Dit zei ik toen ik de staatssecretaris vijf oplossingen aanreikte voor de schuldenellende

Toen ik vorig jaar de serie Schuldig Kijk de serie hier terug voor het eerst keek, had ik nog niet kunnen bevroeden dat ik een jaar later met de makers een manifest zou overhandigen aan de staatssecretaris, dat er een Kamerdebat zou komen over dat manifest en dat ik uitgenodigd zou worden voor een hoorzitting over schulden.

Het is een beetje uit de klauwen gelopen, maar op een goede manier.

Het afgelopen jaar schreef ik veel over schulden in Nederland, dat leverde ieder verhaal weer meer frustratie op. Niet alleen bij mij was die frustratie er, maar juist ook bij de mensen die er dagelijks mee te maken hebben.

De schuldhulpverleners, de schuldeisers, de schuldenaren - niemand vond dat we het goed geregeld hadden in Nederland.

Maar als iedereen dat vindt: waarom gebeurt er dan niks?

Uit die gedachte is Schuldvrij! ontstaan: dan proberen wij wel wat! En wij, dat zijn dus Sarah Sylbing en Ester Gould (de makers van Schuldig), Annemarie Gehrels (lobbyiste en schuldhulpvrijwilliger) en Pieter Hilhorst (voormalig wethouder Amsterdam en initiatiefnemer van Amargi).

We stelden in oktober een vijftal aanbevelingen op over hoe het volgens ons dan wel moet. Iedereen mocht die petitie ondertekenen.

En dat is gebeurd: deurwaarders, schuldhulpverleners, bewindvoerders, rechters, schuldeisers en nog 29.650 mensen die het met ons eens waren tekenden. Kijk hier waarom Nederland schuldenvrij moet worden.

Hoe we werden ontvangen

Gisteren overhandigden we ons Schuldvrij!-manifest Lees hier het manifest. met alle ondertekenaars aan zowel staatssecretaris Tamara van Ark als de Tweede Kamercommissie Sociale Zaken. Dat leverde een boekwerk op van Gouden Gidsformaat.

Wij lazen het voor de overhandiging en waren diep onder de indruk. Zo veel mensen! Maar ook: zo veel indrukwekkende persoonlijke verhalen die mensen schreven bij hun steunbetuiging.

De staatssecretaris vertelde bij de overhandiging dat ze van schulden één van haar drie speerpunten wilde maken deze kabinetsperiode. ‘Ik wil de schuldenaar centraal stellen, niet de organisaties.’

Ze was blij met onze aandacht voor het onderwerp. ‘Laten we contact houden. Wij zullen het vast niet altijd eens zijn, maar hou me alsjeblieft scherp.’

We gaven haar een prachtig kunstwerk van een enorme stapel schuldenpost, gemaakt door onze beeldredacteuren Isabelle van Hemert en Yara van der Velden. Stapels brieven die wij in de aanloop naar ons manifest hadden opgehaald door het hele land. Ze zou het kunstwerk een mooie plek geven in haar werkkamer. ‘In het oog is in het hart,’ zei ze.

Dat waren hoopgevende geluiden. Anderhalf uur later, in de Tweede Kamer werd het nog hoopgevender. Kamerleden Jasper van Dijk (SP), Linda Voortman (GroenLinks), Gijs van Dijk (PvdA), Rens Raemakers (D66), René Peters (CDA) en Leendert de Lange (VVD) waren uitgerukt om ons manifest in ontvangst te nemen.

Ook in de Kamer is er een duidelijke wil om écht dingen te veranderen. Kamerlid René Peters (CDA) zei na ontvangst dat het schuldenvraagstuk wat hem betreft geen partijpolitiek slagveld hoeft te worden. ‘We moeten dit nu gewoon oplossen,’ aldus de voormalig wethouder van Oss.

Hoe gaat het verder?

Deze week zullen we nog meer horen over schulden, donderdagavond om 20:30 is er een Kamerdebat over ons Schuldvrij!-manifest. Leuk als jullie komen kijken, Lees hier waar je moet zijn. maar je kunt het natuurlijk ook livestreamen.

En dan, op 12 februari, vindt er nog een rondetafelgesprek in de Tweede Kamer plaats met deskundigen over schuldenproblematiek. Daarvoor ben ik ook uitgenodigd.

‘Er is voor mij persoonlijk geen onderwerp geweest waar ik zo verdrietig van ben geworden’

Kortom: het onderwerp leeft. En ik durf te zeggen dat wij daar een rol in hebben gespeeld.

Dit was ongeveer mijn verhaal bij de overhandiging:

‘Dit manifest is ontstaan uit een gedeelde frustratie bij ons over hoe we in Nederland omgaan met schulden. Er is voor mij persoonlijk geen onderwerp geweest waar ik zo verdrietig van ben geworden.’

‘Dat komt omdat ik me keer op keer afvraag: voor wie doen we dit nou zo? De belastingbetaler betaalt honderden miljoenen aan hulpverleners, die uiteindelijk weinig hulp kunnen bieden. De schuldeiser ziet zijn geld niet terug. En schuldenaren komen terecht in een uitzichtloze situatie.’

‘Hier wordt niemand beter van.’

‘Als we kijken naar de ondertekenaars van ons manifest, dan zie je dat die frustratie breed gedeeld is. Dit is niet slechts een collectie van organisaties die opkomen voor zielige mensen; we hebben rechters, deurwaarders, bewindvoerders en de grootste schuldeisers van ons land achter onze boodschap gekregen.’

‘Dat geeft dit kabinet een mandaat om nu eens niet de gaten in onze wetgeving te beplakken met goedkope ducttape, maar om fundamenteler te werk te gaan. Om het bureaucratische moeras van de schuldenindustrie te dempen. En orde te scheppen in de chaos.’

‘Ik wil twee suggesties uitlichten.’

‘Ten eerste, stop nu eindelijk met het beboeten van armoede. Nog steeds komt er voor mensen die al zes maanden hun zorgverzekering niet betalen een kwart extra premiegeld bovenop. Nog steeds verdrievoudigt het CJIB de kosten bij het te laat betalen van een verkeersboete. Een incassobureau mag van de wet maar 15 procent rekenen, de overheid rekent rustig 300 procent. Laat de staat alsjeblieft een voorbeeldfunctie vervullen.’

‘Ten tweede, maak de schuldhulpverlening simpeler. In Den Haag verstuurt de schuldhulpverlening meer dan 80.000 brieven per jaar aan schuldeisers met steeds diezelfde vraag: gaan jullie akkoord met ons betalingsvoorstel? De schuldeisers moeten die brieven weer beoordelen en beantwoorden. Het kost iedereen bakken energie en tijd.’

‘Draai dit gewoon om. De schuldhulpverlening kijkt wat iemand kan aflossen en legt vervolgens een dwingend voorstel op aan alle schuldeisers. Als iemand het er niet mee eens is, kunnen ze in hoger beroep. Dat scheelt een hoop gedoe.’

Lees verder:

Hoe Sander kopje-onder ging in een moeras van schulden Wie eenmaal schulden heeft, komt er bijna niet van af. Neem het verhaal van Sander, die na een stapel onbetaalde boetes in de gevangenis kwam en uiteindelijk zelfs dakloos werd. Lees het verhaal hier terug Kijken: Waarom het hoog tijd is dat Nederland #Schuldvrij wordt Een half miljoen Nederlanders hebben problematische schulden. Voor hen lanceerden we de campagne en het manifest Schuldvrij! In vier korte video’s leggen een rechter, een deurwaarder, een schuldeiser en een ervaringsdeskundige uit waarom zij de campagne steunen. Kijk het hier terug