De vrouw moet weer eens iets. Vandaag moet ze eerder naar huis. Althans, dat ziet de linkse oppositie graag.

‘Tot morgen!’ zegt Lilianne Ploumen (PvdA) dan om kwart voor vier tegen haar mannelijke collegae – – ‘want ook in 2018 verdienen vrouwen 16 procent minder voor hetzelfde werk!’

Dus beter skip je dat gedeelte werkdag waar je toch niks voor krijgt. Zeker op zo’n dag als vandaag, #internationalevrouwendag

Aan alle vrouwen die nu eerder naar huis willen: by all means. Maar als ‘gelijkwaardigheid’ de inzet is, lijkt mij dat wel een vrij stompzinnig idee. Precies wat vrouwen niet moeten doen, eigenlijk. Graaf je vooral dieper in in die bureaustoel.

Want? De ongelijkheid der ongelijkheden zit niet in wat vrouwen minder betaald krijgen per uur, maar dat ze überhaupt veel minder uren werken. En daar lost ‘gelijk loon voor gelijk werk’ weinig aan op.

Wat behelst Plan Ploumen?

Het linkse hashtaggeweld komt vergezeld van een om bedrijven te verplichten man en vrouw gelijk te betalen op straffe van maximaal 10 procent van de omzet per jaar, zolang het

Oftewel: vrouwen onderbetalen wordt een dure grap.

‘Maar niemand is toch vóór ongelijk loon?’ opent Humberto Tan de discussie dinsdagavond bij Mannen aan tafel schudden nee. ‘En toch praten we hier al zestig jaar over! Lilianne Ploumen, hoe kan dat?’

Ploumen had wel een idee. Vrouwen werken vaker parttime, soms onderbreken ze hun carrière, ‘maar voor een deel begrijpt eigenlijk niemand hoe dat kan.’ Misschien iets met ingesleten rolpatronen waarbij de vrouw niet de loonsverhoging krijgt waar ze om vraagt, of ze onderhandelt sowieso niet.

‘Maar niemand is toch vóór ongelijk loon?’

‘En hoe bedoel je precies: gelijk loon?’ wil Tan weten. Neem nou redacteuren; de ene is toch de andere niet? De een heeft meer ervaring, betere ideeën, is sneller. Moet je die dan gelijk gaan betalen?

Nee hoor, zegt Ploumen, ook met haar wet mag je ‘natuurlijk wel kijken naar ervaringsjaren en dergelijke, dat zijn objectieve criteria.’

Aha! Maar wat nou als het probleem niet is ongelijk loon voor gelijk werk, maar vrijwel gelijk loon voor ongelijk werk? Wat als de ongelijkheid juist zit in precies wat je meet met objectieve criteria?

Ik kom erop terug.

De non-problematiek van het uurloon

Maar eerst: die 16 procent minder loon voor hetzelfde werk is een schromelijke overdrijving van de échte loonkloof door seksediscriminatie.

Als statistici het hebben over de loonkloof, dan doelen ze meestal op het verschil in uurloon tussen man en vrouw. Uurloon is afhankelijk van allerlei factoren. Bijvoorbeeld van waar je werkt. Vrouwen zijn vaker werkzaam in de sectoren waar de lonen wat lager liggen. Denk: de zorg versus de ict. Plus: vrouwen mijden apenrotsen als het bankwezen. (Bijna de helft van de werkende vrouwen zit bij de overheid of

Het CBS durft dit obscure verschil niet aan seksediscriminatie toe te schrijven, de rest van de wereld durft dat wel

Maar ook de hoeveelheid uren die je maakt, beïnvloedt je uurloon. Iemand die in deeltijd werkt, verdient gemiddeld minder per uur dan iemand die voltijd werkt. En toevallig zijn Nederlandse vrouwen kampioen parttime werken.

Toen het CBS onlangs het verschil in uurloon tussen man en vrouw onderzocht, keek het naar twintig van dit soort factoren. Alles meegenomen resteerde een ‘onverklaard verschil’ van zo’n 6 procent. Het CBS durft dit obscure verschil niet aan seksediscriminatie toe te schrijven, de rest van de wereld

Hoe dan ook: 6 procent is geen 16 procent, maar heel fijn als die 6 procent dankzij wetten als die van Ploumen stilletjesaan verdampt.

Dan blijft er alleen wel een gigantische inkomenskloof over. Van 47,5 procent.

De enorme problematiek van het inkomen

Inkomen is het totaal aan thuisgebracht loon, pensioen, uitkeringen enzovoorts – en dat per jaar, in plaats van per uur. Iets waarvan de vrouw in Nederland dus 47,5 procent minder vangt dan de man. Daarmee zijn we wat inkomen betreft na Turkije het meest sekseongelijke land van Europa.

