Komende tijd willen wij onderzoeken hoe er wordt gepraat en geschreven over verkeersongevallen. Met name over ongevallen waarbij mensen omkomen of zwaar gewond raken.

Wij, dat zijn planoloog Marco te Brömmelstroet, verbonden aan de Universiteit van Amsterdam en correspondent Thalia Verkade.

Marco geeft input en feedback en draagt bij onder de verhalen. Thalia schrijft de stukken.

Waar gaat het publieke gesprek (niet) over?

Half augustus stortte er een viaduct in Genua in.

Daarbij vielen 43 verkeersdoden in één klap. Dit gebeurt bijna nooit, het is de uitzondering die het nieuws haalt. De liveblogs sprongen aan, Nabestaanden De slachtoffers kregen in Italië staatsbegrafenissen.

Dagelijkse verkeersongevallen waarbij één iemand omkomt, halen minder nadrukkelijk het nieuws. Misschien doordat we weten dat ze gaan vallen. Dit gebeurt immers elke dag: geen staatsbegrafenis.

Er is wel media-aandacht voor verkeersveiligheid: bijvoorbeeld dat het heel erg onveilig is rondom scholen. Geregeld besteedt een krant of omroep daar hele serieuze aandacht aan. Deze week

Toch gaat het probleem niet weg.

Intussen tikt de teller van verkeersdoden door. Na een jaar staat die Dat zijn evenveel verkeersdoden als veertien ingestorte bruggen in Genua, in één jaar, in ons eigen land.

YouTube
Deze campagne uit de Oostenrijkse deelstaat Vorarlberg stelt de vraag: breng je je kind met de auto naar school? (Ook te volgen als je geen Duits kent)

Actuele dilemma’s over mobiliteit

Waar gaat het gesprek over de mobiliteit van de toekomst over?

Een veelbesproken actueel thema is het gebrek aan duurzaamheid van mobiliteit. We hebben het veel en vaak over

We hebben het ook over ruimte, fijnstof en doorstroming.

Intussen lopen er ook verkeersveiligheidscampagnes,

Maar in bredere gesprekken over de toekomst van onze mobiliteit, lijkt het onderwerp van vrij en veilig kunnen bewegen op straat vaak maar een beperkte rol te hebben. Ondanks de aantallen en de grote invloed die verkeersongevallen hebben op mensenlevens.

De impact van ernstige verkeersongevallen

Ik telde de verkeersdoden uit de statistieken van het CBS bij elkaar op vanaf 1953, het jaar van de Watersnoodramp. Bij die enorme ramp kwamen 1.836 Nederlanders Sinds 1953 vielen er

Dat zijn 54 watersnoodrampen in het verkeer

Dan zijn er de ernstig gewonden. Een half miljoen Nederlanders belandde de afgelopen 65 jaar in de situatie dat hun leven van het ene moment op het andere, door ernstige verwondingen,

Hoeveel mensen zouden iemand van nabij kennen die is omgekomen of ernstig gewond geraakt in het verkeer in Nederland? Hoeveel mensen moeten familieleden vertellen dat ze nú naar hun kind, moeder, vader in het ziekenhuis moeten rijden? Of dat het al te laat is? Hoeveel mensen moeten ermee leven dat ze een dodelijk ongeval hebben veroorzaakt?

Is een miljoen betrokkenen een hoge schatting?

In de voorbereiding van dit project belde ik met de Landelijke Organisatie Verkeersslachtoffers. Het eerste wat de penningmeester aan de de telefoon zei, was: een ongeval treft niet één persoon, maar de hele familie. Het tweede wat hij zei: sommige mensen komen pas na 25 jaar bij ons om voor het eerst te praten over wat er gebeurd is.

Bijna vijfhonderd dode Europeanen per week

Dat het onderwerp niet zo urgent voelt, komt misschien door het gevoel dat het de laatste jaren en decennia veiliger is geworden op de weg. Of dat het in Nederland relatief veilig is.

Dat is ook zo. In Europa vallen ongeveer 25.000 dodelijke verkeersslachtoffers per jaar. Dat zijn er inderdaad minder dan in eerdere jaren.

Maar het is meer dan we hadden gepland: twee vliegtuigen vol, iedere week.

