Spring naar inhoud
  • ‘Konden we Jesse Frederik maar klonen. Zoals Jesse hier het groepsdenken rondom politieke schandalen ontrafelt, is onnavolgbaar knap.’
    Joris Luyendijk
  • ‘Dit boek laat zien wat er gebeurt als beelden en sentimenten het winnen van feiten en waarden, het collectieve geheugen sleets is en uitvoerbaarheid niet telt in de politiek. Dan verliest de burger die op de overheid is aangewezen.’
    Herman Tjeenk Willink
  • ‘Een Nederlandse versie van The Wire’
    Alexander Klöpping

Tienduizenden families werden vermalen door de overheid. Relaties liepen op de klippen, banen raakten verloren, levens werden verwoest.

In wat bekend kwam te staan als de toeslagenaffaire werden jaren aan kinderopvangtoeslagen teruggevorderd. Met desastreuze gevolgen.

In een thriller van een reconstructie laat onderzoeksjournalist Jesse Frederik zien hoe de toeslagenaffaire tot stand kwam en tot de val van het kabinet kon leiden.

Kies hier hoe je dit boek wil lezen of luisteren

Kies hier hoe jij het boek tot je wil nemen: luisteren of lezen, op papier of op je telefoon, op jouw eigen tempo of wekelijks via een nieuwsbrief.

  1. Lees of luister je het liefst offline?
    Bestel jouw paperback, audioboek of e-book.

  2. Lees of luister je graag online?
    Lees of luister het als serie op De Correspondent

  3. Heb je geen tijd om het verhaal in één keer te lezen?
    Als je je inschrijft voor deze nieuwsbrief, ontvang je wekelijks één aflevering je mailbox.

  4. Ben je boekabonnee?
    Dan hoef je helemaal niets te doen. Je ontvangt het verhaal in je (digitale) brievenbus!

Jesse Frederik in de media

  • Voor verschijning schoof Jesse Frederik aan in de podcast Betrouwbare Bronnen, om te praten over de toeslagenaffaire, zijn onderzoek en de parlementaire verhoren die toen startten.
  • Daarna zat Jesse bij de talkshow Op1 om over de toeslagenaffaire te praten. Presentator Hugo Logtenberg noemde Zo hadden we het niet bedoeld een ‘zeer lezenswaardig boek’.
  • Karel Smouter reageerde in nrc.next op het boek en de kritiek die daarin zit op de rol van journalistiek in de toeslagenaffaire. Hij schreef: ‘De indringende vragen die Frederik opwerpt kunnen niet zomaar terzijde worden geschoven’.
  • In het AD Magazine dook schrijver Ronald Giphart in het nieuwe boekenaanbod. Hij noemde Zo hadden we het niet bedoeld een ‘meeslepende en ontluisterende reconstructie, cirkelend rond de vragen: hoe kon dit gebeuren en wie is er verantwoordelijk?’
  • In het NRC werd Zo hadden we het niet bedoeld genoemd in een stuk over de rol van het NRC bij de toeslagenaffaire, waarin Sjoerd de Jong zich afvraagt ‘of, zoals Jesse Frederik (auteur van een boek over de affaire) over Haagse berichtgeving opmerkte, [NRC] het volgen van wetgeving [had] verruild voor de waan van de dag’.
  • Ook in NRC: een gesprek over de rol van de journalistiek in de toeslagenaffaire. Bas Haan, Joris Luyendijk en Zoë Papaikonomou reageren op een aantal stellingen uit Zo hadden we het niet bedoeld.
  • FD pikte op publicatiedag het nieuws op uit het boek: Directeur-generaal Jaap Uijlenbroek waarschuwde in zijn zwanenzang tegen drieste opsplitsing van Belastingdienst.
  • Hoe kon het gebeuren dat tienduizenden ouders bestempeld werden als fraudeurs en daardoor diep in de schulden kwamen? Op Radio 1, in het programma Dit is de dag, sprak Jesse verder over zijn onderzoek.
  • Ook was Jesse topgast in het radioprogramma In de Middag op BNR. Onder andere de rol van de journalistiek komt voorbij. Maar: 'De journalistiek is nou niet de beroepsgroep die het beste met kritiek kan omgaan.'
  • Met Ernst-Jan Pfauth en Alexander Klöpping ging Jesse nog verder de diepte in. Luister vooral hun Een podcast over media terug.
  • Bij het Radio 2-programma De Wild in de Middag mocht Jesse nu eens in 4 minuten over zijn boek praten. Ruud de Wild stelde hem een paar vragen over zijn boek.
  • Een kritische recensie van Zo hadden we het niet bedoeld verscheen op Follow the Money, waaruit een heel andere visie op journalistiek bleek.
  • ‘Wie Jesse Frederiks reconstructie van de toeslagenaffaire achter elkaar probeert uit te lezen, voelt al snel een knellende hoofdpijn opkomen.’ Zo begon een uitgebreide recensie in de Volkskrant van Pieter Klok.
  • In dezelfde krant schreef Martin Sommer een instemmend stuk over Zo hadden we het niet bedoeld. ‘Ik vind het een knap boek, al was de ontvangst onder vakgenoten niet onverdeeld gunstig’, schrijft hij.
  • De Morgen greep Jesses boek aan voor een bredere bespiegeling over ‘tien jaar Mark Rutte’, waarvoor de auteur Jesse interviewde.
  • Literair weblog Tzum recenseerde Zo hadden we het niet bedoeld. Voor de auteur staat ‘als een paal boven water dat je eerst dit boek moet hebben gelezen voordat je jezelf een mening kunt permitteren.’
  • In Trouw schreef columnist Jamal Ouariachi over de rol van de opiniemakers in Zo hadden we het niet bedoeld. ‘Wel neem ik me vanaf nu voor om telkens voordat ik met schrijven begin, dat ene woord tot me te laten doordringen: Bulgarenfraude. Een woord als een toezichthouder.’
  • NRC Handelsblad recenseerde Jesses boek: veel los, 4 ballen en een aantal kanttekeningen, van journalist Jeroen Wester.

Reacties op Zo hadden we het niet bedoeld

Konden we Jesse Frederik maar klonen. Zoals Jesse hier het groepsdenken rondom politieke schandalen ontrafelt, is onnavolgbaar knap.
Joris Luyendijk
Dit boek laat zien wat er gebeurt als beelden en sentimenten het winnen van feiten en waarden, het collectieve geheugen sleets is en uitvoerbaarheid niet telt in de politiek. Dan verliest de burger die op de overheid is aangewezen.
Herman Tjeenk Willink

Over Jesse Frederik

Foto: Frank Ruiter

Jesse Frederik (1989) is onderzoeksjournalist bij De Correspondent. In 2015 schreef hij met Rutger Bregman Waarom vuilnismannen meer verdienen dan bankiers, waarvan ruim 40.000 exemplaren werden verkocht. Verder schreef hij onder andere voor Follow The Money, nrc.next, de Volkskrant en Vrij Nederland. In 2013 won hij samen met co-auteur Eric Smit de journalistieke prijs de Tegel en in 2018 won hij De Loep voor zijn onderzoek naar het Nederlandse boetebeleid.

Nooit meer een boek van ons missen?

Met een boekenlidmaatschap van De Correspondent heb je al onze boeken als eerste in huis. Automatisch en zonder verzendkosten.

En je draagt bij aan:

  • Onafhankelijke onderzoeksjournalistiek
  • Duurzaam uitgegeven boeken
  • Toegankelijke boeken voor iedereen