Een absurd verschil, vind ik. Ik begrijp niet dat Ploumen dat niet van de Twitters schreeuwt.

Maar waar komt dat verschil vandaan?

Waarom ‘werken vrouwen meer parttime of onderbreken ze soms hun carrière’ zoals Ploumen al opsomde tegen Tan? Zijn Nederlandse vrouwen dan zo veel liever afhankelijk van hun mannen dan de Belgische of Scandinavische?

Volgens het CBS werken Nederlandse vrouwen heel graag in deeltijd. Dat zeggen Ik geloof daar niks van. Als je een bepaalde situatie gewend bent, verzint je brein er vanzelf wel een verhaal bij waarom dat de

De échte vraag is: in hoeverre hebben vrouwen de keuze om het anders te doen? Als we ons dan blindstaren op ‘gelijk loon gelijk werk,’ lopen we de grootste oorzaak van sekseongelijkheid straal mis: het kind.

De focus op uurloon is uit. Een team Amerikaans-Brits-Deense economen schrijft: ‘zelfs bij "gelijk loon voor gelijk werk" houd je een grote sekseongelijkheid over aangezien "gelijk werk" praktisch gezien geen optie is voor vrouwen met kroost.’

Ze doen die uitspraak aan de hand van onderzoek naar het carrièretraject van alle Deense moeders en vaders vanaf Dat laat zien: een kind geeft zijn moeder een carrièredreun die decennia later nog gevoeld wordt, vaders inkomen blijft geheel buiten schot.

Het effect heet nu: de child penalty.

Met die verlegde focus op kinderen kunnen de Denen plotseling vrijwel hun hele man-vrouw-inkomenskloof verklaren. ‘Onze bevindingen impliceren dat de genderongelijkheid die vandaag de dag nog over is, geheel over kinderen gaat,’ schrijven de economen.

Gelijksoortig onderzoek met dezelfde conclusies is er inmiddels ook voor Maar helaas nog niet voor Toch kunnen we er gevoeglijk van uitgaan dat de boete op baren hier groter is.

Vrouw doet veel voor weinig

Zo blijkt uit onderzoek van het dat moeders met jonge kinderen de helft verdienen van het inkomen van En deze moeders besteden drie keer zo veel tijd aan de opvoeding als vaders.

Dat is niet omdat vrouwen werk maar suf vinden. Desgevraagd onderschrijven zij het belang van betaald werk evenzeer als mannen.

Alleen vinden veel vrouwen de zorg voor hun gezin nét even wat belangrijker. Bijna driekwart van de vrouwen zegt liever niet voltijds te werken omdat iemand toch dat gezin draaiend moet houden. Van die groep vrouwen heeft 90 procent dan ook een deeltijdbaan of werkt niet.

En hoewel 40 procent van de mannen ook zegt gezin boven werk te stellen, heeft slechts de helft van die groep ook daadwerkelijk een deeltijdbaan of geen baan.


Hoe zit dat? Mannen brullen dan dingen als: ja, dat is biologie. Vrouwen krijgen nestdrang van zwangerschap. Hormonen nemen het zaakje over. Zorgen zullen ze!

Dan vraag ik me toch af: zijn Nederlandse vrouwen dan ‘genetisch’ zo veel zorgzamer dan de Denen of de Zweden? Drukken Scandinavische overheden met die weelde aan vaderschapsverlof hun vaders soms in een gezinsparticipatiekeurslijf dat de man eigenlijk niet past?

Zijn Nederlandse vrouwen ‘genetisch’ zo veel zorgzamer dan de Denen of de Zweden?

Of valt het misschien toch mee met die disproportionele drang tot zorg, als vrouwen enigszins ontlast worden? En mag ook hier het percentage vrouwen dat in deeltijd werkt best wat omlaag?

Want de Nederlandse vrouw is wel errug afhankelijk. Oud-minister Jet Bussemaker (ook PvdA) van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap vond dat jaren terug Als de man iets overkomt, kan een gezin nergens op terugvallen. En daarnaast: een derde van de huwelijken strandt. Waar mannen dan gemiddeld zo’n 0,2 procent aan koopkracht inleveren, is dat voor vrouwen Regelrechte armoede.

Dus als je toch die ongelijkheid wilt tackelen, zijn het dan echt de vrouwen die je vandaag om kwart voor vier naar huis stuurt? Of gebiedt de logica dan eerder iets te roepen als:

Man, ga lekker naar huis, koken. Veel beter.

Lees verder:

Vrouw, wil je gelijkheid? Stop met baren Economen zijn eruit: kinderen zijn de laatste horde op weg naar de gelijke beloning van man en vrouw. Cultureel gezien mag de vrouw de nieuwe man zijn, biologisch gezien is ze dat zeer zeker niet. Gevolg: babyschaarste. Wat nu? Bekijk hier wat verontrustende grafieken