De zon staat aan de wieg van de aarde, en dus van de menselijke beschaving. ‘Al het rotsachtige en metalen materiaal waar we op staan, het ijzer in ons bloed, het calcium in onze tanden, de koolstof in onze genen’ komt, in de woorden van astronoom Carl Sagan, uit die gloeiende gasgigant op 150 miljoen kilometer afstand. (Of uit een ster in een galaxy far, far away.)
Maar zo onmisbaar als ze is voor het leven op onze planeet, zo gevaarlijk kan ze ook zijn. Weinig aardlingen weten dat beter dan Ken Tegnell van de National Oceanic and Atmospheric Administration (NOAA). Zijn werk: het tomeloos in de smiezen houden van het oppervlak van de zon.
Vanuit de Amerikaanse staat Colorado monitort deze galactische Gerrit Hiemstra de gele gasbol op zonnevlammen en plasmawolken. Die zijn niet alleen hoogst spectaculair om te aanschouwen, maar kunnen een reëel gevaar vormen voor elektrische apparatuur op aarde, schrijft journalist Kathryn Schulz in een weergaloze repolyse voor The New Yorker. De straling van een zonnevlam arriveert binnen acht minuten. Mogelijke consequenties: verstoring van radio-uitzendingen, luchtvaartcommunicatie en navigatiesystemen.
Grotere erupties kunnen satellieten lamleggen en zelfs het stroomnet ernstig ontregelen. Zo’n black swan (kleine waarschijnlijkheid, grote impact) vond in mildere vorm al plaats in 1989, en ook in 1859, 1872 en 1921 bereikte de radiatie van een zonnestorm ons. Een alarmerend rapport schat de schadepost van zo’n hevige zonne-uitbarsting op 1 à 2 biljoen dollar, plus vier tot tien jaar aan herstelwerkzaamheden.
Investeren in preventie is nooit populair – zie het coronavirus, Russische agressie of stormvloedkeringen vóór 1953. Het risico van zonneweer zou beleidsmakers desondanks aan het denken moeten zetten over bijvoorbeeld decentrale elektriciteitsnetwerken. Anders zie ik de toekomst niet per se zonnig in.
/dc-useruploads-images/08f461af3045461db08d82379c9c187d.png)