/dc-useruploads-images/bab201a0bec74fc4b973ef60e4950358.png)
Het is pas oktober en er wordt alweer heftig gediscussieerd over het Sinterklaasjournaal en Zwarte Piet. Vorige week ging in het Tropenmuseum in Amsterdam een tentoonstelling open die nieuw licht kan werpen op het debat: Heden van het slavernijverleden. In de eerste twee dagen na de opening trok het museum een recordaantal van meer dan 2.500 bezoekers.
Ik bezocht de tentoonstelling met Simone Zeefuik. Zij heeft meegewerkt aan de samenstelling als een van de initiatiefnemers van Decolonize the Museum, een organisatie die musea confronteert met hun tekortkomingen wat betreft het koloniale verleden.
Onlangs, op een drukbezochte bijeenkomst van Spui25, met academici en kunstenaars, zei zij dat er een nieuw verhaal nodig is, een compleet andere visie op de vaderlandse geschiedenis. Het gaat om de verbeelding van het slavernijverleden en de kolonisering. Verschuivende perspectieven, dat was de noemer van de bijeenkomst. En dat is ook wat er nodig is: een ander perspectief, dat de ervaring van de honderdduizenden tot slaaf gemaakten wel volledig recht doet.
In het woord ‘slaaf,’ zit daar niet het idee in dat het om een specifiek type mens gaat dat voorbestemd was om de anderen te dienen?
Deze formulering is een goed voorbeeld: ‘tot slaaf gemaakten.’ Het lijkt wellicht een onhandige, lelijke formulering. Maar ik merk dat juist dat stilistische ongemak al helpt om je bewust te maken van achteloos taalgebruik. In het woord ‘slaaf,’ zit daar niet het idee in dat het om een specifiek type mens gaat dat voorbestemd was om de anderen te dienen? Goed om er bij stil te staan.
Of het zinnetje ‘Columbus ontdekte Amerika,’ zoals we dat allemaal op school leerden. Sluipt daar niet stiekem de gedachte in mee, dat Amerika daarvoor niet eens bestond?
Talloze voorbeelden zijn te zien op de tentoonstelling die je de ogen en oren kunnen openen, denk aan de Wintipriesteres Marian Markelo. Of internationaal befaamde wetenschappers als Charles Darwin en Carl Linnaeus - die in feite het racisme wetenschappelijk handen en voeten hebben gegeven. Er zijn prachtige videogedichten te zien en te horen, van Onias Landwijk en Dorothy Blokland, die de kwestie actueel maken. Het is een culturele erfenis die doorwerkt tot op de dag van vandaag.
Ik dwaalde over de tentoonstelling, terwijl jonge kinderen rondgeleid werden door medewerkers van een grote bank. En ik merkte dat zo’n veranderend perspectief niets angstaanjagends heeft, maar juist bevrijdend werkt.
Deze podcast is gemaakt voor de Maand van de Verzwegen Geschiedenis van De Correspondent en The Black Archives.
Meer van De Correspondent?
Dit verhaal heb je gratis gelezen, maar het maken van dit verhaal kost tijd en geld. Steun ons en maak meer verhalen mogelijk voorbij de waan van de dag.
Al vanaf het begin worden we gefinancierd door onze leden en zijn we volledig advertentievrij en onafhankelijk. We maken diepgravende, verbindende en optimistische verhalen die inzicht geven in hoe de wereld werkt. Zodat je niet alleen begrijpt wat er gebeurt, maar ook waarom het gebeurt.
Juist nu in tijden van toenemende onzekerheid en wantrouwen is er grote behoefte aan verhalen die voorbij de waan van de dag gaan. Verhalen die verdieping en verbinding brengen. Verhalen niet gericht op het sensationele, maar op het fundamentele. Dankzij onze leden kunnen wij verhalen blijven maken voor zoveel mogelijk mensen. Word ook lid!
