Beste,

Een gevulde politieke weekbrief, voor twee weken.

Politieke daadkracht: korte adem, langdurige gevolgen. Prima als er eerst deskundig is nagedacht. Deze week bleek weer ’s dat het daar op veel terreinen aan ontbreekt.

Vrij willekeurige voorbeelden:

  • Het toeslagenmoeras van de Belastingdienst blijkt dieper en dieper.
  • De ICT-problemen van het UWV, symptomatisch voor de overheid.
  • De renovatie van het Binnenhof wordt steeds gênanter.
  • Het onderwijs dreigt te worden opgescheept met modieuze hervormingen.
  • Een nieuw pamflet van huisartsen dat de zorg vastloopt in pseudomarktregels.

Zulke langlopende problemen kunnen in zicht komen in zo’n week waarin geen grote rampen of ruzies alle aandacht opeisen. Maar het onvoldoende doordachte marktdenken bezorgt ons nog steeds een onnozele overheid. En politici die onvoldoende oog hebben voor uitvoerbaarheid.

Belastingdienst nooit ingericht voor toeslagen

Je kan zeggen: we willen met z’n allen een superrechtvaardige, sociale samenleving. Dat is mooi, maar keer op keer blijkt dat we dat te haastig organiseren, met asociale

Bekend voorbeeld is de Belastingdienst. De Algemene Rekenkamer beschreef meer dan eens hoe die dienst worstelt met te veel opdrachten van de politiek, die zij moet uitvoeren met verouderde ICT-systemen, waar bijna niemand meer het fijne van begrijpt.

De toeslagenmisser van de maand is het bruusk stopzetten van de kinderopvangtoeslag op vermoedens van fraude. Dat gebeurde op grond van verouderde gegevens, blijkt nu. Maar de terugvordering was meedogenloos.

erkent de staatssecretaris van Financiën nu. Eerder had hij de Kamer onjuist over de harde aanpak door de Belastingdienst.

Ook zo’n politieke vondst die al jaren onrechtvaardig uitpakt: de belasting op fictief rendement. De zegt nu voor het eerst: die was buitensporig.

Zelfs als het kabinet er iets aan zou willen doen, zou het niet zomaar opgelost zijn. De Belastingdienst is al zo overvraagd dat zij een belasting op het werkelijk gemaakte rendement voorlopig niet aan kan.

UWV, zelfde verhaal

Het is langer bekend dat ook uitkeringsinstantie UWV worstelt met de steeds weer wisselende opdrachten uit politiek Den Haag. Die moet zij ook verwerken met verouderde ICT-systemen, een gebrek aan deskundigen in de eigen (door opeenvolgende bezuinigingen getroffen) organisatie en een bijna-fatale afhankelijkheid van enkele ICT-dienstverleners.

publiceert er dezer dagen een goede serie over. Wat bij het UWV gebeurt, is tekenend voor wat bij de rijksoverheid in de breedte is gebeurd: te ingewikkelde wetgeving, de instantie runnen als een bedrijf, het heersende idee dat alles uitbesteed of ingehuurd kan worden, onvoldoende kennis in huis hebben, de klant zien als een lastpak die niet te vertrouwen is, en straffe wetgeving om hem aan te pakken.

Huisartsen luiden weer de noodklok

In 2015 tekende een ruime meerderheid van huisartsen het pamflet Het Roer Moet Om. De verzamelde zorgelite, minister, zorgverzekeraars, koepels, zelfs de concurrentieautoriteit waren het eens: er zijn te veel regels die tijd en aandacht afnemen van de eigenlijke zorg.

Ondanks tal van schrapsessies blijkt het onkruid van de bemoeizucht en controledwang hardnekkig. De huisartsen publiceerden deze week opnieuw een pamflet. Mogen we eindelijk samenwerken in de zorg, in plaats van te worden aangepakt op verboden concurrentie?!

De huisartsen staat het water aan de lippen, maar zij formuleren het vriendelijk. Deze laat zien dat zij geen kant uit kunnen met een spreekkamer vol ingewikkelde patiënten.

Onderwijs, docenten zijn de deskundigen

Nog voor de eindexamentassen aan de vlaggenstokken hingen schreef Aleid Truijens in de Volkskrant dat het Nederlandse onderwijs in gevaar is door modieuze moderniseringsdrang.

De columniste, die het onderwijs al jaren volgt, wees op de ondermijning van het onderwijs door de stille, maar van het curriculum die uitgaat van vage onderwijsconcepten. ‘Zonder kennis kun je niet kritisch denken.’

Rector en historicus Jan Drentje worstelde zich door het advies voor nieuwe lesprogramma’s. Hij weegt de voorstellen en voor veel meer aandacht voor de inbreng van docenten. Zij zijn de echte deskundigen.

Binnenhof, het deskundigenmisverstand

Een schandaal suddert voort. Het Rijksvastgoedbedrijf, de marktachtige gedaante van de vroegere Rijksgebouwendienst, heeft vastgesteld dat het Binnenhof brandgevaarlijk is en lekt.

