Ons initiatief Nieuw in Nederland krijgt internationale navolging. Vier grote Europese kranten begonnen afgelopen weekend met het langetermijnproject The Guardian, Le Monde, Der Spiegel en El País doen de komende anderhalf jaar verslag van hoe het mensen vergaat ‘die plotseling in ons midden zijn opgedoken,’ zoals ze vluchtelingen en migranten omschrijven. ‘Wat missen ze?’ ‘Hoe passen zij zich aan?’ Dat zijn wat vragen die ze proberen te beantwoorden. Dezelfde soort vragen die wij het afgelopen halfjaar hebben gesteld.

Ruim vijf maanden geleden begonnen we met ons We riepen onze leden op contact te leggen met een vluchteling in hun woonplaats. Ze zouden elkaar minimaal één keer per maand spreken aan de hand van een vragenlijst die wij hun stuurden. Het streven was dat ze dat een halfjaar zouden doen.

Doel was om een beeld te krijgen van hoe het die tienduizenden nieuwkomers in Nederland vergaat. Want zodra ze een tijdelijke verblijfsvergunning krijgen en ergens in Nederland komen wonen, verdwijnen ze uit het zicht. Terwijl die fase cruciaal is voor elke nieuwkomer apart en voor de Nederlandse samenleving als geheel. Juist dan beginnen ze met het opbouwen van het nieuwe bestaan. Wennen ze hier? Weten ze een volwaardige plaats te vinden?

Op basis van de informatie die we de afgelopen maanden van honderden leden en nieuwkomers kregen, schreven we zo’n waarvan een deel in het Engels en het Arabisch is vertaald. Over wat vluchtelingen hier het meeste Over wat Nederlanders moeten weten om te snappen hoe zij zich hier Over waar ze bij tegen aanlopen. Over hoe graag ze hier willen en hoe moeilijk dat is.

De verhalen die een vervolg kregen

Soms waren het succesverhalen, waar lezers blij van werden. Zoals het over de Syrische dameskapper Maher Mansour die in Damascus op één dag de twee kapsalons verloor die hij in de vijftien jaar daarvoor had opgebouwd. Een jaar nadat hij in Nederland kwam, opende hij in Utrecht alweer een eigen zaak. Dat lukte hem alleen met hulp van Fatima El Kaddouri, een Nederlandse bankmedewerker van Marokkaanse afkomst.

Hun succesverhaal gaat intussen onverminderd verder. Een paar weken geleden opende Maher een tweede zaak aan de William Boothlaan 19A in Rotterdam. Die zaak is al even stijlvol als de salon in Utrecht, met zijn barokke kroonluchter en zijn monumentale roodlederen bank. Dit pand is wel strakker en zakelijker ingericht, in de stijl van werkstad Rotterdam, met hoge, langgerekte spiegels en industrieel aandoende lampen. Wat de twee zaken gemeen hebben, is dat er uitsluitend jonge mannen werken, allemaal oud-werknemers van Maher uit Damascus, net zoals hij gevlucht.

Meer dan honderd leden boden Linda Belal hulp aan

Ook andere verhalen die wij publiceerden, kregen een vervolg. Zoals het persoonlijke van de Syrische journaliste Linda Belal, dat grote verontwaardiging wekte bij veel lezers. Zij schreef over haar plan om een journalistieke website op te zetten. Over hoe ze dat plan aan een ambtenaar van de gemeente Haarlem wilde presenteren. Hoe ze te horen kreeg dat ze een toekomst in Nederland als journalist wel kon vergeten. En dat ze maar beter huizen kon gaan schoonmaken, omdat vrouwen dat nu eenmaal doen.

Meer dan honderd leden boden haar hulp aan. Technische hulp bij het bouwen en hosten van haar eigen website. Stageplaatsen. Mentale bijstand voor een volgende afspraak met die ambtenaar. En asielwoordvoerder van de PvdA-fractie in de Tweede Kamer Marit Maij nodigde haar uit in Den Haag en leidde haar rond in het parlement.

Ook een verhaal van de veertienjarige Syrische tiener Altewil leverde een stroom aan reacties op. Ze schreef hoe ze aanvankelijk een hekel kreeg aan de Nederlandse taal door een slechte school met slechte docenten. Maar hoe ze op haar nieuwe school van de Nederlandse taal had leren houden. Dankzij ‘een prachtige docent’ die elke les afsloot met een gedicht. Ze vertelde ook dat ze op die school soms eenzaam was.

Die laatste zin kwam onder ogen van enkele klasgenoten. Ze gingen naar hun mentor en vertelden dat ze Salam graag beter wilden leren kennen, maar dat ze niet wisten hoe ze dat moesten aanpakken. De mentor heeft inmiddels een gesprek tussen de meiden belegd.