De Europese Commissie stelde in 2010 als doel dat er in 2020 de helft minder verkeersdoden zouden vallen. Op deze grafiek kun je zien dat het

Vorig jaar vielen er vele duizenden doden meer dan de bedoeling was geweest.


En Nederland is inderdaad één van de Maar ook in Nederland lukt het al een jaar of zes niet meer om de cijfers omlaag te krijgen,

Toeval, noodlot, te voorzien?

Is doodgaan in een verkeersongeval het noodlot? Is het toeval, wie het treft? Zo stel ik het me vaak voor. Een kans van iets van 600 op 17 miljoen.

Maar het aantal mensen dat negatieve consequenties van verkeersongevallen ervaart, ligt dus duizenden malen hoger.

Deze hoge aantallen en de zijn een gevolg van beslissingen die we hebben genomen over hoe we ons willen voortbewegen, in een systeem waar we voor onze verplaatsingen afhankelijk van zijn geworden.

Dat er 1,25 miljoen mensen wereldwijd zouden omkomen in ons mobiliteitssysteem, ieder jaar, dat ze de belangrijkste doodsoorzaak vormen voor mensen tussen de 15 en 29 jaar wereldwijd, heeft niemand

Dit is niet de uitkomst van een vooropgezet plan, maar het is ook geen toeval. Het is iets om boos van te worden, maar ook om vragen bij te stellen.

Hoe gaan we hier mee om? Hoe beantwoorden we bijvoorbeeld de vraag hoeveel mensen er voor mobiliteit mogen omkomen? Hoe gaan we om met de natuurlijke neiging van mensen dat ze afgeleid raken?

Ons vertrekpunt, onze vragen en jullie vragen

Het kan haast niet anders of de vele ernstige verkeersongevallen die er hebben plaatsgevonden in Nederland en nog steeds plaatsvinden, beïnvloeden het leven van heel veel mensen in dit land. Ik heb er nauwelijks een voorstelling van, en ben er verbaasd over dat ik die niet heb. Daarom wil ik hierover praten en schrijven.

Marco legt in een onder dit verhaal uit waarom hij aan dit project meedoet.

We willen proberen te onderzoeken hoe we verkeersongevallen bespreken en behandelen in publieke discussies. In de politiek, in onze media.

Wat krijgt veel aandacht, wat minder? Wat voor taal gebruiken we? En welke rol speelt verkeersveiligheid in het mobiliteitsbeleid? Op welke manieren kan dat publieke gesprek nog meer plaatsvinden?

We hopen dat deze vragen kunnen helpen om zicht te krijgen op hoe we met dit ingewikkelde thema omgaan. En dat dit licht werpt op welke manieren we hier nog meer mee zouden kunnen omgaan.

Graag stellen we deze vragen aan jullie

  • Ben jij betrokken (geweest) bij een ongeval? Zo ja, wil je vertellen wat je graag ziet wat een journalist doet (en wat niet)? Je mag ook mailen: thalia@decorrespondent.nl
  • Een vraag aan betrokkenen, traumaprofessionals, hulpverleners: hoe ga je om met verhalen van slachtoffers, hoe bespreek je een verkeersongeval op een zinnige manier? Welke vorm(en) zouden jullie aanraden? En welke aandacht zouden jullie voor jullie eigen ervaringen willen zien?
  • Welke mensen of organisaties zouden we moeten spreken? Ik heb de de en al op de hoogte gebracht en heb gevraagd of ze mee willen praten.
  • Welke voorbeelden van aandacht voor verkeersongevallen uit het verleden kennen jullie?
  • Aan dataliefhebbers: welke (cijfermatige) bronnen over verkeersongevallen zijn er?

Tot slot: welke vragen hebben jullie zelf?

Praat mee, het liefst via bijdragen onder deze oproep, omdat we dan meteen een gemeenschappelijk gesprek hebben en andere mensen ook kunnen reageren.

Haak je af bij het idee hier meer over te lezen of over te praten? Heel graag horen we waarom.

Per mail op de hoogte blijven van dit project? Meld je aan voor mijn nieuwsbrief. Ik zal je dan per mail op de hoogte houden van het verloop van dit onderzoek en stel je ook graag vragen. Hier meld je je aan