De historische gebouwen waar de Tweede en Eerste Kamer, de minister-president en de Raad van State deels huizen, moeten ontruimd worden. De Tweede Kamer wordt voor jaren verstopt in het onherbergzame waar vroeger Buitenlandse Zaken huisde.

Inmiddels is er een enorme heisa ontstaan over de renovatie. Ankie Broekers-Knol trok, toen zij nog voorzitter van de Eerste Kamer mocht zijn, het behoud van dat historische gebouw naar zich toe.

De rijksvastgoedlui hebben een kennelijk op dit punt zwakke staatssecretaris allerlei plannen aangepraat, die ook nog eens geheim moesten blijven.

Architecten zijn nodig, maar het is het parlement dat de belichaming en hoeder van onze democratie is. Tweede en Eerste Kamer hadden zich nooit op de tribune moeten laten zetten.

Nu is gevraagd om alle ruziënde partijen bij elkaar te brengen. Hopelijk kan hij enig historisch besef terugbrengen in deze epische knoeiboel.

Justitie: stoepje schoon

Het ministerie van Justitie heeft de laatste jaren een solide reputatie opgebouwd als het gaat om politiek laten voorgaan op de rechtsstatelijkheid.

Steevast wordt er beterschap beloofd. Ook vorig jaar toen Nieuwsuur onthulde dat ambtelijke druk ten gunste van politiek wenselijke wijzigingen was uitgeoefend op het ministeriële onderzoekscentrum WODC.

De nieuwe minister Grapperhaus zei de Kamer toen dat het niet de cultuur van zijn ministerie was achter de klokkenluiders aan te gaan.

Dat blijkt nu wel het geval te zijn. Het OM heeft een ingesteld. Lekken is een communicatiestrategie in Den Haag. Soms wordt er onderzoek ingesteld. Hoor je zelden meer van. Nu Justitie pijnlijk in het nieuws kwam, wordt opeens het strafrecht uit de kast gehaald.

Een moedige minister zou nu zeggen: moesten we maar niet doen. Het OM wordt toch meestal al behandeld als een buitendienst.

Provincies en Forum voor Democratie

Het succes van Forum voor Democratie bij de Provinciale Statenverkiezingen heeft niet geleid tot massale aan de provinciebesturen. Alleen in Limburg is het gelukt.

Het voorzitterschap van de Eerste Kamer lijkt FvD-kandidaat Toine Beukering ook te ontgaan na zijn over joden die als makke lammetjes hun noodlot tegemoet liepen en de MH17 die misschien was neergehaald door

Volgende woensdag komt het Joint Investigation Team (JIT) met nieuwe mededelingen over de MH-17-ramp. Naar verluidt namen van vermoede daders.

Misschien helpen de FvD-jongeren ook niet mee met hun enthousiasme vorig weekend. Zij gaan de beschaving redden. Daarvoor hebben zij ‘doorzettingskracht nodig, discipline, overwinningsdrang, ja, zelfs

Brexit: ‘charmante leugenaar’ Johnson op winst

De Conservatieve Lagerhuisleden in Londen zijn verwikkeld in een gezelschapsspel om een nieuwe leider te kiezen. Die mag automatisch premier worden want de Conservatieven hebben een bijna-meerderheid.

Alle verstandige columnisten hebben hun laatste poging tot objectiviteit laten varen. Lees wat Financial Times’ top-analyticus schrijft over de favoriete Brexit-variant van de waarschijnlijke winnaar Boris Johnson: ‘A no-deal Brexit would be a lunacy wrapped up in a stupidity’.

The Guardian-columnist legt uit hoe de oud-burgemeester van Londen en oud-minister van Buitenlandse Zaken zich overal uit- en ingebluft heeft, maar ook heeft bewezen een flexibele ruggengraat te hebben. Dat zal nodig zijn want hij zal vóór 31 oktober de realiteit recht in de ogen moeten kijken.

En ten slotte...

...houdt de VVD vandaag een partijcongres. De grootste partij van het land, die moeite heeft leden vast te houden, noemt het een Festival. Niks saaie reglementen. Een poging politiek gezellig te maken.

En een kans te kijken of het van fractievoorzitter Dijkhoff wil vliegen. Hij dat de VVD rekeningrijden moet overwegen. Niet om files te bestrijden maar om de elektrische rijders eerlijk mee te laten betalen.

...en sluit vandaag het FNV leden-referendum en stemt het ledenparlement over het pensioenakkoord. Premier Rutte had goede hoop.

P.S. De volgende Politieke Weekbrief verschijnt over twee weken.

Wil je op de hoogte blijven van mijn artikelen? Elke zaterdag mail ik een Politieke Weekbrief waarin ik samenvat wat me de afgelopen politieke week opviel en wat er staat te gebeuren, in Nederland, Europa en de VS. Wil je die ontvangen en mijn Politieke Dagboeken en andere verhalen in je inbox krijgen? Meld je dan aan! Schrijf je hier in!