/dc-useruploads-images/bab201a0bec74fc4b973ef60e4950358.png)
Damiaan Denys is een vooraanstaand psychiater. Hij doceert aan de Universiteit van Amsterdam, werkt bij het Academisch Medisch Centrum en is (nog een paar maanden) voorzitter van de Nederlandse Vereniging voor Psychiatrie. Hij was in 2017 te zien en te horen bij Zomergasten. Zijn stem heeft invloed.
Op 21 september gooide hij in een interview in NRC Handelsblad een knuppel in het hoenderhok: het ís niet normaal om mooi en succesvol te zijn en alles op orde te hebben.
Er is volgens Denys juist iets grondig mis met die levenshouding. Wij denken dat het leven maakbaar is, en dat we er volledige controle over kunnen hebben. Maar dat is onjuist. De torenhoge ambities die ermee gepaard gaan, veroorzaken vooral dat we niet kunnen omgaan met verlies, mislukking en lijden. ‘Onze weerbaarheid is zo laag.’
De psychiatrie wordt overvraagd
Het uiteindelijke gevolg is dat veel te veel mensen een beroep doen op de psychiatrie of anderszins om psychologische hulp vragen. De geestelijke gezondheidszorg wordt overvraagd.
Denys zou het dubbel zo moeilijk maken voor mensen met een psychische hulpvraag om ermee naar buiten te komen
En dat terwijl er binnen afzienbare tijd een ernstig tekort zal ontstaan aan bevoegde psychiaters. Hij stelt dat de psychiatrie specifiek bedoeld is voor de 7 procent van de patiënten die echt chronisch psychisch ziek is. En voor alle anderen die om hulp vragen, moet een andere oplossing gezocht worden.
Het kwam hem op gepeperde kritiek te staan. Hij zou talloze mensen met psychische klachten in de kou willen laten staan en het dubbel zo moeilijk maken voor mensen met een psychische hulpvraag om ermee naar buiten te komen.
De reacties zijn hem niet in de koude kleren gaan zitten, blijkt nu. In het gesprek doet hij een poging om zijn standpunt omstandig en genuanceerd te verduidelijken.
De levenskunst van Damiaan Denys
De gezondheidszorg als sector heeft een probleem, zegt hij. Dat zal de komende jaren alleen maar nijpender worden, gezien de beperkte budgettaire middelen.
Angst treedt op als onzekerheid zich aandient
Maar de samenleving als geheel heeft ook een flink probleem. Noem dit het gebrek aan zingeving. Mensen dienen te consumeren en te produceren en worden daarmee zelf een product dat niet mag haperen. Dat dit geen ideale manier is om je leven vorm te geven, weten we. Maar wat is dan wél een goed en zinvol leven?
Volgens Damiaan Denys spelen drie dingen een voorname rol in wat hij In de levenskunst noemt. Schoonheid, angst en sterfelijkheid. Het eerste geeft een gevoel van gelukzaligheid. En duidt erop dat iets klopt of niet. In de omgeving, in de mens.
Angst en dood zijn betekenisgevers. Angst treedt op als onzekerheid zich aandient. Op momenten dat we kunnen kiezen voor iets nieuws. Onbekend terrein betreden waar je nieuwe kanten van jezelf en het leven kunt ontdekken. Angst is in deze betekenis een zinvolle waarde die de weg kan bereiden naar vrijheid. Tenminste, als je aanvaardt dat ze er is en haar niet als belemmering ziet.
Voor de dood geldt net zoiets. Denys is er naar eigen zeggen veel mee bezig, omdat dit hem met de neus op de feiten drukt. Niet alleen zit hij dagelijks in zijn praktijk tegenover mensen die zeggen dat ze dood willen, maar sinds een aantal jaren is hij zich ook meer bewust van zijn eigen eindigheid. Ook dat is zinvol. Want het betekent dat je dwingender keuzes moet maken over de dingen die je graag wilt doen in de beperkte tijd die je nog ter beschikking staat.
Er zijn dus wel een paar levenslessen te ontlenen aan dit goede gesprek. Leer omgaan met onzekerheid. Het bevrijdt. En koester je tijdelijkheid. Want die maakt dingen echt belangrijk. Alsof er bloemknoppen opengaan die voorheen gesloten waren.
Meer luisteren?
Deze drie rolmodellen laten zien: zo kun je schooluitval tegengaan
Het is een bijzonder drietal. Mohammed Kodad en de broers Mohamed en Anouar el Haichar. Alledrie jong, alledrie leraar in exacte vakken op het Calandlyceum in Osdorp. Op zekere dag besloten ze keihard te werken aan de schooluitval in hun wijk. In no time meldden zich vijfhonderd leerlingen voor hun huiswerkklas.
In het Suriname van vlak na de slavernij overheerste niet de woede over de wreedheden, maar dankbaarheid over de afschaffing
Het debat over het slavernijverleden van Nederland kenmerkte zich lange tijd door ontkenning en bagatellisering – of juist bewieroking van bepaalde heldhaftige vormen van verzet. Pas nu komt er ruimte om te zien hoe het leven écht was destijds in Suriname, zegt historicus Karwan Fatah-Black, die er het boek Eigendomsstrijd over schreef.
Dit verhaal heb je gratis gelezen, maar het maken van dit verhaal kost tijd en geld. Steun ons en maak meer verhalen mogelijk voorbij de waan van de dag.
Al vanaf het begin worden we gefinancierd door onze leden en zijn we volledig advertentievrij en onafhankelijk. We maken diepgravende, verbindende en optimistische verhalen die inzicht geven in hoe de wereld werkt. Zodat je niet alleen begrijpt wat er gebeurt, maar ook waarom het gebeurt.
Juist nu in tijden van toenemende onzekerheid en wantrouwen is er grote behoefte aan verhalen die voorbij de waan van de dag gaan. Verhalen die verdieping en verbinding brengen. Verhalen niet gericht op het sensationele, maar op het fundamentele. Dankzij onze leden kunnen wij verhalen blijven maken voor zoveel mogelijk mensen. Word ook lid!
