Welkom in deze schatkamer voor het volk. Waar je droog zit. Waar het warm is. Waar stilte heerst.

Koffie kost hier 30 cent. Plassen twee dubbeltjes. Een kopie maken: 5 cent voor zwart-wit en A4.

Iedereen mag hier komen. De brave burger. De winkelende huisvrouw. De ongewassen zwerver. De Afrikaan die geen papieren heeft.

Entree betalen is niet nodig. Je hoeft geen pasje te tonen, geen zorgverzekering te hebben, geen burgerservicenummer in te voeren. Je hoeft niet eens lid van de bibliotheek te zijn. 

Waaraan meet je af hoe rijk een land is? Hoe weet je of die rijkdom gelijkmatig is verdeeld? Je kunt naar cijfers grijpen. Het aantal miljonairs. De graadmeter voor inkomensongelijkheid: de Gini-coëfficient.

Maar waarom je beperken tot particuliere welvaart? Zijn publieke goederen niks waard? Het natuurgebied aan de rand van de stad? De parken in het centrum? De speelplaatsen, de trapveldjes, de straten en de pleinen?

Als mensen de Verenigde Staten een ontwikkelingsland noemen, hebben ze het niet over de omvang van de particuliere rijkdom. Dan doelen ze op de gaten in de wegen en het achterstallig onderhoud van bruggen en viaducten. Dan hebben ze het over basale voorzieningen die ontbreken, zoals bankjes, grasveldjes, bloem- en prullenbakken. Rijk is het land dat rijk aan publieke goederen is.

De openbare leeszaal van de openbare bibliotheek in Dordrecht is een toonbeeld van publieke rijkdom. Een weldaad voor de mensheid. Een triomf van de samenleving. Hier kan elke armoedzaaier rijkaard zijn.

Foto: Rob Wetzer (voor De Correspondent)
Hürriyet, Asharq Al Awsat, Sing Tao daily

Rechts strekken de schappen zich uit met kranten en opiniebladen. Nederlandse, maar ook internationale, zoals Le Figaro, El País, Corriere della Sera, Hürriyet, Asharq Al Awsat, Sing Tao Daily.

Links lonken de schappen met de specialistische bladen. Dat zijn er zeker honderdvijftig, alfabetisch gerangschikt. Te beginnen met Aquarium, Architect, Ariadne at Home, Atelier, Autovisie, Autoweek. Via Beleggersbelangen, Blauwe Wimpel, Block, Bloem & Plant, Boekblad, Boekdelen, Bies en Burda naar de z.

De nieuwste nummers liggen in het zicht op de schappen. Ze dragen allemaal een rode sticker met het opschrift: ‘Wordt niet uitgeleend’. Oudere nummers hebben een gele sticker met het opschrift: ‘Wordt uitgeleend’. Ze zijn ‘onder de klep’ te vinden, zoals bibliothecaressen dat noemen. In de bergruimtes eronder.

Voor alle duidelijkheid: oude jaargangen worden gebundeld en zijn altijd in te zien. De gebruiker van de leeszaal heeft toegang tot alle boeken en alle andere materialen van de bibliotheek en alle databanken waarmee de bibliotheek verbonden. Het aanbod is eindeloos.

Voor wie zich beperkt tot de schappen met de specialistische bladen, gaat er al een wereld open. Er is geen hobby, geen interessesfeer, geen geloof, overtuiging of hooggestemd doel dat of die niet een eigen tijdschrift heeft. Vaak meer dan een.

Neem het blad Block, tijdschrift voor blues, nummer 159. Bestaat sinds 1975. De opheffing zou je zijn ontgaan als je niet de intro had gelezen. ‘Zoals jullie wellicht uit de media hebben vernomen, stoppen we na nummer 160 met het uitgeven van BLOCK. Na ruim 38 jaar vrijwel alle vrije tijd, naast aanvanklijk full- en later parttimebanen, in BLOCK te hebben gestoken, vinden Marion en ik het genoeg.’

Waar anders tref je het blad Bres. Ondertitel: ‘bewustzijn in beweging’ met onderwerpen als ‘kosmisch gestemde stemvorken,’ ‘de klank van koeienbellen’ en ‘de laserharp.’

‘Als men bedenkt dat alles is gecreëerd uit klankvibratie (Nada Brahma)’, leert de ‘Lieve lezer’, ‘dan spelen klank en toon een primaire rol in deze hele schepping. Men veronderstelt bijvoorbeeld dat piramiden zijn gebouwd met behulp van klank. En er is een verslag bekend van ene Dr. Jarl die getuige was van een gebeurtenis waarbij Tibetanen klank en tonen gebruikten om kolossale stenen de berg op te laten zweven voor de bouw van een klooster.’ 

Foto: Rob Wetzer (voor De Correspondent)

Het is makkelijk om lacherig te doen over thema’s waar je niks van weet of waar je achteloos aan voorbijgaat. Ze passen niet in je referentiekader, in je wereldbeeld. Is het niet prachtig dat de leeszaal die beperkte geest overstijgt? 

Om de hoek van de straat stond z’n Lamborghini

Lees de aankondiging van het interview met Afrojack in de Hitkrant. ‘Zo zat ik op een druilerige donderdagmiddag in de G-Star-winkel in Amsterdam te kletsen met een van de bekendste dj’s van de wereld. Om de hoek van de straat stond z’n Lamborghini, hij kreeg constant sms’jes van famous peeps als Miley Cyrus, Tiësto en Paris Hilton, maar sterallures? No way! Nieuwsgierig? Check dan pagina 42.’

Proef de woorden in het interview met de nieuwe voorzitter van de Nederlandse Federatie van Naturistenverenigingen, Garmt Kolhorn, in het blad Uit! (bloot genieten in binnen- en buitenland). Openingsvraag: waar recreëert u meestal naakt? Antwoord: ‘Op dit moment beperkt zich dat vooral tot de sauna omdat ik relatief veel werk.’ Vervolgvraag: wat wilt u bereiken in de komende bestuursperiode? Antwoord: ‘Wellicht wel dat naturisme niet meer als subcultuur wordt gezien.’

Zo bevat de leeszaal nog een schat aan informatie uit andere subculturen, andere spelonken van de samenleving, andere fascinaties. Dat die hier allemaal vertegenwoordigd zijn, voor iedereen toegankelijk, is grote publieke rijkdom.

Geprezen is het land waar de openbare leeszaal gedijt.

Foto: Rob Wetzer (voor De Correspondent)
Deel één: Het best bewaarde geheim Waar vindt een mens nog rust en vrede, nu zelfs kerken het grootste deel van de week zijn gesloten? Deel één: de openbare leeszaal. Lees hier deel één terug in deze reeks