Het spannendste vervolg kreeg het verhaal over van de Syrische Abdullah Alkhalaf (23) uit Den Bosch. Op 9 september vorig jaar ontving hij het bericht dat zijn vrouw Maram (21) naar Nederland mocht komen. Makkelijker gezegd dan gedaan. Want ze verbleef in het uiterste noorden van Syrië. En Turkije had de grens met Syrië hermetisch gesloten. Dus moest ze over de grens worden gesmokkeld. Maar smokkelaars vragen veel geld.

Terwijl Abdullah genoeg geld bij elkaar probeerde te sprokkelen, begon de tijd te dringen. Zes maanden had Maram om naar Nederland te komen. Tot 9 maart. Zo zijn de Nederlandse regels. Daarna vervalt haar recht op gezinshereniging.

Begin dit jaar mislukte een eerste poging om Maram illegaal de grens over te krijgen. Voor vierhonderd dollar, een bedrag waar een Syrisch gezin drie maanden van kan leven. Een tweede overtocht, voor zeshonderd dollar, lukte wel. Maar toen moest ze nog naar het Nederlands consulaat in Istanbul weten te komen. Daar bleek ze niet de juiste papieren te hebben, omdat ze Turkije niet legaal was binnengekomen. Voor nog eens honderd dollar kocht ze het vereiste document.

Zo wist ze uiteindelijk het visum voor Nederland te krijgen. Dinsdag 7 maart, twee dagen voordat haar inreistermijn verstreek, arriveerde ze op Schiphol. Abdullah was de koning te rijk.

De verhalen die nog komen

Ons initiatief loopt op zijn einde. Maar we hebben deze laatste maand nog een serie verhalen in petto. Greta Riemersma praat met drie mensen die weten hoe nieuwkomers het beste aan werk kunnen komen en wat daarbij de grootste obstakels zijn. Ik schrijf over hoe politieke partijen denken over vluchtelingen, met het oog op de verkiezingen.

En samen putten we uit de grote hoeveelheid informatie die we de afgelopen weken weer binnenkregen op onze vijfde vragenlijst. Vinden nieuwkomers dat er meer of minder vluchtelingen naar Nederland mogen komen? Wat durven ze in Nederland wat ze in hun land van herkomst nooit hebben gedaan? En vinden ze dat de vrijheid in Nederland ook weleens te ver gaat?

Natuurlijk schrijven we ook nog over al die bijzondere contacten tussen leden en nieuwkomers die door het initiatief zijn ontstaan. Een kleine greep uit onze mailbox. ‘Zonder Nieuw in Nederland was de kans klein geweest dat ik contact had gelegd met iemand die naar Nederland was gevlucht. Het voelt als een beginnende vriendschap waar ik veel van kan leren,’ schrijft een lid.

Een ander lid: ‘Dank voor dit mooie project. De vijf vragenlijsten hebben mij geholpen om een vluchteling met vrouw en kind beter te leren kennen. Niet als Syriër, moslim of vluchteling maar als heel gewoon gezinnetje dat er het beste van probeert te maken. Het zijn de meest positieve en optimistische mensen die ik hier ken.’

Al eindigt ons initiatief deze maand, het thema blijven we volgen: hoe het nieuwkomers vergaat bij het opbouwen van hun nieuwe bestaan. We lieten de afgelopen maanden zien hoe ze daar een begin mee hebben gemaakt. Wennen en wortelen kosten jaren.

Dit verhaal is onderdeel van het initiatief Nieuw in Nederland. Zonder financiële bijdrage van was dat niet mogelijk geweest.

Lees ook:

Nederlanders verbazen zich: waarom doet de Syrische Mahmoud zoveel in huis? Veel Nederlanders zijn verbaasd als ze bij de Syrische Mahmoud en Huda thuiskomen in Glimmen. Mahmoud kookt, maakt schoon én zorgt voor de kinderen. Hij blijkt er een onverwachte reden voor te hebben. Lees de reportage hier terug Hoe een Syrische tiener de schoonheid van de Nederlandse taal ontdekte (op haar tiende school) Hoe is het als je voor de tiende keer naar een andere school gaat? Vijf keer in Syrië, vijf keer in Nederland? De veertienjarige Salam Altawil uit Hoofddorp schreef daarover een opstel, dat ik graag met jullie deel. Lees het verhaal van Salam Altawil hier terug Hier verzamelen we alle verhalen én vertalingen van het initiatief Nieuw in Nederland Honderden Correspondentleden interviewen vluchtelingen over hun nieuwe bestaan in Nederland. Hun verhalen vormen de basis voor de stukken binnen het initiatief Nieuw in Nederland. Hier zetten we al die verhalen én vertalingen op een rij. Lees alle verhalen hier terug