Als je één scifiroman leest deze zomer, laat het dan Join zijn

In Join superstormt het bijna onafgebroken. Klimaatverandering heeft de kustgebieden op aarde onbewoonbaar gemaakt. Tegelijkertijd heeft de kwantumwetenschap een revolutionaire nieuwe technologie gebracht. Sinds enkele decennia kun je je geest laten versmelten met die van een ander. Of met twee of drie of negentien andere mensen. Het kost wat, maar dan heb je ook wat.

Deze joins kunnen putten uit het talent en de ervaringen van al hun samengestelde delen en leven daarom een stuk comfortabeler en veiliger dan ferals, de ongetemde eenlingen die een versmelting niet kunnen betalen of er principiële bezwaren tegen hebben. Terwijl er om de haverklap weer een paar duizend ferals verzuipen in een storm, leven de joins veilig teruggetrokken in stormbestendige nieuwbouw.

Hoe werkt zo’n versmelting?

Join is het debuut van Steve Toutonghi, een Amerikaan die antropologie studeerde, maar ook in de ict werkte, Engelse les gaf in Japan, stage liep als acteur op een Shakespearefestival en zijn ondernemersgeluk in Silicon Valley beproefde. Hij komt uit Alaska en Seattle. Ik zou haast zeggen: een typische biografie van een join. Met al die verschillende ervaringen schreef hij deze enorm leuke sciencefiction-roman, zijn debuut.

In eenvoudige stijl en aan de hand van een slim plot selt Toutonghi alle vragen die je je kunt voorstellen bij dit gedachte-experiment. Zoals: wat zijn de precieze voorwaarden voor een versmelting? Hoe vindt de operatie plaats, op basis van welke theoretische principes? Hoe droom je als join? En wat als een van je lichamen doodgaat?

In potentie zijn de versmoltenen onsterfelijk, zolang ze jongere mensen aan zich blijven binden. Maar telkens als een deel van een join spijt krijgt van de versmelting, ontstaat er een gruwelijke fusieziekte. Een fijn gegeven voor het plot. En dat de hoofdpersonen Leap en Chance zowel enkelvoudige geesten zijn als kleine groepjes lichamen, went wonderlijk genoeg binnen enkele bladzijden.

Zo zou de maatschappij eruitzien

Toutonghi’s aandacht voor detail en de gelaagdheid van het boek maakten dat ik Join met veel plezier las tijdens mijn vakantie. De schrijver dacht niet alleen helemaal uit wat een join voor een individu betekent, maar ook wie er garen zou spinnen bij de mogelijkheid om met anderen te versmelten, zonder daar goedkope slechteriken van te maken.

Het boek zet je, zoals sciencefiction dat zo goed kan, aan het denken over de echte wereld

Rondom Vitalcorp, het machtige bedrijf van goedwillende en intelligente joins die de operaties uitvoeren, cirkelen makelaartjes die ervoor kunnen zorgen dat je ook in aanmerking komt als je eigenlijk niet aan de voorwaarden voldoet. Vitalcorp probeert intussen de versmeltingsoperatie betaalbaarder te maken, omdat het uiteindelijk iedereen met iedereen wil laten fuseren.

Dat is niet heel anders dan Google en Facebook, die er voor willen zorgen dat de hele wereld online gaat. Het boek zet je, zoals sciencefiction dat zo goed kan, aan het denken over de echte wereld en over de beslissingen van degenen die op dit moment de toekomst vormgeven. Maar wat blijft er over van een individu als de hele mensheid met zichzelf versmelt?

Wat als de mensheid in zichzelf opgaat?

Join is ook een verhaal over het menselijk bewustzijn (met ruime aandacht voor kwantumtheorie). Een potje schaken geeft de twee hoofdpersonen Leap en Chance nieuwe inzichten. Nadat ze hebben geconstateerd dat de koning met zijn torens en paarden via de collectieve geest die de stukken verzet feitelijk een join vormt, vraagt Leap zich af wat er zou gebeuren als de witte stukken ook alles kon zien wat de zwarte stukken zagen. Chance: ‘Wat zou het dan nog voor zin hebben? Wat zou er nog op het spel staan, als er geen tegenstand was?’ Leap: ‘Precies, dat bedoel ik, geloof ik.’

Beide hoofdpersonen raken diep in de problemen als gevolg van hun versmolten geesten. Aan de hand van hun multipersoonlijke avonturen ontrafelt zich een spannend verhaal.

Join haal je het makkelijkst in huis als e-book, maar is ook als hardcover verschenen. Een fragment staat online. Het tijdschrift Scientific American noemde Join ‘wetenschappelijk bevredigende sciencefiction,’ Amazon verkoos het tot sciencefictionboek van de maand april. Meer lezerservaringen bij Goodreads.