Een dagelijks medicijn tegen de waan van de dag

De toeslagenaffaire ontstond doordat gezinnen voor de kleinste foutjes genadeloos werden afgestraft en al hun kinderopvangtoeslagen moesten terugbetalen. Nu is de pendule volledig de andere kant op geslagen: bij de minste aanleiding heb je al recht op riante compensatie, zelfs als je wel degelijk de boel bedonderd hebt. De kosten lopen inmiddels op tot 5,5 miljard euro, elf keer zo veel als vorig jaar nog was begroot.

Stel dat Nederland een premier zou hebben die het klimaat wél serieus neemt, dan zou je vandaag deze toespraak horen. Deel deze deepfake video als je ook wil dat de echte Mark Rutte #klimaatleiderschap toont.

De afwikkeling van de nalatenschap van een laatste ouder is een mijnenveld. Spullen én levens worden herijkt, en de verhoudingen binnen een gezin op scherp gezet. Ik volgde de zeven kinderen van een overleden Brabantse moeder tijdens deze bewogen periode, en ontdekte hoe uniek en tegelijkertijd universeel het erfenisverhaal van een familie kan zijn.

Het was een roerig coronajaar. Maar een nieuwe tijd gloort aan de horizon: we kunnen weer op de redactie werken én we hebben een nieuwe missie en visie geformuleerd. Die deel ik graag met jullie.

Op papier was Nederland klaar voor een pandemie. Maar toen die zich in maart 2020 aandiende, bleek een ding door niemand voorzien: een gigantische vraag naar mondkapjes. Inkoper René Dullaart van het Erasmus Medisch Centrum kreeg bij toeval de bijna onmogelijke opdracht om een paar miljoen mondkapjes voor de zorg te regelen – en liever vandaag dan morgen. De inzet: voorkomen dat ziekenhuizen hun deuren moesten sluiten.

De toeslagenaffaire ontstond niet door kwaadwillende personen of schuldige kabinetten, maar door de dynamiek tussen de regering, de Tweede Kamer, de ambtenarij, de rechtspraak, de pers en wijzelf – kijkers en kiezers. Het aftreden van het kabinet lost dat niet op, en voorkomt ook geen volgende affaire. Het systeem zélf moet op de schop.

De pandemie vergrootte een probleem dat er al langer was: te veel input. Te veel mails, te veel nieuwsberichten, te veel meningen. Mag het wat minder?

Wie niet gezien wordt, wordt niet begrepen en niet gewaardeerd. En andersom: wat we niet begrijpen en waarderen, dat zien we ook niet. Hoe onzichtbaarheid de wereld vormt – als grote ongelijkmaker, maar ook, soms, als privilege.

Het loslaten van een geliefd idee is lastig. Of het nou een hypothese is, een zelfbeeld, een moreel oordeel of een ‘oplossing voor alles’. Hoe kan dat? En hoe kan het anders?

Vanaf een jaar of twaalf worden kinderen ingedeeld op niveaus die ‘hoger’ of ‘lager’ zijn, waaruit ze kunnen ‘opklimmen’ of ‘afdalen’. Daardoor wanen de ‘winnaars’ zich vaak beter dan de rest, en voelen de lagere niveaus zich onterecht de mindere. Geen goede bodem voor een samenleving waarin we het met elkaar moeten zien te rooien.

Indonesië was het eerste land dat na de Tweede Wereldoorlog de onafhankelijkheid van zijn kolonisator, Nederland, uitriep. Deze ‘revolusi’ inspireerde onafhankelijkheidsstrijders overal ter wereld. Met trots presenteren Klara en De Correspondent de nieuwe vijfdelige podcast Revolusi van David Van Reybrouck. Wekelijks bij De Correspondent te beluisteren vanaf 1 mei.

Een miljoen huizen erbij, hoor je steeds in het debat over de woningnood. Maar er is ook een andere optie: de bestaande vierkante meters beter verdelen.

Een nieuwe aflevering van De Rudi & Freddie Show! Met dit keer als gast: niemand minder dan onze eigen klimaatcorrespondent Jelmer Mommers. We hebben het, natuurlijk, over de historische uitspraak van deze week in de zaak Milieudefensie versus Shell.

Het medicijn tegen tunnelvisie, verdeeldheid, coronamoeheid en klimaatsomberte: kosmologisch bewustzijn. Een besef van de duizelingwekkende kosmos helpt je inzien dat we bovenal verbonden zijn met elkaar.

Een auto efficiënt? Eerder het tegendeel. Als je uitrekent wat autorijden wérkelijk kost aan tijd en geld, is het onbegrijpelijk dat het blik nog altijd zo populair is in de stad. Zeker omdat er een waar energiemirakel tegenover staat: de fiets.

Zo snel mogelijk iedereen vaccineren. Dat is de enige uitweg uit de coronacrisis. Maar vanwege internationale patentwetten worden er veel minder vaccins geproduceerd dan zou kunnen. De volksgezondheid zou zwaarder moeten wegen dan de belangen van een handvol farmaceuten.

Wetten worden in Nederland vaak achteloos gemaakt, om snel een politieke wens te regelen. In plaats van normen te stellen. En de overheid overtreedt ze vervolgens met even groot gemak. In dit Politiek Dagboek: geen wonder dat burgers afhaken. Maar gelukkig zijn er ook hoopvolle signalen.