Na het rennen van Marathon naar Athene viel Phidippides dood neer. Zonder hemd met zijn naam erop, zonder toeschouwers langs de kant (‘Phidippides! Phidippides!’), zonder hijgende renners voor en achter zich.

De Griekse boodschapper had vóór ​zijn laatste sprint al zo’n vijfhonderd kilometer op-en-neer gerend van Athene naar Sparta om de volgende berichten over te brengen:

Athene: ‘Kunnen jullie meevechten?’

Sparta: ‘Ja, maar pas als het vollemaan is.’

Phidippides’ grootste prestatie was dus niet de 42 kilometer van Marathon naar Athene. Maar voor de geschiedschrijving telde alleen het eindresultaat. Bovendien was zijn laatste boodschap pakkender. ‘We hebben gewonnen. Vreugde aan u,’ hijgde Phidippides en stierf.

Schrijf, in hemelsnaam

Tenzij je iemand als Phidippides bent, loop je een marathon niet in je eentje. En tenzij je iemand als Kurt Vonnegut bent, schrijf je een roman niet in je eentje.

Kurt Vonnegut overleefde een andere strijd. Het geallieerde bombardement op Dresden in 1945 was een zo moeilijk te bevatten gebeurtenis, dat hij er ruim twintig jaar over deed om er een over te schrijven. In wat voor zijn doorgaat, legt Vonnegut uit waarom ieder mens zou moeten schrijven (of zingen of dansen):

‘Practicing an art, no matter how well or badly, is a way to help your soul grow, for heaven’s sake. Sing in the shower. Dance to the radio. Tell stories. Write a poem to a friend, even a lousy poem. Do it as well as you possibly can. You will get an enormous reward. You will have created

Aan een verlangen om te schrijven is er in de wereld geen gebrek. Boeken die uitleggen hoe je een roman schrijft, verkopen dan romans zelf. Maar dat is dus meteen de kwestie: hoe doe je het? Kurt Vonnegut zelf gaf waaronder dit: ‘Write to please just one person. If you open a window and make love to the world, so to speak, your story will get

50.000 woorden

Wat veel mensen blijkt te helpen, is ze een roman te laten schrijven zoals de meeste mensen marathons lopen. Als groepsevenement. Dat ontdekten de bedenkers van de National Novel Writing Month (NaNoWriMo), die vandaag voor de vijftiende keer van start gaat.

De naam dateert nog uit 1999, toen deze schrijfwedstrijd voor het eerst werd gehouden door een groepje vrienden uit Californië. Afgelopen jaar deden er 310.095 mensen van over de hele wereld mee, onder wie 1684 Belgen en Nederlanders.

Voorbereiding is niet noodzakelijk. Een lopende tekst ook niet. Aanmelden kan nog

De deelnemers beginnen vanaf 1 november als een razende met het produceren van tekst op hun computer, zonder te redigeren of te schrappen. Iedereen die op 30 november 50.000 woorden (zo’n 140 bladzijden) door de woordenteller op haalt, wint de editie van 2014. Van zichzelf. Voorbereiding is niet noodzakelijk. Aanmelden kan nog.

Het is een verbazingwekkend gegeven: een computerprogrammaatje dat slechts in staat is om woorden te tellen blijkt honderdduizenden mensen over de hele wereld er elke november toe te kunnen verleiden om eindelijk werk te maken van hun sluimerende schrijfambities. Hoe dat kan?

Ten eerste hebben een marathon lopen en een roman schrijven meer van elkaar weg dan je zou kunnen denken. Dat constateert ook de Japanse schrijver en marathonloper Haruki Murakami in zijn non-fictiewerk (2009). Je moet jezelf durven te verliezen in een onwerkelijk lange afstand, die je helemaal zelf zal moet afleggen.

Volgens NaNoWriMo-grondlegger moet elke debutant eerst en vooral de mopperende censor in zijn eigen hoofd leren negeren. ‘Als je doel is ‘schrijf 50.000 woorden’ in plaats van ‘schrijf een geweldig boek,’ dan heb je veel meer de neiging om jezelf de onvermijdelijk klungelige delen te vergeven en meer plezier te hebben in het proces (wat je weer helpt om een beter boek te schrijven).’

