Fotograaf Jan Dirk van der Burg groeide op in ‘Sweet Lake City,’ zoals hij Zoetermeer noemt. Toen we er naartoe reden, liet hij zijn geboortehuis zien. Ik zag een vierkant tussen het groen en begreep zijn werk, de manier van kijken, opeens nog beter. We waren op weg naar het ‘Stadshart’ - een nieuwbouwklont met nogal wat leegstand - waarover de gemeenteraad die dag een besluit nam.

Kwam hier wel of geen koopjesparadijs onder de naam Holland Outlet Mall (HOM)? Voor- en tegenstanders bestookten elkaar met dure onderzoeken. De omwonenden, die vrezen voor parkeeroverlast, waren tegen en plakten posters achter de ramen met de tekst ‘Doe niet zo mall.’

Terwijl in het gemeentehuis schermen in zaaltjes werden opgehangen zodat de bevolking kon meekijken met de besluitvorming, had VVD-wethouder Marc Rosier die erover ging even verderop iets belangrijkers aan het hoofd. Hij was gevraagd om met een simpele handeling - een rookworstkroket uit de snackmuur trekken - de nieuwe FEBO-vestiging in het Stadshart te openen. De wethouder was ruim voor de plechtigheden al aanwezig onder het systeemplafond in het overdekte winkelcentrum met zijn woordvoerder, drie ambtenaren en zijn zoontje Hugo. Allemaal FEBO-fans, net als hijzelf.

‘Vanmorgen zag ik vanuit het raam van mijn werkkamer in het stadhuis een FEBO-vrachtwagen passeren. Er ging een steek door m’n buikje. Dat kan nu weer dacht ik, er zit weer een FEBO in het Stadshart. Ik greep meteen naar de

Rechts kijkt VVD-wethouder Marc Rosier op zijn horloge. Links achter de toonbank staat snackbareigenaar Nico Stolker.

Moeder de vrouw en de troonopvolger

Marc Rosier was sinds zijn studententijd ‘fan.’ ‘Ik heb toen bij een FEBO gewerkt. Ik vind het echt lekker eten.’

Naast hem stond franchisenemer Nico - ‘Niek’ - Stolker, die hij letterlijk naar voren duwde.

‘Pers, Niek…’

Niek zei dat hij tussen 1986 en 2003 al eerder een FEBO-vestiging in Zoetermeer had gerund. ‘Dat was aan de Amstelveenseweg, vlak bij discotheek Amphion. Daarna ben ik naar Leidschendam gemoeten, daar moest ik ook weer weg en ik heb ook nog een Phonehouse gehad. Ik ben blij dat ik nu weer terug ben. Op een mooie plek, ik heb zin om te knallen.’

Eigenaar Nico Stolker...
...de pers...
...en de multomap met voorschriften van de brandweer.

‘Je zit boven Spetters, Niek,’ zei de ambtenaar met de multomap met voorschriften van de brandweer onder de arm. ‘Mooier kun je het niet hebben.’

Wethouder Marc Rosier: ‘Discotheek Spetters sluit om drie uur ’s nachts. Kun je die piek opvangen, Niek?’

Niek knikte naar een forse jongen in een witte FEBO-jas die net twee handen vol kroketten in het vet gooide. ‘Dat is mijn zoon, de troonopvolger.’

Er passeerde een vrouw met een zilverkleurige schaal vol rookworstkroketten. ‘En dat is moeder de vrouw…’

Moeder de vrouw zei tegen de fotograaf van het Algemeen Dagblad: ‘Nou kom op, steek er ’s een in je waffel!’

Wethouder Marc Rosier: ‘Nou, dat laat ik mezelf geen twee keer vertellen, echt niet.’

De fotograaf van het Algemeen Dagblad ook niet, die bleef pakken.

Niek Stolker: ‘Jullie zien het, mijn personeel kan de druk aan. Zekers te weten. Die andere die hier nog rondloopt, dat is mijn zwager. Dus we houden het in de familie. Tegen familie kun je duidelijk zijn.’

Hij begon over de toekomst. ‘Zie je die snackmuur, meneer Rosier? In de toekomst kun je daar gewoon een betaalpas tegenaan houden. Dan springt-ie vanzelf open.’

De wethouder, alsof hij water zag branden: ‘Ge-wel-dig!’

Ook aanwezig: de man van de lokale Rabobank, die het allemaal financieel mogelijk maakte: ‘Dit gaat wel lopen hoor…’

Op de vraag of er in het Stadshart concurrentie zat, werd naar snackbar Family schuin tegenover de nieuwe FEBO geknikt.

