We zijn dol op lessen uit de natuur. En vaak lees ik hoe het leven wordt uitgelegd in termen van dominante mannetjes die strijden om de betere wijfjes met inzet van allerhande strategieën.

‘Neem een voorbeeld aan de triomferende kreeft met zijn 350 miljoen jaar aan praktische wijsheid’, schrijft psycholoog Jordan Peterson dan in kassucces Winnaarmankreeften lopen rechtop, dus loop zelf vooral Anders ontwikkel je nog een krom loser-brein met bijbehorend seksloos bestaan. Regel 1.

Prima hoor, maar deze vrouwendag geef ik je liever een heel ander soort verhaal mee ter overweging. Een verhaal dat ik mannen graag vertel, gebaseerd op diezelfde natuur.

Namelijk, het verhaal van de heersende vrouw.

De onrendabele man

Want, beste vrouwbeestjes, wij zijn in de meerderheid op deze planeet. En dat is niet omdat Azië recentelijk een voorkeur ontwikkelde voor Neen. Dit komt door de insecten. Sociale insecten: de wespen, de mieren, de bijen.

Ik vond het altijd geestig dat in navolging van de oude Grieken het bijenvolk eeuwenlang als de ideale samenleving werd gezien. Met een sterke koning aan kop en gedweeë werkbijen daaronder, die zonder enig onderling conflict onverdroten richting een gezamenlijk einddoel ploeterden.

Bleek die ideale samenleving opeens vrijwel geheel uit vrouwen te bestaan.

Want alle werkbijen zijn vrouw. Met aan het hoofd een koningin, weten we nu. Een bijenkorf kent helemaal geen koningen. Bijen hebben wel mannetjes – de darren – maar die zijn doorgaans zo nutteloos dat toen Aristoteles de manbijen bestudeerde, hij dacht dat het parasitaire bijen waren van een geheel andere soort.

Het enige doel dat een dar dient is het bevruchten van die koningin. Daartoe krijgt hij En bij het orgasme explodeert hij. In afwachting van jonge koninginnen houden vrouwbijen een kleine verzameling darren in leven. Maar als de dagen korter worden en het voedsel schaarser, jagen ze de onrendabelen de korf uit, de dood in.

In weerwil van is de manbij dus maar een luxeproduct voor eenmalig gebruik.

Dit is terra femina

Lang niet alle insecten zijn sociaal zoals de bij, maar de soorten die het zijn, vind je overal op aarde en in groten getale. Zo zijn mieren dermate succesvol dat hun opgetelde biomassa die van Dat zijn een hoop mieren per mens. En

Je leest de verbazing van de pagina’s af wanneer entomoloog Anne Sverdrup-Thygeson in haar boek Terra insecta (2018) concludeert dat je net zo goed kunt spreken van ‘terra femina’.

Eén grote denker uit het verleden was wél op de hoogte van dit alles. De uitvinder en visionair Nikola Tesla: de man achter de radio, röntgenstraling en het principe van draadloze energieoverdracht, die ijverde voor gratis elektriciteit voor iedereen – we vernoemden een dure elektrische auto naar hem.

Honderd jaar terug zei deze Tesla in een zeer ‘Het leven van de bij zal het leven van de mens zijn.’ Tesla zag de bijenmaatschappij niet als ideaal, maar als onvermijdelijk. Want:

‘De vrouwelijke geest heeft laten zien dat ze niet onderdoet voor die van de man, en als generaties elkaar opvolgen zal haar capaciteit groeien: de gemiddelde vrouw zal eerst net zo hoogopgeleid zijn als de gemiddelde man, en dan hoger […]. De vrouw zal haar verleden negeren en de samenleving opschrikken met haar vooruitgang.’

Een korf vol embryotech

Tot zover klopt Tesla’s profetie Vrouwen zijn inmiddels hoger opgeleid dan de man, verdienen vaak meer en verwerven steeds meer macht. Ook daaraan komt een einde, dacht Tesla:

‘Het toetreden van vrouwen tot nieuwe beroepsgroepen, en hun geleidelijke overname van het leiderschap, zal de vrouwelijke gevoeligheden eerst afstompen en daarna oplossen. Dit zal het moederinstinct verstikken, zodat het huwelijk en moederschap mogelijk weerzinwekkend worden en de menselijke beschaving steeds verder convergeert naar de perfecte beschaving van de bij.’

Ons geboortecijfer daalt inderdaad al jaren. En steeds minder mensen trouwen.

Nu zullen mensvrouwen geen ‘koninginnen’ uit hun midden kiezen die nageslacht mogen baren voor de rest, maar de ontwikkeling van artificiële baarmoeders biedt hier uitkomst. Alsook de steeds verdergaande embryotechnologie die weldra uit elke combinatie van cellen een levensvatbaar embryo tovert. Who needs men?

De bij achterna

Insectwetenschappers zeggen wel dat we veel van sociale insecten kunnen leren.

Hun gemeenschappen staan immers voor dezelfde problemen als wij. Hoe handhaaf je de volksgezondheid? Hoe richt je een infrastructuur in voor informatie- en goederenoverdracht? Hoe bewaar je de vrede? Welke taakverdeling werkt? Maar met dit verschil: waar de Homo sapiens nog maar enkele tienduizenden jaren aanmoddert, hebben insecten er tientallen miljoenen jaren aan maatschappelijk stresstesten op zitten.

Dus willen we à la Jordan Peterson geïnspireerd raken door de praktische wijsheid van organismen die eindeloos veel langer met zelfde bijltjes hakken als wij – ik zeg: zie de bij.

Ergens in de evolutie heeft die bij geconcludeerd dat mannen meer energie kosten dan opleveren.

Dit geluid hoor je nu zelfs onder de mensmannen zelf. Jonge denker Rutger Bregman spreekt wel van ‘het grootste probleem van deze tijd: de man’. Een feit dat van de grafieken, staafjes en tabellen afspat.

Gevangenissen zitten ze gebruiken meer drank en drugs, zijn harder gokverslaafd, storten de wereld geregeld in een oorlog of financiële crisis. En hun wens gezien te worden als ‘heel erg mannelijk’ bracht ons hooligans, potenrammers en roekeloze bankiers.

Het is niet ondenkbaar dat mens en bij dezelfde oplossing zullen vinden voor hetzelfde probleem.

Op de hoogte blijven van m’n avonturen in niet-mensland? Ik schrijf over die andere 99 procent van de wereld: van pluizige pauwspin tot mens-varken-hybride. In deze mail houd ik je geregeld op de hoogte van vragen die ik heb, stukken die ik schreef of mooie wetenschapsverhalen van anderen. Schrijf je hier in voor mijn wekelijkse mail

Meer lezen?

98 procent van alle diersoorten op aarde heeft een pr-probleem. En dat is slecht nieuws voor iedereen Insecten doen al het vuile werk: poep verwerken, lijken ontbinden. Maar ook: bloempjes bestuiven. Toch is hun imago niet zo best. Daar moeten we iets aan doen. Want een dramatische daling van het aantal ongewervelden bedreigt onze groene aardkloot. Lees het verhaal van Tamar hier terug