De Correspondent
Lex Bohlmeijer - in gesprek met Désanne van Brederode en Thomas Vroege
SoundCloud
Interview

‘Our lives begin to end the day we become silent about things that matter.’

Désanne van Brederode (1970) citeert deze uitspraak van Martin Luther King als motto van haar essay In dat bewogen pleidooi vraagt ze aandacht voor de ramp die zich heeft voltrokken in Syrië, en toont ze zich betrokken bij de Syriërs die hebben kunnen vluchten.

In de podcast Goede Gesprekken van vandaag wijk ik af van mijn één-gast-per-aflevering-regel. Ik spreek Van Brederode sámen met Thomas Vroege (1988), een filmmaker die eerder indruk maakte met Op de laatste editie van het IDFA presenteerde hij zijn eerste lange documentaire: gemaakt met

Vier gevluchte Syrische mannen vertellen in die documentaire, waarvan we hier twee fragmenten vertonen, het verhaal van de revolutie in Aleppo. De revolutie die zo vreedzaam en euforisch begon en die al snel gekaapt werd door jihadistische groeperingen.

Je vraagt je af: Hoe staat het er nu voor, een jaar na de val van Aleppo? Hoe gaat het met de mensen die alles hebben meegemaakt? En hoe ziet hun toekomst eruit?

Vimeo
Een fragment uit de film ‘A stranger came to town’ van Thomas Vroege en HALAL docs

Wantrouw verhalen, die doen Syrië geen recht

Vroege begint zijn documentaire met een opvallende opmerking: hij wantrouwt verhalen. Op een andere manier brengen ze de meest complexe gebeurtenissen terug tot een omlijnd verhaal dat nooit recht doet aan de realiteit.

Aandacht voor de achterblijvers, want zij moeten verder. Met Assad

Van Brederodes voornaamste punt is dat president Bashar al-Assad de belichaming is van het kwaad. Ze vindt dat hij berecht moet worden door het oorlogstribunaal in Den Haag, voor een lange lijst misdaden tegen de menselijkheid.

Zoveel eer kent Vroege het regime niet toe. Hij stelt dat vanuit een diepgewortelde angst gereageerd is op onvoorspelbare gebeurtenissen. Hij vraagt ook nadrukkelijk aandacht voor de mensen die achtergebleven zijn in Syrië. Zij moeten verder, met Assad.

Vimeo
Een fragment uit de film ‘A stranger came to town’ van Thomas Vroege en HALAL docs

Zij laten zich niet afschrikken door het kwaad

Luister dus naar mijn gesprek met deze twee makers die zich niet laten afschrikken door de gruwelijkheid van het kwaad, noch door de moeilijkheid om een helder oordeel te vellen. Zij kiezen voor engagement.

Zoals Van Brederode schrijft: ‘Dat het niet gaat om denken en handelen alleen, maar om voelen. Van warmte, schoonheid, vuur, woede, angst, liefde, rouw, pijn, zorgzaamheid, verbondenheid. Van een oprecht verlangen naar vrijheid, gerechtigheid en democratie – hoe moeilijk die ook zijn vorm te geven.’

Meer weten?

Waarom migratie naar de dood soepeler verloopt dan migratie naar het leven Wij zijn twee Syrische journalisten die vluchtten toen IS onze steden binnenviel. Maar waarom trokken duizenden mensen de andere kan op, van Europa naar Syrië? Een verpleegster die in Raqqa buitenlandse IS-strijders behandelde, gaf ons antwoorden. Lees het verhaal van Jaber Baker en Linda Belal hier Als je inzoomt zie je: IS is haast verslagen. Zoom je uit, dan weet je wel beter De ondergang van IS in Irak en Syrië is een kwestie van tijd. Maar dat betekent niet dat het gevaar is geweken: afgelopen ramadan pleegden aanhangers van de terreurgroep aanslagen in twintig verschillende landen, met honderden doden tot gevolg. IS internationaliseert en in zeven vragen onderzoek ik waar het heen gaat. Lees het verhaal van Linda hier terug Wij Syriërs zijn de gasten die niet weten hoelang ze zullen blijven Mijn Syrische vrienden en ik zijn de gasten die niet weten hoelang ons verblijf hier zal duren. Ik ging langs bij een vriend met een restaurant, bezocht een voordracht in Rotterdam, organiseerde een Syrisch-Nederlands huwelijk. De vraag bleef: moeten wij versmelten met deze samenleving? Lees het verhaal van Linda hier terug