De Correspondent
Zeno Siemens en Jacco Prantl - Leren luisteren met Gordon Hempton
SoundCloud

We waren al twintig minuten aan het bellen via Skype toen geluidsrecordist – wat dat is, leg ik zo uit – Gordon Hempton me uit het niets vroeg om iets te doen. ‘Ehh…’ aarzelde ik. ‘Maakt niet uit, doe iets, en dan probeer ik daar informatie uit te destilleren.’ Ik zette mijn koptelefoon af, stond op, en deed het eerste wat in me opkwam. 

‘Dank je. Je liet een beetje water uit een kraan lopen, een kraan met een klep erop, zoals je vaak in de keuken of badkamer vindt.’ Het klopte helemaal. En hij wist dat uit een beetje ruis over een middelmatige verbinding door een laptopmicrofoon te halen – en dat terwijl hij maar met één oor kan horen. 

Maak kennis met Gordon Hempton. Hij is geluidsrecordist: hij reist met een microfoon de wereld over op zoek naar ongerepte natuurgeluiden. De afgelopen dertig jaar bouwde hij een ongeëvenaarde collectie op, die de rijkste en meest complexe geluiden van deze planeet bevat. Je kunt ze tegenkomen in allerlei tv-series, films en musea. 

Hoe we ‘leren luisteren’: gericht, gedisciplineerd, met oorkleppen op

Zijn geheim? Hij gaat ergens zitten, zet z’n microfoon aan, en luistert. Zonder verwachting, zonder doel. Want wat de meeste mensen luisteren noemen, lijkt volgens hem meer op filteren: ‘We zijn geboren luisteraars, maar dan gaan we naar school en leren dat de leerkracht belangrijk is en die zegt “Stil. Luister naar mij. Geef mij je aandacht.” En dat is hoe we “leren luisteren”: gericht, gedisciplineerd, met oorkleppen op.’

Wat luisteren je kan opleveren

Gordon ont-leerde deze ‘slechte gewoonten’ en wijdde zijn leven aan geluid. Het leverde hem van alles op. Inzichten over evolutie. Een diepe waardering voor vogels. Een aanstekelijke fascinatie voor treingeluid. En een missie: menselijke uit natuurgebieden verbannen. 

Als je echt leert luisteren, kan dat je leven veranderen, stelt Hempton. De complexiteit, schoonheid en kwetsbaarheid waar onze gedisciplineerde oren zich normaal voor afsluiten, komen voortaan in alle heftigheid binnen, alsof iemand je ineens de watten uit de oren haalt. 

Dat was ook de ervaring van audioredacteur Jacco Prantl en mij toen we voor het eerst een van Hemptons ‘geluidsportretten’ – zoals hij zelf zijn individuele opnames noemt – hoorden. In een poging iets daarvan over te brengen is Jacco daarom iets anders dan anders te werk gegaan na mijn interview met Hempton: hij heeft ons gesprek geknipt en geplakt zodat Hempton in zijn eigen woorden – in het Engels, dus – zijn verhaal vertelt, met zijn geluiden (die hij ons toestuurde) rondom zijn stem gemonteerd. 

Het resultaat is een portret van een unieke geest, met een uniek verhaal en een unieke set oren. We hopen dat je het luistert op een rustige plek met een koptelefoon, en dat het je oren opent, zoals ook met de onze gebeurde.

En voor wie (net als wij) niet genoeg kan krijgen van Hemptons geluiden, stelde Jacco nog een bonusfragment samen.

De Correspondent
Zeno Siemens en Jacco Prantl - Geluidsportretten van Gordon Hempton (BONUS)
SoundCloud

Meer over geluid?

Moet je horen wat geluid allemaal met ons doet Geluid heeft veel invloed op onze gezondheid, op wie we zijn en hoe we de wereld ervaren. Toch gaat het er maar zelden over. Wat valt er te leren als we onze oren net wat anders spitsen? Lees mijn introductieverhaal hier