Misschien komt het simpelweg doordat zoveel mensen zoveel tijd fietsend doorbrengen in dit land dat er zoveel anekdotes bestaan over liedjes en wetenschappelijke theorieën die zijn ontstaan op de fiets, en over eurekamomenten die fietsers zeggen te ervaren.
Invallende gedachten kunnen op allerhande plekken ontstaan, juist ook onderweg, maar in de Nederlandse context is fietsen een opvallend aanwezige factor.
Hoe het ook zit: ik dacht, ik deel de anekdotes die ik tot nu toe tegenkwam, uit allerhande media, van bekende en minder bekende mensen. En ik vraag gelijk of jullie er nog meer kennen en wat jullie zelf aan invallen op de fiets hebben ervaren.
Vul dus heel graag aan, hieronder.
M.C. Eschers Wentelteefje ontstond op de fiets
Dat vertelde de graficus in zijn dagboek, geciteerd in de documentaire Het Oneindige Zoeken.
‘Dit wezen, de pedalternorotandomovens centroculatus articulosus, in de volksmond Wentelteefje genoemd, is uit onvreden geboren. Ik kreeg het idee toen ik op de fiets zat. Ik dacht: "Wat idioot. Nu rol ik met wielen over de grond, en het gaat veel gemakkelijker dan te voet. God is vergeten het wiel te maken en hij is ook vergeten dieren te maken die hun lichaam als wiel of hoepel kunnen gebruiken om zich voort te bewegen." In die behoefte voorzie ik met het ontwerp van deze wentelteef.’
Strafrechtadvocaat Bénédicte Ficq oefent haar pleidooien op de fiets
In het AD lees ik dat Bénédicte Ficq dagelijks anderhalf uur van huis naar kantoor en terug fietst. Tijdens zo’n rit oefent ze haar pleidooien en bereidt ze haar zaken voor.
Uit een interview bij Radar Plus: ‘Ik fiets elke dag van huis naar kantoor, in totaal 26 kilometer. En ik fiets hárd. Vorige week ben ik uit de bocht gevlogen en daarbij heb ik mijn gezicht bezeerd en een paar ribben gekneusd.’ Geblesseerd of niet, ze fietst gewoon door. ‘Ik geniet van buiten zijn, van de natuur, van de beweging. Op de fiets heb ik mijn creatiefste ingevingen. Die spreek ik in op mijn telefoon. Dat was ik overigens niet aan het doen toen ik viel. Dat fietsen vind ik heerlijk, ik doe het al mijn hele leven. Het is een totale verslaving.’
In de documentaire De Verdediging zie je Ficq fietsend haar zaak tegen de sigarettenindustrie voorbereiden.
Jelle Brandt Corstius broedt er op teksten
Jelle Brandt Corstius, journalist en schrijver vertelde in een interview met de Fietsersbond:
‘
Mijn vader
had wat ik ook heb: hij was op zijn creatiefst wanneer hij aan het fietsen was. Als je aan het fietsen bent, ben je alleen aan het fietsen. Je kunt niets anders doen.
[...]
‘Tijdens het fietsen bouw ik de zinnen en bedenk ik de overgangen. Als ik eenmaal ga zitten, hoef ik niets anders te doen dan de knoppen indrukken. Mijn vader deed dat ook. Hij ging de laatste tien jaar elke dag fietsen, naar Ouderkerk en weer terug. Misschien omdat hij de hele dag zo obsessief aan het lezen was.
‘Op de fiets kun je niet lezen. Je kunt niks anders doen dan fietsen. Het liefst fietste hij alleen. Ik hield hem ook niet bij trouwens. En hij lapte alle verkeersregels aan zijn laars. In de toespraak die ik hield bij zijn crematie vertelde ik dat het een wonder is dat hij zo oud is geworden. Automobilisten hebben vaak vol op de rem voor hem moeten staan.’
Primatoloog Frans de Waal snapte er ineens wat hij gezien had
Primatoloog Frans de Waal ervoer op de fiets een ‘eurekamoment’ over hoe moraal werkt bij chimpansees, vertelt hij op de Amerikaanse radiozender NPR.
