar niet voor voelen.

Geruchten, geruchten. Het wachten is op witte rook.

De gekozen burgemeester..

... is iets dichterbij gekomen. Het wetsvoorstel van D66 om de burgemeestersbenoeming uit de Grondwet te halen, werd deze week in de Eerste Kamer verdedigd door de nieuwe D66-fractievoorzitter in de Tweede Kamer Rob Jetten.

Vooral bij het CDA waren nog flinke bezwaren, maar het ziet ernaar uit dat dit project van D66 dinsdag op een in de Senaat kan rekenen.

Met dat groene licht verdwijnt de verplichte benoeming door ‘Den Haag’. Vervolgens moet nog worden geregeld hoe de burgemeester wordt gekozen (door de gemeenteraad of door de kiezers van de gemeente).

Jetten moest wel toezeggen dat burgemeesters onpartijdig en onafhankelijk blijven. Hoe, dat moet blijken. Zeker als zij worden gekozen door alle kiezers na een campagne met partijpolitieke rugnummers.

Er moet ook nog worden bedacht wat de verhouding zal zijn tussen de burgemeester en de fracties. Een raadsmeerderheid die niet met de burgemeester door één deur kan, wordt onhandig. Een oplossing zou kunnen zijn dat de leider van de grootste fractie burgemeester wordt.

PvdA kiest lijsttrekker Eerste Kamer

Na een wekenlange tourneerace, waarin vier kandidaten langs de zaaltjes gingen, kozen de leden van de PvdA een lijsttrekker voor de Eerste Kamerverkiezingen.

Het werd oud-Tweede Kamerlid bekend van de zelfstandigenvakbond AVV.

Het zijn wat merkwaardige debatten geweest voor dat lijsttrekkerschap. Er zijn namelijk geen Eerste Kamerverkiezingen. Althans niet voor gewone kiezers.

Op 20 maart 2019 mogen alle kiesgerechtigden in hun provincie de nieuwe Provinciale Staten kiezen. Op 27 mei kiezen die nieuwe Staten via een vrij ingewikkeld de nieuwe 75 leden van de Eerste Kamer.

Als de PvdA een of meer zetels in die nieuwe Senaat haalt zal Mei Li Vos daar waarschijnlijk fractievoorzitter van zijn.

Schandaaljubileum

Tom-Jan Meeus wees er deze week op dat mestfraude welig tiert in Nederland. Al vijftig jaar.

Steeds wordt het ontdekt, een plan van aanpak opgesteld, een verbeteringstermijn afgesproken met de sector. En dan wordt het stil.

Een paar jaar later blijkt het er nog te zijn. En erger te zijn geworden.

Volgt een nieuw plan.

Een schrijnend

En ten slotte ...

.. hield het nieuwe VVD-Kamerlid Thierry Aartsen een warm voor bloemencorso’s. Die worden ten onrechte zonder subsidie afgewikkeld terwijl het Concertgebouw 7 miljoen vangt van de belastingbetaler.

Aartsen had zijn cijfers niet op orde, want het gebouw krijgt geen geld van het Rijk. Hij trad overigens ook in de voetsporen van een vroegere cultuurspecialist van de VVD, Halbe Zijlstra.

De kaalslag die diens bezuinigingsbeleid als staatssecretaris o.a. op musea en muziekonderwijs aanrichtte zijn nog voelbaar. Ook hij kwam op voor gewonere cultuur.

... werd de intocht van Sinterklaas in Zaanstad niet alleen ingeluid met kort gedingen en uitwisseling van harde verwijten. Er was ook vrede in de schoorsteen: een gewoon tussen ‘blokkeerfriezen en zwartepietactivisten’. Tot slot een mooi van hoe het zo is gekomen.

... en besloot het kabinet cassatieberoep in te stellen tegen het Urgenda-vonnis. De mag zeggen of de staat genoeg heeft gedaan om burgers te beschermen tegen de gevolgen van klimaatopwarming.

Wil je op de hoogte blijven van mijn artikelen? Elke zaterdag mail ik een Politieke Weekbrief waarin ik samenvat wat me de afgelopen politieke week opviel en wat er staat te gebeuren, in Nederland, Europa en de VS. Wil je die ontvangen en mijn Politieke Dagboeken en andere verhalen in je inbox krijgen? Meld je dan aan! Schrijf je hier in!