Eerst ongeremd spuien dus, daarna kritisch reflecteren. Een paar jaar geleden stopte Baty als organisator om iets te gaan maken van de stapel onaffe manuscripten die zijn zelfopgelegde productienorm hem de afgelopen jaren heeft opgeleverd.

21 meter per dag

Vergeleken bij de inspanning van Phidippides stelt de schrijfmarathon van NaNoWriMo eigenlijk niet zoveel voor. Ervan uitgaande dat een woord in 12-punts Times New Roman gemiddeld 1,3 centimeter lang is inclusief spaties, vormen 50.000 woorden 650 meter aan tekst, waarover je dertig dagen mag doen. Gemiddeld 21 meter per dag (1667 woorden). Zonder steken in je milt.

Als massa-evenement neemt NaNoWriMo verder veel van de hindernissen weg die een aan zichzelf twijfelende beginner vroegtijdig kunnen laten stranden. Zoals het idee dat je de enige bent die zo gek is om zichzelf dit aan te doen. Boekhandels, bibliotheken en cafés vormen deze maand pleisterplaatsen. In het vooruitzicht staat het Thank God It’s Over-feestje dat in december in veel grote steden wordt georganiseerd.

En net als bij een echte marathon pept het collectief zichzelf onderweg op met aanmoedigingen en praktische tips. Zo adviseert Luckychihuahua90 op het drukbezochte niet iedere dag 1667 woorden te schrijven, maar op dag één 3346 woorden (‘It’s day one! Just do it! And you can and will!’), en daarna elke dag minder dan de dag ervoor. De laatste dag mag in zijn geheel opgaan aan één (‘Aww yeah! One word left! Make it a good one!’)

Wie inderhaast een gapend gat in zijn plot moet dichten of een doodgeboren karakter leven wil inblazen, rent langs bij de waar plaatsnamen (‘Panacea Falls’), oneliners (‘Good morning... I see the assassins failed again’), T-shirtopdrukken (‘Never trust an atom. They make up everything!’), plotwendingen en biografieën van andere deelnemers worden aangeboden.

Elven en trollen

Het eindresultaat? De meeste manuscripten worden geen 50.000 woorden lang. Vorig jaar haalden 42.221 deelnemers de eindstreep. Veertien procent.

Maar op honderdduizenden laptops verschijnen komende weken experimenten in het verwoorden van diepe gedachten, pogingen tot het vermaken van vrienden of wordt persoonlijk leed verwerkt. Verder heel, heel veel

zullen roepen dat mensen die NaNoWriMo nodig denken te hebben zich beter kunnen beperken tot het lezen van romans, zodat uitgevers niet overstelpt raken door de onleesbare woordenbrij die enthousiaste deelnemers hun elk jaar begin december toesturen.

En heel misschien komt er uit al die kilometers tekst ooit nog iets wat de mensen die bij de finish staan te kijken ook interesseert. De basis voor twee bestsellers, van Sara Gruen en van Erin Morgenstern, werd gelegd tijdens NaNoWriMo. van Harry Hol is tot nog toe het enige Nederlandse werk dat (als e-book) werd gepubliceerd door een grotere uitgeverij. Het is een romantische komedie.

‘We hebben gewonnen. Vreugde aan u,’ hijgde Phidippides, en stierf.

Wapens als schaalmodel van een samenleving In de bossen bij Berlijn is de Duitse legereenheid Camoufleren en Vermommen gevestigd. Hier worden nepgranaten gemaakt en stenen met afluisterapparatuur erin. Kunstenaar Anika Schwarzlose mocht er fotograferen. Haar tentoonstelling in Foam roept de vraag op: schuilt er esthetiek in wapens? Lees de aanbeveling terug Onzekere hemelbestormer, lees de koning van de gelatenheid Voor de serie 'Moderne Klassiekers' kijk en lees ik samen met andere correspondenten meesterwerken die ook in deze tijd nog indruk maken. Velen van jullie tipten Slaughterhouse-Five van de cultschrijver Kurt Vonnegut. Een uitstekende schrijver om te lezen wanneer je bijna ten onder gaat aan je ambities. Lees hier de aanbeveling terug