‘Twee chimpansees hadden een enorm gevecht in de groep en ik zat daar naar te kijken. Een paar uur later zag ik enorme opwinding in de groep en zag ik twee chimps elkaar zoenen en omhelzen. Ik was daar erg verbaasd over en vroeg me ook af waarom ze er zo opgewonden over waren.’
‘Toen ik naar huis fietste en nadacht over die gebeurtenis, dacht ik: dit waren de chimps die vanochtend zo met elkaar aan het vechten waren geweest. En toen viel het kwartje en dacht ik: nou, dat kan je verzoening noemen’.
Kunstenaars Lernert & Sander bedenken er videoclips
Hoe ontstaan ideeën? Sander: ‘Door naar buiten te gaan en te bewegen. Dat hebben we van Steve Jobs gepikt.’
Lernert: ‘Als we hier aan tafel gaan zitten poepen op een idee, dan hebben we na vier uur vaak nog niks. Maar als Sander de deur uitgaat en op zijn fiets zit, belt hij na vijf minuten al met goede ideeën.’
Hoogleraar Arbeidsmarkt Ton Wilthagen bedacht er de Startersbeurs
Het idee voor de Startersbeurs, een manier om pas afgestudeerden aan werkervaring te helpen, kreeg Wilthagen op de fiets. Hij zinde op een manier om starters ervaring en een netwerk te laten opbouwen, legt hij uit op de website van Tilburg University. Dat doet hij door een finishlijn (de baan) te tekenen, met een rij wachtende bolletjes. ‘Achteraan staan, onder anderen, de mensen met een uitkering. Vooraan de mensen die productief zijn en hoogopgeleid. Maar zonder ervaring kun je niet het signaal geven dat je productief bent.’
Zanger Ferry Heijne van De Kift laat zich inspireren door de cadans van de trappers
Tijdens de dagelijkse fietstochten van zijn huis in Wormer via Zaandijk en de Zaanse Schans naar de studio in Koog aan de Zaan ontstaat veel muziek voor De Kift, een mengsel van fanfare en punk. ‘De cadans van de trappers is inspirerend’, zegt Heijne in het AD. ‘Soms bel ik dan naar huis en zing ik een melodietje op mijn eigen antwoordapparaat in, om het niet te verliezen.’
Wim Hofman maakt er gedichten (en vergeet ze weer)
Anekdote over Wim Hofman, dichter en kinderboekenauteur: ‘Wim Hofman had rijmende teksten bedacht tijdens een fietstocht, maar was deze thuis weer vergeten. Daarom leverde hij acht poëtische overwegingen in, plus een visueel gedicht’, vertelde een van de organisatoren van Woest en Ledig.
Gerard Poels bewijst: hetregentbijnanooit.nl
In 2016 schreef Frank Houtappels in De Gelderlander: ‘Gerard Poels zat op een dag in 2008 te luisteren naar een gesprek tussen twee collega’s. Zei de een tegen de ander: Nee, ik ga echt niet met de fiets naar m’n werk, want het regent altijd. Nou. En dat zijn dus de momenten waarop Gerard Poels zachtjes zucht, met z’n ogen rolt of minzaam z’n mondhoek krult om te demonstreren dat hij het niet begrijpt.’
‘Want, zegt hij: Het is niet waar. Het is gewoon niet waar! En hij kan het weten, want hij gaat wél op de fiets naar z’n werk. Altijd. Iedere dag. Altijd al gedaan.’
‘Dus dacht hij (op de fiets uiteraard, want ideeën ontstaan op de fiets): ik kan dat gewoon bijhouden. Als hij nou eens een website zou beginnen? En de resultaten een jaar lang zou publiceren?’
Hij zou het tien jaar lang volhouden: deze week deelt Poels voor het laatst zijn weermetingen.
Scheikundige Ben Feringa kwam er al trappend op Nobelprijswinnende moleculen
Scheikundige Ben Feringa verzon op de fiets de moleculen waarvoor hij de Nobelprijs ontving. Een journalist van NRC Handelsblad had daar dit gesprek over met hem:
Wanneer heeft u uw denkmomenten?
‘Op de fiets bijvoorbeeld. Ik fiets elke dag naar mijn werk, van Paterswolde naar Groningen. Dat is veertien kilometer. En ’s avonds weer terug.’
Neemt u de fiets speciaal met dat doel, om die creativiteit te bevorderen?