Niek: ‘Daar zit meneer Chao Jin in. Die was tot 2014 FEBO, maar besloot toen over te stappen naar een andere franchise-organisatie.’

Intussen bij de Family tegenover de FEBO

In de Family-vestiging bereidde eigenaar Chao Jin zich voor op een snackoorlog waarbij wat hem betreft ook de VVD-afdeling Zoetermeer en de plaatselijke Rabobank werden betrokken.

Met overslaande stem: ‘Ik was tot voor kort FEBO, maar ik ben overgestapt naar Family, omdat dat concept meer toekomstgericht is. De mensen willen gezonder eten. Niet alleen grillburgers, kroketten en frikadellen… Ze willen ook salade, dat wil de regering ook. Bovendien knijpt FEBO franchisenemers uit. Je moet een groot deel van de omzet afstaan.’

Eigenaar Chao Jin van de Family-vestiging.

Het huilen stond hem nader dan het lachen. ‘Ik voer de klanten van onder andere discotheek Spetters al jaren. Ik heb geld van de bank gekregen op basis van de te verwachten omzet. Raar dat de VVD en de Rabobank tegenover je zaak gaan staan vieren dat er concurrentie komt. Lekkere buren trouwens… Ze hebben me op de FEBO-pagina van Zoetermeer al zwartgemaakt. Echt schan-da-lig…! Alsof we hier geen rookworstkroketten in het assortiment hebben.’

Aan de overkant was wethouder Marc Rosier inmiddels begonnen aan zijn openingspraatje, waarvan hij zelf bijna ontroerd raakte.

‘Iedereen mag het weten,’ zei hij, ‘maar ik ben begonnen bij de FEBO!’

Het openingspraatje van eigenaar Nico Stolker.
En het applaus van de man van de Rabobank.

Hij liep naar de snackmuur en haalde er onder de neus van de forse cameraman van Zoetermeer Actief! - ‘Alles heel snel op YouTube!’ - een rookworstkroket en een grillburgertje voor zijn zoontje Hugo uit.

Geconfronteerd met de kritiek van de Family-vestiging aan de overkant haalde hij de schouders op.

‘Ik ben een FEBO-man… Mag dat misschien?’

Ook Nico Stolker vond het rare vragen. ‘Volgens mij rollen we hier een stukje werkgelegenheid voor Zoetermeer uit. Met een stukje uitbreidingsmogelijkheid erbij ook nog. Ik droom al jaren van een FEBO-drive-inn.’

Wethouder Marc Rosier: ‘Daar droom ik ook van.’

De man van de Rabobank droomde mee en zag financiële mogelijkheden.

Dick Vaas, commissielid van de Zoetermeerse gemeenteraad, legde het plaatselijke VVD-standpunt uit.

‘Wij zijn van hoe meer snackpunten hoe beter. Ik shop lekker overal, maar wij van de VVD vinden de FEBO wel een cultdingetje.’

Foto’s: Jan Dirk van der Burg

Wethouder Marc Rosier: ‘Een cultdingetje?! Noteer maar dat ik deze opening spannender vind dan de gemeenteraadsvergadering van vanavond.’

Een paar uur later stemde de gemeenteraad voorlopig in met de komst van Holland Outlet Mall. De VVD was ‘zwaar voor’ geweest. Als het allemaal uiteindelijk doorging, was een FEBO in het Zoetermeerse Stadshart veel te weinig. Een wethouder om eventuele nieuwe vestigingen te openen hadden ze al.

Meer lezen:

Op de Nationale Stralingsdagen: ‘Achter het systeemplafond zit ook van alles verstopt’ Het systeemplafond is Nederland in een notendop: saai, efficiënt en gemakkelijk om dingen in te verbergen. Samen brengen we het Nederland eronder in beeld. Vandaag: bij een bijeenkomst van stralingsgevoeligen. ‘Uw computer zuigt al mijn energie weg, wilt u ergens anders gaan zitten?’ Lees mijn verhaal hier terug De Lidl-manager had een hekel aan internet, zei ‘ie Het systeemplafond is Nederland in een notendop: saai, efficiënt en gemakkelijk om dingen in te verbergen. Samen brengen we het Nederland eronder in beeld. Vandaag: de feestelijke heropening van het Tilburgse winkelcentrum Heyhoef. Lees mijn verhaal hier terug Welkom in de geestelijke gaarkeuken (of de troost van een handgeschreven briefje) Als dit Nederland is, dan leven er opvallend veel mensen in hun eentje. En dat is ook zo: 40 procent van de huishoudens bestaat uit één persoon. Maar in dit restaurant van de Hema is iedereen even samen alleen. Lees het verhaal van Arjen hier terug