/dc-useruploads-images/d23ba95b92e642aea527ec12e53ecfb4.png)
Beste,
Sinds Elaine Herzberg op 18 maart 2018 werd doodgereden door een auto van taxibedrijf Uber, en ik daar een bozig verhaal over schreef, zijn er veel heftige details over Uber bekend geworden. Maar het meest ben ik onder de indruk van de foto’s van de weg in Tempe waar ze werd doodgereden.
Herzberg stak, zo leerde ik van een transportexpert, de autoweg over vanaf een speciaal aangelegd voetpad, waarop een bordje staat: niet oversteken.
Van bovenaf ziet dat er zo uit:
Hier heb ik wel een paar vragen bij.
- Wie heeft dit ontwerp bedacht?
- Of laten gebeuren?
- Waarom?
- Voor wie?
- Met welk doel?
- Vindt iemand dit goed wegontwerp?
De transportexpert die de foto’s postte velt dit oordeel:
‘Dit gaat verder dan voetgangers-vijandig ontwerp; het is verdomme bijna in de val lokken.’
Ons debat over de robotauto in 9 vragen
Gelukkig hebben we debat.
De afgelopen twee weken las ik meermaals alle 200+ bijdragen terug, onder het verhaal dat ik schreef de dag nadat het filmpje van Uber online verscheen waarin iedereen het doodrijden van Elaine Herzberg kan zien.
Alle extremen kwamen langs. Woedende bijdragen over hoe slecht mijn stuk was. Dankbare bijdragen over hoe geweldig het verhaal was. Maar vooral: veel informatieve bijdragen en gesprekken die nieuwe gezichtspunten brachten.
Ik ben niet trots op dat te overhaast geschreven verhaal, maar zo blij met jullie gesprekken eronder. De ideeën en overwegingen die langskwamen heb ik nu geprobeerd samen te vatten, in negen vragen die mij de moeite lijken om op te werpen in volgende gesprekken hierover.
Help! Ik zoek een boek, maar vergat de titel
De discussie liet zien vanuit hoeveel meer verschillende perspectieven je kunt kijken naar die innovatie, behalve vanuit het idee dat nieuwe technologie er nu eenmaal zal gaan komen.
In mijn samenvatting nam ik (delen van) bijdragen op van een vervoerseconoom, een planoloog, een ict’er, een programmeur, een docent, van iemand die met schepen werkt, een wetenschapsjournalist, maar ook van mensen die ‘mengelmoes’ of ‘prikkelende gesprekken’ als expertise opgaven.
Dat doet me eraan denken dat iemand me jaren geleden verteld heeft over een boekje dat er een punt van maakt dat (online?) gesprekken tussen leken en experts onmisbaar zijn voor zowel de wereld van de experts als die van de leken.
Was het één van jullie, of weet iemand welk boek ik bedoel? Ik hoop het terug te vinden!
Een puzzel? Een mysterie? Of een vraagstuk?
Journalistieke reflectie: via de bijdragen hielpen jullie me ook beseffen dat ik al die tijd naar de innovatie-in-wording die robotauto heet heb zitten te kijken als een (al dan niet mislukte) oplossing, in plaats van met een meer vragende houding die bij een fenomeen met veel unknown unknowns geboden is. Een van jullie schreef:
‘Mijn bezwaar bij dit artikel heeft denk ik te maken met wat Rob Wijnberg onlangs het verschil noemde tussen een puzzel en een mysterie. [...] Het wel of niet een reëele bedreiging vormen van de zelfrijdende auto is nog niet kenbaar, te veel onbekend en variabel. Het is een mysterie, geen puzzel.’
Dat was een behulpzame opmerking.
De toekomst is duidelijk geen puzzel. Nadeel van het woord mysterie vind ik dat het de indruk kan wekken dat we geen invloed zouden kunnen uitoefenen op wat er gaat komen. Terwijl de consequenties van onze keuzes nou juist wel vooraf te doordenken zijn, waarmee de toekomst dus wel te beïnvloeden is.
Misschien kunnen we het hebben over een vraagstuk?
Te voorziene nadelen van een zingende weg
Een mooi Nederlands voorbeeld deze week van niet geziene maar wel te voorziene nadelen van een innovatie is de Friese asfaltweg, die het volkslied doet weerklinken in je auto wanneer je met 60 kilometer per uur over een speciale ribbelmarkering rijdt.
Kennelijk had niemand zich van tevoren afgevraagd hoe deze zingende weg zou klinken voor mensen die niet in de auto zitten, maar aan die weg wonen.
‘Geestelijke mishandeling’, klaagde een omwonende. Gedeputeerde Poepjes moest de weg na één dag alweer dichtgooien en spreekt van leermomenten.
Het is echt een heel grappige geschiedenis.
En nu weer even serieus
Dan toch een vraag die je mondhoeken weer naar beneden trekt. Zou het met het voetpad naar een snelweg toe in Arizona misschien ongeveer zo zijn gegaan als met die zingende weg in Friesland?
Goed bedoeld, dat bordje: niet oversteken? Slecht over nagedacht?
Misschien is die zingende weg daar dan goed voor. Een leermomentje dat ons laat beseffen dat het nodig is om te blijven praten over innovatie en wat die voor gevolgen heeft. Juist ook over die robotauto, voordat die allerlei onwenselijke consequenties blijkt te hebben die we misschien ook hadden kunnen zien aankomen, als we het er maar even over hadden gehad.
Doorpraten over de robotauto? Graag hier .
Suggesties/vragen/tips etc. over hoe ik dit aanpak als journalist: heel graag direct onder deze nieuwsbrief, of als dat gevoelig ligt per mail.
Tot de volgende?
Dit verhaal heb je gratis gelezen, maar het maken van dit verhaal kost tijd en geld. Steun ons en maak meer verhalen mogelijk voorbij de waan van de dag.
Al vanaf het begin worden we gefinancierd door onze leden en zijn we volledig advertentievrij en onafhankelijk. We maken diepgravende, verbindende en optimistische verhalen die inzicht geven in hoe de wereld werkt. Zodat je niet alleen begrijpt wat er gebeurt, maar ook waarom het gebeurt.
Juist nu in tijden van toenemende onzekerheid en wantrouwen is er grote behoefte aan verhalen die voorbij de waan van de dag gaan. Verhalen die verdieping en verbinding brengen. Verhalen niet gericht op het sensationele, maar op het fundamentele. Dankzij onze leden kunnen wij verhalen blijven maken voor zoveel mogelijk mensen. Word ook lid!