‘Nee, dat niet. Ik fiets al sinds ik een kleine jongen was. Ik woonde in Barger-Compascuum, een Drents dorpje aan de Duitse grens. Het ligt vijftien kilometer van Emmen, waar ik naar de middelbare school ging. Een bus reed er niet. Ik ben gewend te fietsen. Ik doe het graag. Het is mijn exercise. Of het nou sneeuwt of regent, dat maakt mij niet uit.’
Ook bedacht op de fiets:
- Een tijdelijk hondenmuseum. ‘Het Theater Rotterdam is voor even toegankelijk voor honden. In de grote zaal draait de theatervoorstelling Woef Side Story en in de foyer is het Museum of Dogs geopend.’ Theatermaker Mieke van der Linden bedacht het museum spontaan op de fiets.
- Het lied Toevlucht in de strijd van Lieke Kok (14), Willemijn Nieuwenhuis (15) en Mirthe Reinders (15). ‘We maakten eerst de coupletten en het refrein’, legt Lieke uit. ‘De brug van het lied ontstond op de fiets van school naar huis. Binnen twee weken hadden we ons lied af.’
- Twittercolumns, een genre dat Mirjam de Boer bedrijft. Verhaaltjes van 126 tekens vergezeld van de hashtag #twittercolumn. ‘De meeste twittercolumns ontstaan op de fiets. Blijkbaar lukt het me daar het beste om in twee zinnen het verhaal te formuleren. Als ik dan ergens aankom, typ ik hem in een tweet.’
- Een koperblaasatelier. ‘Het idee om Atelier Cuprum te beginnen ontstond op de fiets. Dirk, destijds zonder werk, bedacht al fietsend dat hij graag koperblaasinstrumenten zou repareren en onderhouden.’
- Ideeën over vierde-orde-differentiaalvergelijkingen. ‘Ideeën komen bij mij vaak op de fiets’, zegt wiskundige Jan Bouwe van den Berg. ‘Ik weet niet waarom, je hebt meer afstand, denk ik. Het is een bekend verschijnsel waar altijd voor gewaarschuwd wordt, dat je niet al te lang moet staren op een probleem dat je niet lukt. Je kunt het niet afdwingen.’
- Simulatiemodellen. Ger Nijman, expert logistiek en mobiliteit: ‘Fietsen is een goede manier om gedachten te ordenen. Regelmatig vallen mij op de fiets gedichtjes in, maar ook oplossingen als ik weer eens ben vastgelopen bij het bouwen van simulatiemodellen.’ (Per mail)
- Een brunchboot. George Haddad en Rens van Mackelenbergh bedachten een brunchboot die vaart over de Amsterdamse grachten en in het weekend op negen tijdstippen te huur is. ‘Het idee ontstond op de fiets.’
Geniale inzichten krijg je op de fiets. Zo kom je in de fietsflow Je zit op de fiets. Ongemerkt ontwijk je obstakel na obstakel. En voor je het weet ben je al op de plaats van bestemming. Onderweg kwam je ook nog op een briljant idee. Dit fenomeen heeft een naam: de fietsflow. Hoe daag jij jezelf uit onderweg? Je kunt je tijd op allerlei manieren besteden onderweg: nuttig, met afleiding, in jezelf gekeerd of juist open. Wat ook kan: in een flow proberen te raken. Een paar tips voor in de trein, de auto en op de fiets.
Dit verhaal heb je gratis gelezen, maar het maken van dit verhaal kost tijd en geld. Steun ons en maak meer verhalen mogelijk voorbij de waan van de dag.
Al vanaf het begin worden we gefinancierd door onze leden en zijn we volledig advertentievrij en onafhankelijk. We maken diepgravende, verbindende en optimistische verhalen die inzicht geven in hoe de wereld werkt. Zodat je niet alleen begrijpt wat er gebeurt, maar ook waarom het gebeurt.
Juist nu in tijden van toenemende onzekerheid en wantrouwen is er grote behoefte aan verhalen die voorbij de waan van de dag gaan. Verhalen die verdieping en verbinding brengen. Verhalen niet gericht op het sensationele, maar op het fundamentele. Dankzij onze leden kunnen wij verhalen blijven maken voor zoveel mogelijk mensen. Word ook lid!