Beste,
We zitten in week vijf van Fiets vs. File. Ik werk nu mijn laatste grote interview uit, dat inhaakt op nieuws van gisteren: de komst van de grootste fietsenstalling ter wereld bij Utrecht CS, met 12.500 parkeerplekken. Voor wie mijn nieuwsbrief per mail volgt: ik geef weer een seintje als het stuk online staat.
Door het nieuws over Utrecht belandde ik op YouTube, op zoek naar de huidige grootste stalling ter wereld. Die staat in Tokio en heeft 9.400 plekken. Je zet er je fiets in een lift, die beneden wordt opgevangen door een medewerker die je fiets vervolgens parkeert. Bij sommige kleinere stallingen in Tokio is zelfs dat inparkeerproces geautomatiseerd - dat levert spectaculaire filmpjes op.
In Nederland maakte ik onlangs kennis met een babyversie hiervan, een automatisch ov-fietsstationnetje op station Bunnik, waar geen Japanner van zal opkijken:

Wat Einstein met dit project te maken heeft
Mijn verhaal over zeven tijdelijke experimenten die mensen de auto deden laten staan, leverde heel nuttige kritiek op.
Iemand zei dat het stuk eerder afkeer voor de auto dan liefde voor de fiets ademde. Anderen zeiden: je redeneert opnieuw vanuit de auto, door de focus te leggen op hoe je mensen daaruit haalt, in plaats van het fietsen zelf te waarderen.
Waarom gebeurt me dit vaker - dat een stuk een toon krijgt die ik helemaal niet wil? Dankzij dit project vind ik een antwoord op die vraag. Wat er aan de hand lijkt: er is een probleem in de wereld, ik beschrijf mogelijke oplossingen, maar redeneer daarbij volgens de logica waarin er altijd over die problemen gepraat wordt.
Bijvoorbeeld: in de projectnaam Fiets vs. File ligt besloten dat ik veronderstel dat de fiets mensen uit de file moet halen. Dat beperkt de mogelijkheden voor andere oplossingen, constateerde ik al in een eerdere nieuwsbrief naar aanleiding van een interview met fietsprofessor Marco te Brömmelstroet.

Correspondentlid Paul hielp me inzien waarom redeneren volgens de bestaande logica zo problematisch is. Hij deelde dit aan Einstein toegeschreven citaat: ‘Je kunt een probleem niet oplossen vanuit logica die het veroorzaakt.’

Die quote moet ik echt aan de muur hangen. Juist in de media zie je dit mechanisme voortdurend aan het werk. Denk aan het probleem waar mensen die op Geert Wilders reageren altijd last van hebben: ze moeten een term als kopvoddentaks gaan ontkrachten. ‘Door de manier waarop Geert Wilders over Nederland spreekt, bouwt hij een frame waar bijna geen verweer tegen is,’ zei Jan Kuitenbrouwer erover. En lees Rob Wijnbergs column over waarom reageren op aanslagen per definitie slecht uitpakt (ongeacht de reactie).
Wat ik leer van Fiets vs. File, is dat de beste ideeën over fietsen komen van mensen die niet direct reageren op bestaande problematiek, maar een geheel nieuwe taal en nieuwe beelden creëren. Binnen die nieuwe logica krijgen bestaande problemen vervolgens een andere plek - en worden ook andere oplossingen zichtbaar.
Drie verhalen om verder te lezen
- Tim Burns van het Britse consultancybedrijf Sustrans gelooft meer in fietsen dan in elektrische auto’s, schrijft hij in The Guardian. Dat is ook weer zo’n tegenstelling: Fiets vs. Elektrische auto. Zelf zet ik mijn kaarten op beide ontwikkelingen tegelijkertijd: een zo spoedig mogelijke elektrificatie van alles wat nu nog direct op fossiele brandstof draait én op minder auto’s en meer fietsers. (Dank voor de tip, Jelmer!)
- Ik pleit niet zomaar voor elektrische auto’s. Vóór Fiets vs. File deed ik een halfjaar journalistiek onderzoek naar batterijen, met als hoofdvraag: hoe toekomstbestendig en duurzaam zijn ze eigenlijk? Het verhaal waarin ik uitleg waarom je nu al beter op een batterij dan op olie rijdt, ook al stop je er nog grijze stroom in, is nu ook in het Engels verschenen. (Ook bij dit project maakte ik gebruik van een hypothese die aanscherping achteraf verdient. Het is niet zozeer de batterij als wel de elektrificatie van machines en industrieën die toekomstbestendig is, want zo kunnen we alles op groene stroom laten draaien.)
- Als ex-Rusland-correspondent schreef ik verder afgelopen week een column over Ali Feruz, een maatschappijkritische, openlijk homoseksuele journalist die in een deportatiecentrum onder Moskou zit om uitgezet te worden naar zijn geboorteland Oezbekistan. Daar mag je kritisch noch homo zijn, en Ali is er niet voor niks eerder uit weggevlucht. Als hij wordt uitgezet, dan is de kans dat hij gemarteld wordt heel groot. Wat kunnen we hieraan doen? Deze petitie tekenen.
Hoeveel ruimte krijgen auto, fiets en voetganger in jouw stad?
En dan nog even dit: Milieudefensie publiceert vandaag een onderzoek naar de manier waarop de openbare ruimte is verdeeld tussen auto, fietser en voetganger in de twintig grootste steden in Nederland. Conclusie van de vereniging:
‘Nederland is een écht fietsland, maar toch blijkt dat in de onderzochte steden slechts 12% van de ruimte op straat is gereserveerd voor de fiets. Voor auto’s is dat 55%, bijna 20% van deze ruimte voor auto’s gaat op aan parkeerplaatsen.’
Als je in een van de twintig onderzochte steden woont, kun je op mijnruimte.nu zien hoe die verdeling in je eigen wijk eruitziet.
Dit verhaal heb je gratis gelezen, maar het maken van dit verhaal kost tijd en geld. Steun ons en maak meer verhalen mogelijk voorbij de waan van de dag.
Al vanaf het begin worden we gefinancierd door onze leden en zijn we volledig advertentievrij en onafhankelijk. We maken diepgravende, verbindende en optimistische verhalen die inzicht geven in hoe de wereld werkt. Zodat je niet alleen begrijpt wat er gebeurt, maar ook waarom het gebeurt.
Juist nu in tijden van toenemende onzekerheid en wantrouwen is er grote behoefte aan verhalen die voorbij de waan van de dag gaan. Verhalen die verdieping en verbinding brengen. Verhalen niet gericht op het sensationele, maar op het fundamentele. Dankzij onze leden kunnen wij verhalen blijven maken voor zoveel mogelijk mensen. Word ook lid!